Fréttir frá Íslandi - 01.01.1888, Blaðsíða 18

18
Bjargræbisvcgir.
Hann hélt fyrst fyrirlestur í Eeykjavík 16. jan. (»um bjargráð
í sjávarháska«): um nytsemi sundkunnáttu, um lýsi eða olíu
til að lægja brim eða öldugang, eins og farið er að tíðkast er-
lendis, og sýndi hann þá tvö áhöld er hann hafði gert í þeim
tilgangi: »báruíleyg«, strýtumyndaður kútur, til að hafa aftan
í skipi á sjó, á taug, með götum í botni fyrir lýsið til að
vætla út um, og »lábrjót«, gjörð, vafnri hampi til að fleygja
út í lendingum, löðrandi í lýsi. Enn fremur sýndi hann
»kjalfestupoka« líka flösku í lögun, úr segldúk, vatns og jafn-
vel lofthelda með góðri bikun; hafði Jón útvegsbóndi Ólafsson
í Hlíðarhúsum við Rvík fundið pá upp til að liafa á sjó í stað
seglfestugrjóts, fylla með sjó, 4—8 með skipi. Séra Oddur fór
síðan uin veturinn um allar (27) verstöður í Gullbringu- og
Árness-sýslum, hélt 11 fundi og fyrirlestra á 6 stöðum og fékk
111 útvegsmenn (með 150 skipum) við Eaksaflóa sunnanverð-
an til að bindast samtökum til bjargráða á þennan hátt sem
allra fyrst. Seinna (14. desbr.) hélt séra Oddur aftur fyrir-
lestur i Rvík (»um líf og lífsvon sjómanna«) og sýndi þá ný
áhöld og umbætt: »rekstjóra«, sem sparar menn við andóf-
o. fl., »skiftispjöld« til að skifta afla réttlátlega, meðan afli
hvers skips væri ekki verkaður allur saman og síðan skift eftir
vikt, »íla«, lýsisílát, þríhyrndur dúkpoki til að hafa ýmist á
stefni eða borðstokki, sem lýsi drýpur í gegnum; sund þótti
honum ekki koma að tilætluðu gagni til bjarga, meðan skinn-
klæði væru eins og nú eru þau, einkum brókin, sem enginn
gæti synt 1«; þyrfti í hennar stað skinnsokka og stuttbuksur
úr skinni; annars kvað hann sundkunnáttu lífsnauðsynlega, enn
í því sem öðru mesta tjón að fákunnáttu formanna, er fæstir
kunna að nota loftvogir eða áttavita, enda hafa þá alls ekki,
og jafnvel þekkja lítið leiðir og lendingar, og enn fremur að
agaleysi háseta; var ágrip af fyrirlestrum séra Odds (um »lýsi«)
kostað til prentunar af landsstjórninni; enn nokkuð (»saltfisks-
verkun«) gaf hann út sjálfur. Síðan fór séra Oddur um ver-
stöðurnar aftur til að koma á frekari samtökum í þessu efni
og tryggja þau með endurbótum þessum, og vóru um árslokin
stofnaðar fyrir hans forgöngu svonefndar »bjargráðanefndir« í
flestum veiðistöðum við Eaksaflóa málinu til framkvæmda-