Fréttir frá Íslandi - 01.01.1888, Blaðsíða 47

47
íslendingar í Vesturheimi
íslandi*, «þareð áður liefir árangurslaust verið reynt, að vekja
ákuga manna í Ameríku fyrir þessu harðærismáli og fá þá til
að safna fé í því skyni að hjálpa mönnum á íslandi*. Jafn-
framt hugsuðu Isl. þar þá sem áður mikið um, að «hjálpa ís-
lenskum innflytjöndum til að setja sig niður í Ameríku*, og
eins, að senda peninga hingað til útflutnings vina og vanda-
manna; enn hversu það fé nam, er hingað var sent þetta ár,
er ekki mögulegt að segja nú; þó var það talið víst, að vetur-
inn 1887—88 vóru um 20,000 kr. sendar til Islands að vest-
an um pósthúsið í Reykjavík og fyrir milligöngu Sigfúsar Ey-
mundssonar. —íslendingur einn (Eiríkur H. Bergmann) var
kosinn þetta ár þingmaður á hjálendu-þing í Dakota, fyrsti
íslendingur, er hlotnast hefir sá frami. Annars verður hér
fátt sagt af hag íslendinga þar vestra, enn þeir létu alment
vel yfir sér og fullyrtu, að hagur íslenskra bænda þar hefði
aldrei staðið jafnvel og nú yfirleitt. Kirkjumálum þeirra þok-
aði áfram í betra horf, þó að nú ætti kirkjufélag þeirra («hið
evangelisk-lúterska*) við mótspyrnu að stríða frá hálfu pres-
byteríanska trúflokksins, er fengið hafði jafnvel íslenska menn
(Jónas og Lárus [sjá Fr. 1886, bls. 26] Jóhannssyni, bræður)
í þjónustu sína; það bólaði og enda á vantrúarflokki meðal ís-
lenskra manna þar vestra («Menningarfélag»), er jafnvel vildi
opinberlega slíta sig frá kirkju og kristindómi («guðsorð biblí-
unnar hið versta átumein í mannfélaginu»). J>ó mynduðust
söfnuðir og bættust (2 nýir) við kirkjufélagið lúterska, og 2
kirkjur vóru fullbygðar og byrjað á 2 öðrum kirkjum, enn
prestafátt var. Kirkjufélagið hélt 4. ársþing sitt í júní (á
Mountain í Dakota); þar flutti séra Jón Bjarnason, formaður
félagsins, fyrirlestur, er hann nefndi: «ísland að blása upp»;
hann var síðan prentaður í Reykjavík; leit hann svo á, eins
og flestir íslendingar í Yesturheimi, að Islandi og íslendingum
hér væri «stórum að fara aftur í öllum efnum» («blása upp
bókstaflega og andlega»); taldi hann til þess fyrst eyðing birki-
skóga með grassverði bæði af náttúrunnar og mannavöldum:
með fjárbeit og óvönduðu höggi1 og hrísrifi; lét hann þá í
1) Hér skal J>ess getið, að svo var t. a. m, talið til, að fardaga-árið
1887—88 lieföu verið höggnir 1340 hestar af viði í Grímsnesi og Laugar-