Fjölnir - 01.01.1836, Side 9

0
ferða, meftann jeg skrifa hjer fáeínar athugasemdir í
álíka tilgángi.
Jeg seígist ætla að skrifa hjer athugaseindir “í álíka
tilgángi” og er í “leíðarvísirnum til að kjenna börnum
að lesa”. Og — nœst þvi, aS reina til «3 leiða i Ijós
það sem er rjett, af þvi það er rjett — er {)að og að
vísu lielzti tilgángur {lessara greína, að Ijetta börnum
lesturinn og fullorönum tilsögnina; að þvi leíti kjemur
efninu samann. Enn í öðru tilliti verður j)að sundur-
leítt, af því jeg er sannfærður umin, (eíns og líka áður
er ávikið), að besta ráðið, til j)ess að Ijetta og laga
lesturinn, verður að skrifa og prenta rjett. Að setja
lestrinum reglur — án þess, er eínsog að seígja til,
hvurnig beíta skuli ljánum í nabbaþífi; enn að skrifa
rjett, so það verði hægt að lesa, er að sínu leíti eínsog
að eíða nöbbunurn, so j)ar verði greíðfært og golt af-
sláttar. jietta ollir því, ad hjer er ekki annað i vændum,
enn eínfaldar greínir ábrærandi stafsetninguna ; og
verða þær bæði fáar, til {)ess að j>reíta ekki lesandann,
nema sem minnst, og sundurlausar, so {)ær verði {)ess
auðveldari únglínguin og almúgamönnmn, sem þær eru
ætlaðar. jíví jafnvel þótt að hvur vísindagreín, staf-
fræðin eíns og aðrar, sje nokkurskonar samfast bug-
mindakjerfi, og hvur partur {>essa hugmindakjerfis verði
ekki skilinn til fullnustu, firr enn hugurinn hefur gjetað
búið sjer til skíra og greíuilega mind (í eínu lagi) eptir
{,ví öilusamann: j)á fær eíngi maður náð þessari hug-
mind, nema sá sem áður kinnir sjer partana og rekur
taugarnar sina i hvurju lagi. Má hjeraf marka, að
sundurlausar greínir eru líka nitsamar, sje nokkurt vit
í {)eíiii á aniiað borð, og þóknist iesaudaiuim að veíta
þeím eptirtekt.
Jegar á að finna reglur firir stafsetníngu, rannsaka,
hvurt sú sem tíðkast rnuni vera rjett, í stuttu máli,
hreífa við henni með eínlivurju móti: þá birjar first að