Gefn - 01.01.1872, Blaðsíða 25

Gefn - 01.01.1872, Blaðsíða 25
27 kraptavevk, sem vér alltaf höfutn fyrir augum vorum, og sem vér aldrei munum fá skilið til fulls. Af öllum þeim spek- íngum, sem í fornöld leituðust við að rannsaka og skýra eðli hlutauna, er Aristoteles hinn spakasti og djúpsettasti, því hann rýndi eptir enum innri öflum, sem húa í hlutunum og leiða þá fram; en þótt hans skoðanir væri lagðar til grundvallar fyrir enum síðari rannsóknum heimspekínga og flestra fræðimanna, þá varð samt aðalniðurstaðan sú, að menn leiddust út í tómar skiptíngar eðaþað að flokka þekkínguna niður, svo hún varð eiginlega ekki annað en tóm niðurröðun, og bækurnar ekki annað en orðaha^kur til að fletta upp í hvar hvað eina ætti heima í tilverunni. Hinir innri kraptar hlutanna voru mönnum öldúngis huldir, og menn þektu þá ekki þó þeir væri upp slegnir eins og opin bók fyrir augum manna þessi aðferð komst inn í allar náttúrufræðisbækur, svo þær urðu ekki annað en eintóm skiptíng, eða nafnaþulur, og svona varð kennslan í skólunum: lærisveinarnir lærðu, og læra enn, þessar skiptíngarþulur, en þekkja ekki náttúr- unnar eiginlega eðli, sem heldur ekki er hægt að keuna, því það er miklu óaðgengilegra, og skiptíngarnar eru lykillinn að musteri náttúruunar. Cuvier var einn af þeim fyrstu, sem vísaði á hinn veginn, sem er að þekkja hin innri öfl, og nú hefir þetta smám saman komist inn í fræðibækurnar. að svo miklu leyti það er unnt að samlaga það þeirri kennslu, sem átt getur við úngmenni. Eannsóknirnar á eðli tilverunnar eða alheimsins hafa á enum seinustu tímum farið í þrjár aðalstefnur, sem eru þess- ar: 1, rannsóknir um sólina; 2, rannsóknir um uppruna og ættleiðíngu jurta og dýra, og 3, rannsóknir um sjálft mann- kynið eða mannfræði. Yér skulum fara fáum orðum um þessa hluti, sem nú eru komnir á nýtt sjónarmið hjá því sem áður var, þrátt fyrir það að enar eldri rannsóknir og skoðanir liggja til grundvallar og hafa hrundið þeim fram. Yér verðum og hér, eins og aunai'staðar, að taka fram fyrir oss.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62

x

Gefn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Gefn
https://timarit.is/publication/93

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.