Gefn - 01.01.1872, Page 24

26
alda-rotinu«. Prédikanir þessar eru allar þess efnis sem vér
gátum um að allra þjóða félagið fylgdi fram; þær eru allar
bygðar á því að æsa sérplægni manna og auragirnd, því þeir
segja svo: »þér eruð bláfátækir og hljótið að vinna allan
daginn baki brotnu fyrir lífinu, en enir ríku þurfa ekkert
að gera, en lifa í vellystíngum praktuglega; í rauninni hafa
þeir engan rétt til að eiga einn skildíng meira en þér, en
það má ekki minna vera, en þeir gjaldi yður riflegt verkkaup,
og vilji þeir það ekki. þá skuluð þér hætta að vinna.« J>ann-
ig er prédikað fyrir fólkinu. og árángurinn hefir verið, að
fjöldi manna hefir víða lagt niður vinnu sína; en þar af
hefir aptur leitt, að þeir komust í eymd og volæði, því vinna
fæst ekki hvar sem vera skal, og lögin hafa þessir menn
ekki með sér, heldur á móti sér.
J>aö má nærri geta, að af þessum hlutum muni víða
um heim vera töluverð óregla eða æsíng í lífi mannanna.
|>að er eitthvert millum-ástand eða eins og lífið sé í óra-
kippum milli draums og vöku; menn finna, að menntun og
upplýsíng, og rétt virðíng á sjálfum sér og mannlífiuu, er
hið einasta meðal á móti þessum ósköpum, og að það eitt
geti leitt mennina til varanlegrar jarðneskrar sælu. Að
þessu sýnist nú allt lífið að stefna — vér meinum hér norð-
urálfulífið, því ekki er um annað að tala — þó hætt kunni
að vera við, að það ekki verði baráttulaust. En líklegt er
að minna verði nú, um stund að minnsta kosti, um stríð
eða styrjaldir milli þjóða eða ríkja, því það er líklegra að
hvert land verði heldur leikvöllur eða jafnvel vígvöllur fyrir
sig, þar sem flokkarnir í þjóðunum sjálfum standa andvígir
hvorr öðrum.
J>annig stendur nú á í enu borgaralega lífi mannanna
um þessar mundir.
B. Ánægjulegra er að renna huganum til ens andlega
lífs og tilrauna til þess að skilja tilveruna, og til þess að
komast svo lángt sem unnt er, í rannsókninni um eðli og
upprunalegt ástand sjálfra vor. Smíði alheimsins er það