Fjölnir - 01.01.1836, Page 4

4
litast umtn eptir meíru; enila Jtarf |)ess ekki leíngi að
leíía, í hvurju nitsemi bókanna er innifalin.
5ví er so varið, að reínsla hvurs eínstaklíngs, útaf
íirir sig, er harðla lítil, hjá því sem eðli maunsinus
heírntar, hún eígi að verða. Jessi heímur, sem mann-
kinið litir í, og á að búa sjer til greínilega hugmind
eptir, er so ógnarstór, að við jþikjumst vel meíga kalla
hann takmarkalausann. Firir því er e.kki von, að neínn
eínstaklíngur af okkur inönnunum, sem náum so skammt,
gjeti sjálfur reínt (ef so má að orði komast) eða rann-
sakað mikinn hluta þess sem er til. Vísindamennirnir,
sem varla gjera annað alla sína æfi, enn leíta og skoða,
finna þetta best; og hvað meíga þá hinir seigja, sem
verja til aunars mestöllum aldri sínum! jþessvegna er
ekki vanþörf á, að hvur miðli öðrum því sem hann veít
betur enn aðrir. Og hvurnig mætti það verða, til nokk-
urrar hlítar, væru ekki bækurnar? jiaö sem berst munn
úr munni er ekki vant að koinast lángt á veg óbrjálað;
enn það, sem bækurnar geítna, heldur ekki að eins hinni
sömu mind, sem það öölaðist af höfundi simini, heldur
fleígist það heímsendanna á milli, og fræðir mennina á
því sem inannkinið veít. (þessavizku inannkinsins köllum
viö sannindi, og eru því bækurnar fjársjóðir sannleikanns.
Vantaði þœr, irðum við illa aö fara hanns á mis.
Ur því hjer er minnst á nitsemi bókanna hvurt sem
er, ber ekki því að gleítna, að sannindin (í þeírri þíð-
íngu, sem nú var ávikið) eru ekki eínu notin, sem af
þeím er að hafa. Tvær bækur gjeta verið ólíkar að
gjæðum, og þó jafnar að sannleíka; því það er stór
munur á, hvurnig hann er sagður, sannleíkurinn, hvurnig
lionuin er firirkomið, og gjegnum hvaða sál hann er
kominn. Hugmindirnar eru vanar að fá á sig nokkurs-
konar snið eptir rithöfundunum, og hvur rithöfundur
breíðir nokkurskonar sjerlegann blæ ifir þann hugmiuda-
vef, er menn kalla ritgjörö. Gjegnum þenna blæ sjáuin