Gefn - 01.01.1872, Blaðsíða 39

Gefn - 01.01.1872, Blaðsíða 39
41 dimmari ráðgáta en áður, þegar heimspekíngarnir ætluðu að rifna af sálarfræði og hugsunarfræði, sem nú fyrir laungu hafa lifað sitt fegursta: því þessir menn bygðu ekkert á reynslunni, heldur hverr á sínum eigin hugarburði; en nú sýnist sem mönnum ætli að takast að komast miklu nær enu andlega fvrir krapt ens líkamlega, en mönnum áður hefir getað dottið í hug, að minnsta kosti að vissu leyti og í vissum skilníngi. Fornfræðin er nefnd áður í riti þessu, og hnýtum vér hér því einu við, að steinöldin er eiginlega sá kafli hennar, sem einna helst lýtur að rannsóknunum um ena elstu og fyrstu menn, þegar menn lifðu í hellrum, sem víða finnast enn; en enar ýngri fornleifar, frá eiröldinni og koparöldinni, skýra frá háttum enna ýngri manna og grípa fremur inn í sögurnar. Fornleifafræðin kvíslast á eina hlið- ina yfir í málfræðina, en á hina hliðina yfir í náttúrufræð- ina, með því menn verða að vita hvernig á stendur beinum og steinum þeim sem þar til heyra, í hversu gömlum jarð- lögum þetta finnist, hvernig beinin sé sködduð og nöguð — Steenstrup hefir til að mynda sýnt, að ótal nöguð bein frá steinöldinni sé ekki sködduð af mönnum, heldur nöguð af glepsandi dýrum, því þau naga ætíð hnúturnar, til þess að sjúga feitina úr; en þar á móti eru önnur bein klofin af mönnum til mergjar, eins og Edda segir að þjálfi hafi gert við hafurinn þórs. Eptir öllum þessum merkjum verður að taka — vér höfum jafnvel myndir frá steinöldinni: dýra- myndir skornar 'eða ristnar á leggi og fuglsbein, svo dýrin eru þelckjanleg og bera skýrt vitni um að jafnvel þá hafi meun verið svo skynsamir að geta framið ena fyrstu dráttu listarinnar. Til málfræðinnar gengur fornfræðin beinlínis með rúnasteinunum og allri þeirri leturgjörð sem rist er eða grafin á fornleifarnar; ogsvoer enn hin þriðja stefna hennar sú að fást við lögun og sjálft smíði gripanna, og marka hverjum sinn aldur, stað og ætlunarverk. Aptur á móti má segja, að málfræðin eða sjálf hin eiginlega ástundan túngn- anna sé ekki yfirgripsminni, með því menn henda orð þjóð-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62

x

Gefn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Gefn
https://timarit.is/publication/93

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.