Ný félagsrit - 01.01.1854, Side 99

UM VKRZLUiSARMAL ISLENDINGA-
99
mörgum Dana atvinnu og arÖ. Síöan 181 (i hati raunar
stundum veriö fariÖ fram á þaÖ, aö lækka toll þann, sem
tilsk. 1816 leggur á útlendínga, en samt hafi ekki annar
árángur þar af oröiö en sá, aö rentukammerinu var 182!
leyft afe lofa útlendum skipum aö flytja timbur til íslands,
þ(5 þeir gyldu minni toll, en ákveöinn var í tilsk. 1816,
eöur tolllaust. Af öllu þessu, segir hann, megi Ijóslega
sjá, aö allajafna, síöan stjórnarbreytíngin varÖ 1784, hafi
stjórnin hlynnt aö því, aö koma íslenzku verzluninni í
gott horf, og variö stakri umhugsan og gætni til alls þess,
er hún hafi fyrir skipaÖ um hana. Opt og mörgum
sinnum hafi fastakaupmenn boriö sig upp viö stjórnina
undan lausakaupmönnum og Norömönnum, sem á seinni
árunum hafi feingiö leyfi aÖ flytja timbur til Islands, og
sagt, aö þessir hvorutveggju væru þeim til baga, og því
beöiö aö leggja bann fyrir þá, en þessu hafi stjórnin
aldrei sinnt. NiÖurlag tölu innanríkisstjóra er þannig:
„Nú hefi eg fariö nokkrum oröum um álas þaö, sem
stjórnin — bæÖi fyr og síöar — hefir oröiö fyrir, út af fyrir-
komulagi verzlunarinnar á Islandi, og get eg ekki haldiö
annaö, en hver sá, sem íhugar máliö og kynnir ser til-
skipanirnar og skjöl þau er lúta aö því, muni sjá, aö
stjórnin hafi gjört allt í góöu skyni og af góöum þela til
Islands, þó hún eigi jafnan hafi veriö sem heppnust í því,
aÖ hitta þaö hiö retta. þar sem hún ekki fyr en nú
hefir getaÖ fallizt á, aö gjöra verzlunina frjálsari en híngaö
til hefir veriö, þá er orsökin þar til fólgin í þeim vand-
kvæÖum, sem veriÖ hafa á um þetta mál, og eru þau,
eins og eg áöur sagöi, einkum tvenn: þaö eitt, aö Dan-
mörk gæti feingiö endurgoldinn aö nokkru kostnaö þann,
er hún hefir fyrir Islandi, og sem ei er alllítill; og þaö
annaÖ, aö óvíst var, hvort Island hefÖi nokkurn hag af
V