Fjölnir - 01.01.1836, Page 32

.32
f>eír vildu guðsfeígnir, allt raætti standa í stað, álíka
og sjálfir f>eír. 3>aö er auftvita?): liauda f>eím eru ekki
f>essar greínir urara stafsetuínguna; heldur handa hinuin,
sera ekki telja eptir sjer, hvunær sera fieír komast hönd-
unura undir, aö grafast eptir sannleíkanura, bæöi í stóru
og sraáu, og meta hann jafnt, hvurt sera hann er nír
eöa gamall, f>egar skinserai þeírra gjetur ekki viðdulist,
aö hann sje sannleíkur.
Nú er mál aö hverfa frá þessura leíðinda-stöfum,
þángað sein j stendnr á landamæri railli is og góm-
hljóöakjervisins. Vesalíngs j! f>að hefur aldreí átt uppá
pallborðið hjá okkur Islendíngum. I norrænu raáli,
seígir Rask, aðyein20) hafi verið miklu færri, enn f>au
eru nú; og þessar fáu hræður, sem til voru, nenntu
ekki forfeður vorir að skrifa eíns og j. Á miðöld-
inni (snemma sjálfsagt!) fóru fleíri je að laumast inní
orðin; og “hinir blessuðu biskupar”, á Ilólum og í Skál-
holti, voru so miskunsamir, að lofa f>eím aö sjást
ööruhvurju í því sem þeír Ijetu prenta. Samt var ekki
því að heílsa, að j feíngi að vera það varð að látast
vera i, til að rainda: vier, þier, sier, o. s. fr. Nú á
þessmn vestu og síðustu tímum, þá tekur steíninn úr.
1) Standi j inn’ í atkvæði, ellegar í atkvæðis-enda, sem
ekki er endi frammliðs í samfellíngi, railli gjes eöa /cás
og /s, is, es eða æs: þá láta fæstir eínsog þeír heíri
það. Alls eínginn skrifar gji, gji, gjei, Iji, hji,
Irjei; örfáir gje eða hje, og slíkt hið sama gjæ eða
hjæ. J>eír sem leíngst koinast, eru vanir að setja brodd
skáhallann (' eða ') ifir cið, þar sem ekki fer i á eptir
t. a. ra. gét, kénni — gét, kétini; og sumir, sem best
gjera, eínnig iíir eið í ei (eða ey), t. a. ra. géil, géymi
(í orðabók Bjarnar Haldórssonar). 2) Álíka meðferð
20) I>aö er óviðkunnanlegt, og eínhvurneíginn ekki íslcnzku-
legt, að kalla stafinn jo&; je á betur við nöfnin á liiiium.