Gefn - 01.01.1872, Side 48

50
aptur. Að Skrælíngjar réðust á og drápu þá Íslendínga, sem
bygt höfðu (frænland, á hér eiginlega ekki við.
I'essir landnámsbardagar eru því grimdarlegri sem þjóð-
irnar eru menntaðri og meiri fyrir sér, sem menn hitta fyrir;
svo var í Mexíkó og í Perú, þegar Cortes og Písarró herjuðu,
og þá gengu Spánverjar fram í skammarverkunum að því
skapi sem þeir voru þá fyrir öðrum þjóðum í Norðurálfunni.
Ameríkumenn voru raunar heiðíngjar, en það voru harðla
menntaðar þjóðir, sem hafa látið eptir sig stórkostlegar minn-
íngar frægðar og frama; en það sem einkum varð þeim til
falls, það var gullauður þeirra: til þess að eignast gullið
voru þeir drepnir og píndir, þjáðir og þrælkaðir; þá gilti
hvorki dygð né manndómur, en allt varð að lúta fyrir ágirnd
og grimd menntunarinnar. fessar þjóðir hafa raunar ekki
alveg eyðst, en samt hafa þær orðið svo mjög aptur úr, að
þeirra gætir miklu minna en fyr. En þar sem þjóðirnar
eru gjörsamlega villtar og ósiðaðar, og ekki styrktar né
efldar af neinu andlegu ágæti, þar er miklu hættara við að
þær eyðist, og uppá þetta ætluðum vér að sýna hér eitt
dæmi frá vorum eigin tímum.
Á 17du öld gekk mikið á fyrir Hollendíngum með
landaleitir í suðurhöfunum eða fyrir sunnan og austan Asíu,
þar sem nú heitir Eyjaálfan eður Ástralía. 18. November
1605 lét hollendskt skip nokkurt út frá Bantam (á Java)
og átti að rannsaka strendur Nýju Gíneu. fetta fór nú
allvel og nú var haldið suður á bóginn. Rifog grynníngar
gengu þar margar mílur í sjó fram, alsettar beljandi brim-
görðum; en eptir nokkurra dægra siglíng hvarfþetta, og sjó
kyrði; héldu þeir nú beint að landi. En ekki var þar mjög
byggilegt: sólargeislarnir stóðu þráðheint niður á brennandi
sanda, þar sem engan vatnsdropa var að fá; ekkert blóm,
engin jurt né nokkurt strá spratt þar upp, en fáeinar skjald-