Fjölnir - 01.01.1836, Qupperneq 5
5
við optlega niðri liimindípi sálarinnar, og drekkum úr
því sömu not, eínsog af ummgeíngni sumra manna, sem
alltaf, jafnvel þeíandi, kjeuna okkur eíttlivað og betra
okkur eítthvað. — Jiannig gjetur hvur sem er læs, (skorti
hann ekki bækur, og skilji Jiann málið á þeím), þó hann
sje í auraasta kotbæ, glaðst og fræðst á viðkinníngu hinna
hestu og vitrustu raanna, sern verið hafa í heíminum!
3>eír voru tíinarnir, á Islandi eínsog annarstaðar,
að þeir þóttu töluverðir rnenn, ef ekki höfðíngjar, eínsog
seígir í vísnnni, sem gátu stautaö á bók; og flestir hafa
heírt, livurnig fariö var með Anðrtnn, veslíng. Enn færi
/
Islendingum ekki minna frarnnr með garðarækt, hafskipa-
veíöar, og annað þviumrnlíkt, sern þjóðinni mætti verða
til mestu viðreísnar: þá er það ekkjert efunarmál, að
við ætturn gott í vændum. $ví þóað snmir sjeu enn í
dag, sem aldreí læra að lesa, og sumir, sem lesandi
eru kallaðir, dragi hræðilega seírninn, slíti i snndur
oröin þar sem verst gjegnir, og annað þar á borð við:
þá er varla sú þjóð í heímiuum, er reínast mundi
að tiltölu betur læs, ef það væri athugaö og boriö
sammann.
Ekki verður það varið: djúpt er nú tekið í árinni,
að gjera sona rnikið lir lestrinum okkar! enn þó er það
auðfuudið á því sem hjer er sagt, að liöfundinum virð-
ast Islendíngar hvurgi nærri vera fulluuma i þeírri ment,
þarsem bæði sumir eru ólæsir enn í dag, og margir
gjera ekkjert betur enn stauta. Og pó so væri, að hvur
maður lærði vel að lesa: skildi samt þjóðinni vera annt
umm kjennslutímann, að liann gjeti orðið so skammur,
sem með nokkru móti er unnt, bæði vegna þeírra sem
læra, og hinna er seígja til; því flestir hafa annað að
starfa — ekki sízt á æskuskeíðinu — enn eíöa til þess
mánuði, sem vikan væri nóg til. Firir því vonar mig,
að fleíri enn jeg hafi orðið glaðir við, þegar “Ármann’1
(í 4. árgángi sínurn, 60-83. bls.) færði mönnum “leíðar-