Norðurljósið - 01.01.1980, Page 58

58
NORÐURLJÓSIÐ
í myrkri, reyndi fólkið sem best það gat að seðja
hungur sálarinnar. Fáfrótt var það, en fjarri því að láta
hina andlegu hluti afskiptalausa. Svo sem fímmtíu ár-
um áður hafði komið fram siðbótarmaður þar, sem
varði ævinni til að gefa samlöndum sínum hið besta,
sem það þekkti, og náð þar markverðum árangri.
Hirðulaust um eigin þægindi fór hann þarna fram og
aftur. Hann lagði á sig erfíðleika, lifði fátækur og
einmana, reiðubúinn að gefa þeim sinn síðasta pening,
sem í meiri seyð voru en hann. Hann predikaði alstað-
ar skyldu sjálfsafneitunar og að þjóna guðunum
trúlega. Með brennandi áhuga kallaði hann bæði karla
og konur til iðrunar, að snúa sér frá eigingirni og illri
breytni. Leggja skyldi stund á dyggðina, sjá fyrir þörf-
um annarra, leggja stund á velgerðir, nota tíma og fjár-
muni til að létta þjáningar annarraa, auka verðleika
sína - með þessu eina móti gæti maðurinn vænst þess,
að reikningar sálar hans yrðu sléttir, jafnir, er ógnar-
dagamir kæmu.
Aminningar, slíkar sem þessar, áttu vel við stranga
skyldu-tilfinning Kínverjans og ennþá sterkari ótta
við dauðann og endurgjaldið - dóm himinsins, er
enginn getur umflúið, - skelfingarnar, sem samviskan
seka klæðir hið mikla, Ókunna í.
Ekki var mikið ljósið, er hann gat gefíð né hjálpin
stór! Samt flykktist fólkið til hans. Það hafði ekkert
betra. Margir gerðust fylgjendur hans háir sem lágir,
ríkir sem fátækir. Fylgjendur Konfúsíusar, Búddha
og Taóistar, karlar bæði og konur, mynduðu félög, vel
skipulögð, og gerðu mikið til að endurvekja dýrkun
skurðgoða og reglubunda framkvæmd helgisiða. Jafn-
vel í augum þessa fólks voru Búddhatrúin og Taóism-
inn hræðilega spillt í Shansi.
Einkum var það á Hung-tung sléttunni og í héruð-
um þar um kring, sem þessara áhrifa gætti. Héraðið
allt varð vígi skurðgoðadýrkunarfélaga. Leiðtogi
hreyfingarinnar dó skömmu áður en komu fyrstu
kristniboðarnir til Shan-si. Fylgjendur hans héldu
starfínu áfram. Sumir þeirra urðu mjög vandlátir,
neyttu aðeins jurtafæðu, kvæntust ekki og iðkuðu
ströng meinlæti. Höfðu þeir yfír daglega söngva og
bænir. Á meðan krupu þeir á kné niður á oddhvassa
nagla, sem reknir höfðu verið gegnum fjöl í þessum
tilgangi. Krupu þeir þannig, meðan brann tiltekin
lengd af reykelsisstöng. Aðrir, sem ekki lögðu þetta á
sig, fóru langar pílagrímsferðir sem kostuðu mikið
erfíði, til fjarlægra helgiskrína. Þeir eyddu líka miklu
fé til „góðra verka“, svo sem að leggja til líkkistur
handa fátækum, bæta vegi, styrkja prestaog musterin,
og til að kaupa fugla, físka og dýr, sem eta skyldi, og
gera þau frjáls.
Leiðtoga áttu þessir litlu hópar, sem hét Fan.
Gáfaður var hann og áhugasamur. Hann átti heima í
þorpi, sem var nokkra km. fyrir austan Hung-tung.
Þótt hann væri helgaður „ræktun dyggða“, eins og
þeir skildu þær, var hann þreyttur og óánægður í
hjarta. Hann þráði eitthvað meira, eitthvað betra, en
vissi ekki, hvað það var.
Vinur hans í borginni hitti hann dag nokkurn og
færði honum einkennilegar fréttir. Utlendingar höfðu
komið þar í nágrennið og verið að selja bækur trúar-
legs efnis. Þeir töluðu um Guð, sem þeir kölluðu
sannan og lifandi Guð og einhverja aðferð, svo að
hægt var að fá syndir fyrirgefnar. Áhugi vinarins fyrir
þessu var ekki mikill. En honum datt í hug, að Fan
gæti þótt vænt um að heyra þetta. Hann gaf honum
líka smárit:
„Þarfírnar þrjár.“
Fan var skjótur að taka ákvörðun. Trúarbrögðin
nýju áttu skilið athugun að minnsta kosti. Utlending-
arnir höfðu farið frá Hung-tung. En þeir áttu heima í
næstu stórborg þarna fyrir sunnan, og var aðeins dag-
letð þangað. Hann ákvað að fara þangað, sjá þá og
komast sjálfur eftir því, hvemig þessar kenningar
væru, sem vöktu svo mjög áhuga hans.
Fyrst af öllu varð hann að búa sig út með gjöf. Af
eigin reynslu skildi hann, hver var innri hlið þessa
mála. Það átti alls ekki við, að hann kæmi tómhentur.
Þetta bakaði nokkra töf. Hún var talsverð upphæðin,
sem hann fann, að hann yrði að hafa meðferðis. Sigra
varð mótspyrnu fjölskyldu hans og vina, einnig að sjá
fyrir verkunum, sem vinna þurfti á jörðinni. En Fan
varð loksins frjáls sinna ferða, kvaddi konu og börn og
hélt af stað til P’ing-yang borgar.
Létt var að fínna húsið, þar sem bjuggu útlending-
amir. Sog bauð Fan innilega velkominn og aðrir líka.
Farið var með hann í gestasalinn, og brátt vakti saga
hans áhuga þeirra, sem heyrðu hana. Þennan dag vildi
svo til að kristniboðarnir vom alveg önnum kafnir.
Fan hafði því tækifæri að læra talsvert hjá þessum nýju
vinum sínum. Þeir áttu heima í héraðinu eins og hann.
Er Kristniboðamir komu, veittu þeir svör við mörg-
um spurningum hans. Þeir virtust alveg skilja,
hvernig honum leið. Þeir sögðu honum frá því, að það
væru alls ekki fáir menn, bæði í borginni og umhverfis
hana, sem tekið höfðu þessa nýju trú. Sérstaklega
sögðu þeir honum frá einum lærðum manni, Hsi að
nafni, sem fylgt hafði kenningum Konfúsíusar. Undr-
aðist Fan þetta, því að harm hafði ekki búist við, að
lærðir menn fylgdu þeim. Vakti þetta áhuga hans að
heyra meira.
Áhugi hans varð ennþá meiri, er kristniboðarnir
komu inn. Hann hafði heyrt, að þeir klæddu sig og
töluðu eins og Kínverjar. En undrandi varð hann, er
hann sá, að þeir voru alveg eins og hann að ytra útliti.