Óðinn - 01.07.1935, Síða 13

Ó Ð I N N
61
jeg hugsað mjer að gera hina ríku ríkari og hina fá-
tæku fátækari.
Borgarstjórinn: Eins og gefur að skilja, höf-
um við enga ástæðu til að finna neitt að því.
Kölski: ]eg verð að biðja ykkur að láta ykkur
skiljast, að jeg ætla ekki að beita mjer fyrir nein
gróðafyrirtæki, heldur standa á bak við þau, leggja
fram alt nauðsynlegt fje og vera ráðgefandi, að svo
miklu leyti sem jeg veit betur en aðrir og hef meiri
reynslu. En auðvitað legg jeg ríkt á að farið sje að
mínum ráðum í öllu. Þið vitið að almenningur ræður
engu um það hver er ráðherra.
Þ i n g m a ð u r i n n : Og jeg get bætt því við, að
ábyrgðin hvílir á þeim sem atkvæðin greiða, en ekki
á þeim sem þeir kjósa.
Kölski: Jeg hef hugsað mjer, herra þingmaður,
að gera þig að forsætisráðherra stjórnarinnar — það
þýðir að jeg sje ráðið. en þú herrann; að þú skipir
forsætið undir mjer.
Þingmaðurinn (ræður sjer ekki af fögnuði):
Jeg — (stendur á öndinni, með tárin í augunum)
— Jeg kann þjer miklar þakkir fyrir þessa óvæntu
upphefð.
Kölski: Það heitir nú ekki upphefð!
Þingmaðurinn (röddin titrar af tilbeiðslu):
Það skal vera mjer ánægja að leggja mig fram í
þarfir þíns góða málefnis.
Kölski: Þjer, herri. borgarstjóri, hef jeg ákveðið
að veita alt nauðsynlegt fje til vaxtar og viðgangs
þessari borg, á auðskipulags grundvelli — nefnilega
>að borgin aukist og eflist að sama skapi sem hinum
fátæku erfiðismönnum óhjákvæmilega hnignar andlega
og líkamlega*.
Borgarstjórinn (af mikilli hrifningu): Jeg
þakka þjer fyrir þá miklu tiltrú, sem þú ber til mín.
Þú getur verið alveg viss um, að jeg ligg ekki á liði
mínu þjer til aðstoðar, að gera enda á þessa óbæri-
legu deyfð, sem nú hvílir yfir öllu viðskiftalífi.
Kölski: Já, mjer duldist það ekki að mín var
hjer mikil þörf. Jeg verð að segja ykkur það til
verðugs heiðurs, að mig óraði fyrir Ioflegum viðtök-
um í þessari borg, óttaðist ekki andúð frá neinum
— nama helst herra biskupinum (fettir sig, keyrir
höfuðið aftur á bak og lítur til biskupsins!, þóttist
hafa fulla ástæðu til þess, sakir hans háa embættis.
Þingmaðurinn: Jeg þori að fullyrða að við
erum allir, undantekningarlaust, þínir þjónustu reiðu-
búnir.
Kölski gefur þingmanninum merki um að halda
sjer saman.
Biskupinn: Eins og kunnugt er, hefur auð-
valdinu ekki stafað neinn háski af minni stefnu. En
ef um verulegan stuðning af hennar hálfu væri að
ræða, yrði hún að hafa meiri fótfestu í veruleikanum
-- standa á hellu úr gulli. Ekki leyfi jeg mjer að
taka neina ákvörðun á þessu augnabliki, nje bindast
loforðum, fyrir hennar hönd, við háttvirtan mann utan
kirkjunnar. En — (þegir með opinn munninn) —
efalaust yrðu heillaríkari erindislok þín, herra, ef þú
veittir henni sæmilegan sfyrk; legðir til hennar eilííið
fje — álitlega upphæð — gæfir þig persónulega við
fjelagsmálum hennar, tækir þátt í helgum athöfnum
og kendir í sunnudagaskóla.
Kölski (brosir nú í fyrsta skifti): Jeg þakka þjer,
biskup, fyrir þessi hlýju orð! Fjeð skal jeg veita og
það ríflega. En jeg verð að taka það fram, að jafn-
vel þó margir minna bestu vina sjeu innan þinnar
kirkjudeildar, sje jeg mjer ekki fært að sækja kirkju
nje kenna í sunnudagaskóla.
Biskupinn: ?
Kölski: Af trúarbragðalegum ástæðum? Nei —
mjer eru öll trúarbrögð jafn kær — heldur af því
að jeg vil ekki, undir neinum kringumstæðum, sýnast
betri en jeg er. Þið munduð skilja afstöðu mína til
kirkjunnar, ef þið þektuð mig.
Ðorgarstjórinn: Svo ert þú hátt settur í
mannfjelagssfiganum, að við finnum ekki ástæðu til
að leita upplýsinga um þig persónulega, nje rannsaka
hvernig þú hefur rakað saman fje; við göngum að
því sem vísu, að þú hafir gert það af list fyrir listar-
innar skuld; að átt hafi aðrir fjeð á undan þjer og
tapað því, sem þú hefur grætt.
Þingmaðurinn (röddin Ijómar af aðdáun): Við
vitum að enginn verður ágætur af engu, nema Guð.
Borgarstjórinn (mjög til afsökunar og rjctt-
lætingar): Við vitum að það er enginn Guð, sem
græðir fje.
Kölska finst auðsjáanlega mikið til um þetta og
er ánægður.
Biskupinn: Við vitum að það fje er mjög tak-
markað, sem getur að rjettu lagi verið einstaklings
eign. Mikils er um vert að því fje, sem er fram yfir
eðlilegan vöxt, sje varið til góðs fyrir einstaklinginn
— þá einu stofnun, sem getur hrósað sjer af því að
hafa hina einu sönnu trú.
Kölski (önugur): Segið þið ekki til góðs! Jeg
vil ekki heyra það orðtak. Það skal játað frómt og
hreint að jeg er vondur, en ekki góður. Jeg heiti
Kölski, og jeg ætlast til að herra biskupinn verði
ekki seinasfur að kannast við mig.