Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1899, Blaðsíða 4

4
vesturenda. Þar litlu austar er likast að dyr hafl verið á suður-
hliðvegg, þó verður það eigi ákveðið. Og öll er tóftin svo forn-
leg og niðursokkin, að gætni þart til að átta sig á henni. Þó
virðist auðsætt, að það sé bæjartóft. Við- austur enda hennar er
önnur tóft, lítil og full af grjóti. Þá er hin þriðja austast og er
sú glöggust og nýlegri en hinar. Gæti það verið fjárhústóft, er
siðar hefði verið sett t. a. m. í fjóstóftina. Þar austan við vott-
ar fyrir leifum af tóft, ef til vill heystæði, og má vera að úr
henni hafi verið tekið efni í fjárhússveggina, — því ekki hefir
fjárhúsið verið sett þar fyr en bærinn var aflagður, er virðist
hafa verið allsnemma. Bak við rústirnar liggur djúp laut er
lítur út fyrir að hafa verið rœsi, til að verja húsin fyrir vatns-
uppgangi undan brekkunni. Litlu ofar er girðing, aflangt
kringlótt, nál. 5X6 fðm. innanmáls. Þar á sjást engar dyr, því
hefir það varla verið gjafahringur (»gaddur«), og tilheyrt fjár-
húsinu, en líklegra að það hafi verið akur eða hvanngarður, og
tilheyrt bænum. Skyldi eg nokkurs geta til um Steinröðarstaði,
þá þætti mér liklegast, að þeir hefði verið hér. Vatnsbrekka er
fegursti staðurinn sem til er við vatnið, og þar er hægt til skóg-
arhöggs, útbeitar og veiðiskapar, svo að eigi mundi annarstaðar
betra.
2. Sethergsbalar heita uppi undir hlíðinni, þar sem undir-
lendið er farið að breikka, og eru kenndir við klett einn í hlíð-
inni þar upp undan, er Setberg heitir. Djúp og mjó laut er
milli balanna og hlíðarinnar, og einnig er lægð niður frá bölun-
um bakvið ásinn, sem Vatnsbrekka er hinum megin í. A Set-
bergsbölum eru allmiklar rústir og misgamlar. Hin vestasta er
miklu nýlegust, og skal eg láta ósagt, hvort það hefir verið kot
eða sel, tel hið fyrra þó líklegra. Hún er 8 fðm. löng og 4 fðm.
breið um miðjuna. Dyr eru á miðri suðausturhlið, og þar fyrir
innan 2 tóftir, sin til bvorrar handar og hin þriðja beint innúr.
Vestast er sérstök tóft, opin mót vestri. Sérstök tóft gengur og
suður úr norðausturendanum, Kklega fjárrétt. Litlu austar er sú
rústin sem fornust sýnist. Hún sést ógjörla nema vel sé að gáð.
Hún virðist vera skift í 3 tóftir, og er hin vestasta stuttogbreið
og eins hin austasta, en miðtóftin löng og mjó. Dyr virðast hafa
verið á vesturenda. Enn litlu austar er hin þriðja rúst, litið
glöggvari, 6 fðm. löng og 4 fðm. breið, meðdyr í suðausturhorni
og afhlaðna innitóft í norðausturborni. Fleiri rústir óglöggar,
eru þar. Þessi staður er eigi lengra frá Vatnsbrekku en svo, að
ganga má á 10 minútum, og næstum þar uppundan, en örskamt