Lögrétta - 01.07.1932, Blaðsíða 70

427
L ÖGRJETTA
428
síns liðs, unnið að setningu bókarinnar,
handsett hana alla, en hún er 616 bls. í
stóru broti og frágangur allur hinn prýði-
legasti, en ný mynd af biskupi í prests-
skrúða er framan við bókina. Verðið er 18
kr. og er bókin þá bundin inn í sterkt og
fallegt sjirtingsbindi. Má það heita mjög
lágt verð, þegar athuguð er stærð bókar-
innar.
Dr. Jón Ilelgason biskup er mikilvirkur
rithöfundur, svo að fæstir af eldri biskup-
um vorum komast þar til jafns við hann.
Lögrjetta mun síðar fá einhvern af guð-
fræðingum vorum til þess að rita nánar um
bókina.
Heildarútgáfa af ritum Jónasar Hallgríms-
sonar er að koma út á kostnað ísafoldar-
prentsmiðju. Fyrsta bindið kom út 1929, en
annað nú í haust. Alls eiga þau að verða
fjögur, og á þriðja bindið að flytja rit-
gerðir hans um náttúrufræðileg efni, en hið
fjórða æfisögu hans og ýmislegt fleira. Þau
tvö bindi, sem út eru komin, eru þó ekki
fullgerð, og á síðar að koma einhver viðbót
við hvort um sig. Umsjón með útgáfunni
hafa Matthías Þórðarson fornmenjavörður
og Jón Sigurðsson skrifstofustjóri frá Kald-
aðarnesi. — Það er hróss vert, að Isafoldar-
prentsmiðja skyldi taka að sjer útgáfu
þessa stóra ritsafns á þeim erfiðu tímum,
sem nú standa yfir og hvergi munu koma
harðara niður en einmitt á bókagerðinni.
Það lá beint við, að Bókmentafjelagið eða
Menningarsjóður hefðu tekið að sjer útgáfu
þessa ritsafns. Ætla má þó, að hinar miklu
vinsældir Jónasar Hallgrímssonar geri það
að verkum, að útgáfa ritsafnsins beri sig
áður lýkur. Og án efa er þeim, sem það
kaupa, óhætt að treysta því, að það fellur
ekki í verði, þótt tímar líði, heldur þvert á
móti.
I fyrsta bindinu voru ljóðmæli, sögur o.
fl., og var flest af því, sem þar kom fram,
áður kunnugt. En í öðru bindinu er nær alt
áður óprentað. Það eru sendibrjef Jónasar
til ýmsra manna, ýmsar ritgeiðir o. fl., ým-
ist á íslensku eða dönsku. Brjefin gefa
miklar upplýsingar um æfi hans og starf-
semi, einkum á ferðalögum hans um landið.
Ilann lifði ekki full 88 ár, og var bilaður á
heilsu á síðustu æfiárum sínum, án efa
vegna illrar aðbúðar á ferðalögunum. Þegar
þessa er gætt, er það óvenjulega mikið æfi-
ístarf, sem eftir hann liggur. Og því áliti,
sem margir hafa á honum haft, að hann
hafi bæði verið óreglumaður og lítill starfs-
maður, mun verða rækilega hrundið með
útgáfu þessa ritsafns. Brjefin sýna, að þeg-
ar hann byrjar ferðalög sín, er hann full-
ur af áhuga, og ætlar sjer að leysa mikið
verk af hendi. En svo kemur heilsuleysið,
og skömmu síðar dauðinn, sem kippir hon-
um burt á besta aldri. Starfstími hans er
ekki nema rúmlega einn áratugur.
1 næsta bindi ritsafnsins mun margt koma
fram eftir hann, sem áður var óprentað.
„Alríkisstefnan“ heitir nýútkomin bók,
allstór (308 bls.), eftir Ingvar Sigurðsson
kand. phil., og fjallar um stjórnmálaástand
heimsins, vandræðin, sem þau eru nú komin
í, eftir heimsstyrjöldina miklu, og lausn út
úr þeim vandræðum. Höf. telur að eina
lausnin sje alríkisstefnan, sem hann lýsir
í þessari bók, en hún er í því innifalin, að
allar þjóðir jarðarinnar skipi sjer undir eina
stjórn, sem hafi æðstu yfirráð allra ríkja,
stórra og smárra, svo að ekkert þeirra sje
framar fullvalda, þótt ríkjatakmörkin ann-
ars geti haldið sjer og stjórn hvers ríkis
hafi eftir sem áður allmikil völd innan tak-
marka ríkisins. En yfirstjórn allra hinna
stærstu mála, atvinnumála í víðustu merk-
ingu, samgöngumála, heilbrigðismála,.
mentamál o. s. frv., verði hjá alríkisstjórn-
inni. Þetta á að vera Þjóðabandalag á miklu
víðtækari og fastari grundvelli en það
Þjóðabandalag, sem nú starfar. Vald sitt á
það að framkvæma, ef á þarf að halda, með
herafli, en að öðru leyti á öll hermenska að
afnemast, ekkert undirríki, hve stórt sem
það er, má halda her, eftir að alríkisfyrir-
komulagið er komið á. Það eru kostir þessa
fyrirkomulags, sem höf. lýsir í bókinni, og
jafnframt nauðsyninni á breytingu frá því
vandræðaástandi, sem nú á sjer stað. Hann
tekur í síðari kafla ritsins upp þær aðal-
mótbárur, sem hann býst við að koma muni