Ársrit presta í Þórsnesþingi - 01.01.1846, Side 17

17
f»ví að lesa alfjíngistíðindin? og jeg svava
jjví strax: já! en— þegar eg svara því svona hik-
laust, bíst jeg við að verða spurður uru ástæður fyrir
jái þessu; og þær eiga nú að koma, en í tvennu
lagi, að því leiti sem þær eigalieima hjá öllum bók-»
um, eöa alfjingistíðindunum sérilagi; og eptir þvi
vil jeg nefna ástæður minar: almennar og sér-
de ilislegar.
jiað fer svo fjærri, að sagt verði um alþíngis-
tíðindin, að ekkért gagn verði haft af lestri þeirra,
að þetta á sér, að minni hyggju, ekki stað um nokkra
prentaða bók. Allar bækur eiga sammerkt í því,
að þær eru, að minnsta kosti meðfram, orðnar til af
einskonar andlegri nauðsýn, sem fleiri eða færri
hafa bæði fundið til og þekkt áður enn bókin var
rituð. $að er því ætlunarverk allra bóka að bæta
úr einhverri andlegri þörf, annaðbvort viðvíkjandi
þekkíngu eða siðferði, eða livorutveggja. 3?aðerann-
að mál, bve vel þær allar leysa þetta ætlunarverk
sitt af hendi; það verður að nokkru leiti að vera
komið undir böfundum þeirra, og að nokkru leiti
undir þeim sem við eiga að taka; eða með öðrum
orðum: undir tímanum, sem þær byrtast á, og und-
ir mentunarástandi þjóðar þeirrar, sem þær eru ætl-
aöar. En þó þeim kunni að farast það misjafnlega,
gjöra þær það þó allar að nokkru leiti fyrr eða seinna.
Verið getur, að sumum þyki nú þetta heldur frck-
lega mælt, og, ef til vill, ekki sem réttast; og er
þá betsí að líta á mótmæliþau, sem hafin verða gegn
þvi, og svo á það hverju þeim verður aptur svarað.
"það sem jeg gjöri ráð fyrir, að menn fyrst
komi fram með gegn því er sagt var um bækurnar,
er þá þetta: „að sumar þeirra séu svo einfaldar eða
jafnvel bégómlegar, að lítið eða ekkért verði af
þeim lært eða til þeirra sótt; það sé því ekki hægt,