Fjölnir - 01.01.1836, Side 14

14
ekki eptir af því annaft enn broddurinn (') — sem K>
er ekkjert nema tilviljun; {>ví ekki er eínsog Islendíngar
liafi í íirstunni skrifað eú og oú, 'fellt síúann u úr, enn
haldið eptir broddinum, og sett hann ifir fremra staf-
inn, sosem eínsog eptirleífar hins sem í burtu var;
heldur er bendt til þess með áherzlumerkjunum6), ab
j>eír sem löguðu stafsetníng málsins hafa fundið með
sjálfum sjer, að á og ó eru, eínsog hjer er sagt, r= aú
og oú. — Nii hefur raddarhljóðunura fækkað blessunar-
lega, so ekki eru eptir fleíri enn 8 eínföld, þarsem
áður virtust vera 15; er j>ví að hverfa til samhljóðend-
anna, sem menn kalla so. Jeír eru þessir: í, c, d, ð,
/, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x, z, />. j)að er
vonandi, hvur maður gjeti sjeð, að c, q, s, x, eiga vel
heímangeíngt; því first og fremst þá eru c og q ekkjert,
nema sama eíns og k; og hvað eÆ'inu viðvíkur, irði ekki
stórvægilegt eptir af því, ef að (lint) g, fc og s hirfi
burt úr málinu. Sje raddarstafur uæst á undann ej'i,
Iætur það eínsog lint g og s, til að miiida: lax, fax;
aptur í Xerxes, þá er ekki nema tvennt til með firra
6) Jiað mU11 þ'^ja undarlegt, að þessar brodd-löguðu mindir
upp’ ifir raddarstöfunum eru hjer ekki alltaf kallaöar “áherzlu-
merki”, heldur níu-nafni (“broddur”), sem ekki hefur hliðsjón,
nema af löguu mindanna. Enn það er athitgnndi, að hjer er
ekki talað umm þær, utann einsog (= rjua) mindir, eða að pvi
leíti sem pœr eru mindir —og að “áhcr/.lnmerki” er ekki heppið
orð, í þeírri þíðíngu, scm það á að hafa. j)ví það er ekki
áhcrzlan, sem gjerir mun á íi og ii, úi og «i, o. s. fr.; enn
túngan færist meír upp undir góminn þegar nemt er i eða ú,
og pa& ollir — so það er dreinsla, fremur enn úherzla, ef
nokkuð er. Hitt á betur við, að kalla heldur áherzlu, þegar
hert er á röddinni — eíns og gjert er cinusinni i flestum orðum,
og optar í suimim. Eptir pví hafa hæði Grikkir og Italir
áherzlumerki; cnn Frakkar og Islendíngar hafa alls eíngin —
jafnvel þótt broddar, eða önnur merki, verði stundum staddir
af hendingu npp’ ifir atkvæði, sem á er hert.