Óðinn - 01.07.1934, Page 11

ÓÐIN N
59
Magnús Jónsson
á Galtastöðum.
Óðinn flytur nu mynd Magnúsar Jónssonar
bónda á Galtastöðum ytri í Tungu i Fljótsdals-
hjeraði. Hann var fæddur í Gunnhildargerði 9.
apríl 1830. Foreldrar hans vóru Jón Vigfússon
og Sesselja Pálsdóttir, fyrri kona hans, sóma
hjón, bæði komin af ráðvöndu bændafólki í
Tungu. Systkini álti Magnús nokkur og var eitt
þeirra Sigmundur í Gunnhildargerði. Bendi jeg
á þetta þeim, er vilja kynna sjer um ætt þeirra
bræðra, en æfiminning Sigmundar er í óðni
1925. Bæði Jón Vigfússon og synir hans vóru
afburðamenn að afli. Er sú saga sögð af Jóni,
að hann kom af Vopnafirði með lest ásamt
öðrum manni og fóru þeir Smjörvatnsheiði;
hestarnir runnu á undan, en þeir gengu á eftir.
Komu þeir þá að klyfjum, en hesturinn kominn
langt á undan. Hljóp þá samferðamaðurinn fram
með, en Jón tylti klyfjunum saman á silunum
og fleygði þeim á öxl sjer og hjelt áfram sem
ekkert hefði í skorist. Þá heyrði jeg afa minn
segja frá því, að Jón kom innan yfir Ormar-
staðaá og vóru 4 karlmenn. Jón hjelt á þessum
samferðamönnum sínum í einu yfir ána.
Magnús var, eins og þeir frændur, mikill á
velli, hár og þrekinn, með mjög góðmannlegum
en fastlegum svip. Eitt sinn var hann á Vopna-
firði hjá Einari lækni Guðjóhnsen með ungl-
ing til lækninga og dvaldi þar einhverja daga
um miðsumarsleytið. Var rnargt af sjómönnum
þar niðri í lendingunni. Vóru það Færeyingar
og kaupstaðarbúar með hávaða og jafnvel rysk-
ingum. Gekk Magnús niður til þeirra og mælti
til þeirra í sínum venjulega ákveðna, ljúfa tón,
að hætta þessu. SIó öllu í logn, en Magnús
settist þar álengdar og sat þar þar til mann-
fjöldinn var kominn í ýmsar áttir. Sagði Guð-
jóhnsen að æskilegt hefði verið að hann væri
þar við slik tækifæri.
Magnús hóf búskap í Hallfreðarstaðahjáleigu
um 1860. 1865, 5. júlí, kvæntist hann frænku
sinni Bagnhildi Eiriksdóttur. Hún dó 22. nóv.
1871. Peim fæddist ekki barn. 22. okt. 1874
kvæntist Magnús Guðlaugu Sigfúsdóttur frá
Sleðbrjót. I5á var það að bóndinn og skáldið
hinumegin við lækinn, Páll ólafsson, kvað hið
þjóðkunna kvæði: »Góði, kæri granni minn«.
Guðlaug dó eftir þriggja ára sambúð. Eign-
uðust þau 3 börn, en aðeins eitt, Sigfús, bóndi
á Galtastöðum, náði þroska. Að Guðlaugu lát-
inni tók Guðný systir hennar við innanhúss-
störfum og annaðist þau til dauðadags.
Frá Hallfreðarstaðahjáleigu fluttist Magnús
1883 að Galtastöðum ytri og bjó þar þar til
hann ljest, 26. maí
1907. Hann var bú-
þrifa maður, bjarg-
vættur innan sveit-
ar og ulan, eins
og Páll ólafsson
vikur að. Mörg
börn og unglinga
ól hann upp, ým-
ist með meðgjöf
eða alls engri, en
allir vildu eiga börn
sín hjá honum.
Meðhjálpari var
hann i Kirkjubæj-
arkirkju yfir 40 ár,
í hreppsnefnd svo
áratugum skifti og
oddviti um nokkur ár. — Jeg skal benda á
sum ummæli Páls ólafssonar um Magnús,
svo sem í kvæðinu: »Lömbin úl jeg ljet í
gær«. Þar er þetta:
»Magaús dugði manna best,
minst hann bljes i kaunin«.
Og eins kvað hann þetta, þá hann var að gera
nábúum sínum upp orðin um son hans:
»Pjetur minn er mesti mann,
mikið í honum leynist.
Magnús annar held jeg hann
Hróarstungu reynist«.
Magnús var grafinn 8. júní 1907 að viðstödd-
um miklum mannfjölda, af Einari prófasti
Jónssyni, og set jeg hjer nokkur ummæli pró-
fasts úr ræðum hans eftir Magnús:
»Hann brosti sjálfur stundum með tárin í
augunum, tár reynslunnar eða meðaumkvunar-
innar, og vildi með sínu einlæga brosi og sín-
um ástúðlega og blíða og rólega svip breiða
huggun og gleði yfir tárin, og blíðka annara
böl og sorg. Að visu munum vjer lengi sakna
hins einkennilega, ánægjulega og kurteisa við-
móts hans, hinnar hispurslausu gestrisni hans
og hinnar fúsu og hollu greiðasemi og hjálp-
Magnús Jónsson.