Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1998, Page 133

FYLGSNIÐ í HELLINUM VÍÐGELMI
137
hafi endurskoðað hugniyndir sínar í ljósi þessarar nýju tímasetningar.21
Aldursgreiningin á viðarkolasýninu íVíðgelmi bendir eindregið til að
staðhæfingar Margrétar og Páls standist ekki, um að 14C aldur viðarkola
sem brennt er á landnámsöld sýni aldur landnáms. Það bendir þá jafn-
framt til þess að við upphaf landnáms á Islandi hafi aðstæður verið eitt-
hvað frábrugðnar því sem þekkist annars staðar.
Greinarhöfundur telur að skýringin felist í því að á landnámsöld hafi
menn verið að brenna gömlum viði. Landnámsmenn komu að áður
óbyggðu landi sem hafði verið viði vaxið urn aldaraðir. Þeir hafa að öll-
um líkindum byrjað á því að safna í eldinn feysknunr gömlum viði sem
hlaðist liafði upp svo öldum skipti fyrir landnám. Þetta gátu verið leifar
af gömlum trjám sem hafa átt sinn eigin líftíma, e.t.v. 50-100 ár, og síðan
legið áratugunr og jafnvel öldunr sanran, áður en fyrstu landnánrsnrenn-
irnir konru. Þessar viðarleifar hafa verið kjörinn eldiviður frumbyggja
þegar þeir hófu að safna sprekunr á elda sína.
Þetta er nrunurinn á aðstæðunr við landnám á Islandi og löndunr þar
senr nrenn hafa búið árþúsundunr sanran. Þar hefur eldiviður ekki náð að
hlaðast upp á þennan hátt vegna þess að hann er notaður jafnóðunr.
Þar með er einnig komin skýring á því misrænri í aldursgreiningum
senr mælist fyrst og fremst í sýnunr frá landnánrsöld. Eftir að forðanunr af
gömlunr sprekunr hafði verið eytt var farið að nota annan eldivið. Þá
þurfti að höggva lifandi tré til þess að afla eldsneytis. Þess vegna nrinnkar
fljótlega sá nrikli aldursmunur senr er á írrilli sýnisins og þess samhengis
senr það er tekið úr og skekkjunrörkin verða eðlileg.
Hver var hellisbúinn?
Það vekur óneitanlega ýnrsar spurningar að finna slíkar mannvistarleifar
senr hér hefur verið greint frá. Hver bjó unr sig þarna í myrkrinu uppi á
syllunni? Hvers vegna valdi hann sér þennair stað til dvalar? Hvenær var
hann þarna á ferð og hve lengi dvaldi hann þarna?
Við sunrunr spurningum fást auðvitað aldrei svör. Oðrunr er hægt að
svara nreð sænrilegri vissu. Munir og niðurstöður kolefnisgreininga
benda eindregið til að minjarnar séu frá síðari lrluta 10. aldar. Það er
freistandi að ljúka þessari frásögn nreð hugleiðingum unr ofangreindar
spurningar. Það er nreira til ganrans gert en af fullri alvöru, því að auðvit-
að er ógerningur að endurskapa unr þúsund ára gamla atburðarás.
Sennilegasta skýringin á þessunr nrannvistarleifum er sú að hellirinn
hafi verið notaður senr felustaður og að þarna hafi einhver leitað sér
skjóls. Ekki er nrikil aska í eldstæðinu, engin gólfskán hefur myndast og