Óðinn - 01.07.1934, Page 5

OÐINN
5;i
forna. Hraunið er nú afrjettur. Þar ganga mörg
þúsund sauðfjár á hverju sumri, og hafa gengið
svo öldum saman. Er því skiljanlegt að vottur
af skógi sje nú horfinn þar fyrir löngu.
Sem dæmi þess, hve skógur var enn þá mikill
á Þingvallahrauni árið 1501, má tilfæra hjer orð
Espólíns. Hann segir: »að Stetán Jónsson bisk-
up i Skálholti gerði með 12 presla ráði þau
hagnaðarumskifti við Þingvallakirkju, að hann
fjekk henni þrjár jarðir fyrir skóg allan ofan
Hrafnagjár, stólslandsetum til brúkunar«.
Menn, sem skoða landsspildu þessa nú á dög-
um, eiga bágt með að trúa því, að þarna hafi
verið svo stór og mikill skógur fyrir liðlega 400
árum, að tilvinnandi væri að gefa fyrir hann 3
jarðir. En samt verður ekki sagt, að á svæði
þessu fyrir ofan Hrafnagjá sjáist nii hvergi birki-
kjarr. Það er til þarna hjer og livar, en stendur
strjált og er víða sem skríðandi lyng. Er eins
og björkin veigri sjer við að reisa höfuð frá
jörð af ótta við að verða höggvin.
Þingvellir eiga nú ekki þetta land, en mjer er
ókunnugt um hvar jarðirnar eru, sem teknar
voru fyrir það.
En kirkjan var ekki af baki dottin að versla
með Þingvallaland. 395 árum síðar, eða árið
1896, fargar hún afrjettarlandi Þingvalla. Það er
öllu Skjaldbreiðarhrauni vestan Tindaskaga, og
hraununum fyrir neðan Hrafnabjörg, er Kræklur
nefnast, fyrir aðeins eitt rýrðar kot. Síðan notar
sveitin heimaland Þingvalla fyrir afrjett, eftir
vild og endurgjaldslaust.
Þannig hefur kirkjan smámsaman höggvið all-
álitlegar lendur úr Þingvallalandi og kastað fyrir
Úlf og Örn, ef svo mætti að orði komast. Þetta
virðist hafa komið þeirri skoðun inn i með-
vitund sumra sveilabúa, að Þingvellir, með öll-
um sinum gögnum og gæðum, eigi að vera
nokkurskonar hræ, sem hver og einn megi
ganga í skrokk á og rífa og slíta í sig eftir eigin
geðþótta. Því að þegar friðunin kemur til sög-
unnar, og sauðfjárbúskapur er lagður niður fyrir
fult og alt á Þingvöllum, og staðurinn hættir
því með öllu að nota heimalandið fyrir sauðfje.
heimtar sveitin eigi að síður nokkurskonar haga-
toll af Þingvallastað, fyrir að hann hefur enga
sauðkind á sínu eigin heimalandi. Auk þessa
hefur hreppurinn gert rikinu að greiða undan-
farið 200—500 kr. árlega í sveitarsjóðinn, einung-
is, að því er virðist, til að ávaxta peningana þar.
Þorsteinn Sigvaldason
kaupmaður,
meðeigandi verslunarinnar París á Akureyri,
sem hjer með fylgir mynd af, er ungur maður
að aldri, en er samt sem áður einn af þeim
mönnum, er nú
láta mest til sín
taka í verslunar-
sfjett bæjarins. Fað-
ir hans, Sigvaldi
kaupmaður Þor-
steinsson, bygði fyr-
ir allmörgum árnm
stórhýsið Paris og
rak þar versl-
un með miklum
dugnaði og fram-
úrskarandi hagsýni,
enda varð hann,
er fram liðu tímar,
mjög vel efnaður
maður. Hefur Sig-
valdi kaupmaður
nú dregið sig í hlje viðvíkjandi verslunarstarfsemi og
dvelur oft tímum saman í Kaupmannahöfn, en
Þorsteinn sonur hans stýrir nú versluninni, sem
er önnur sú stærsta i Akureyrarbæ. Þessmágeta,
að verslun þessi hefur meðal annars mjög stutt
ýmsa útgerðarmenn á Norðurlandi í starfi sínu
á margan hátt. Þorsteinn Sigvaldason er vin-
sæll maður af þeim er kynnasl honum, dreng-
ur góður, glæsimenni í sjón og gleðskaparmað-
ur mikill. Hann var um eitt skeið formaður
Verslunarmannafjelags Akureyrar, og er nú, er
þetla er ritað — 29. des. 1933 — formaður i
útgáfufjelagi þvi, er gefur út blaðið »íslending«,
og helsti styrktarmaður þess.
Porsleinn Sigvaldason.
s9/u 1933.
Kunnugur.
1 fornu riti er talað um einn bæ undir Skjald-
breið, er Fifilsvellir hjet. Menn vita enn gerla
hvar örnefni þetta er og þykjast hafa fundið
þar vott fornra rústa. Á hrauninu milli Ár-
mannsfells og Hrafnabjarga eru tóttir af 2 forn-
um býlum. Heita hvorartveggja Litla-Hrauntún.
Tóttabrot þessi standa nálægt útjaðri skógar-
kjarrsins á hrauninu.
Fáar sveitir á Islandi eru eins snauðar af