Óðinn - 01.07.1935, Blaðsíða 38

86
Ó Ð I N N
að snúa mjer að öðru, er kom fyrir þetta sumar.
Fyrst var nú það, að Júlíus Arnason kom einn dag í
júlí (að mig minnir) og færði mjer öll skjöl og skil-
ríki fyrir afborgaðri bankaskuld minni, og tilkynti
mjer jafnframt, að nú kæmi hann með 50 krónur
mánaðarlega til mín. — Jeg varð svo feginn að vera
nú skuldlaus, að mjer fanst sem heljarbjargi væri
ljett af mjer. En jeg sá einnig annað. Jeg sá að jeg
gat reiknað með þessari »permanent« afmælisgjöf,
eins og jeg kallaði hana. Og brátt þurfti jeg á því
að halda.
Hafnarfjarðar-þáttur.
Vinur minn sjera Þorsteinn Briem hætti að vera
aðstoðarprestur í Hafnarfirði, hann varð sóknarprest-
ur í Grundarprestakalli í Eyjafirði og fluttist þangað
norður. Hvað lá nú fyrir litla fjelaginu, sem hann
hafði stofnað, annað en að deyja? Það var svo skamt
á veg komið að það var ómögulegt að það gæti
staðið á eigin fótum. — Svo sá jeg, að jeg yrði að
hlaupa undir bagga með því, og stunda það sjálfur
næsta vetur. Jeg fór oft suður í Hafnarfjörð að svip-
ast eftir húsnæði til fjelagsfunda. Jeg hitti einu sinni
húseigandann að því húsi, sem sjera Þorsteinn hafði
búið í. Það var tvílyft hús, og bjuggu hjónin uppi,
en íbúð Þorsteins var enn laus. Eigandinn, Jón Jóns-
son, kendur við Laugar fyrir austan og kallaður al-
mennt Jón Lauga. Hann kvaðst vera fús að leigja
mjer neðri hæð hússins fyrir 20 krónur á mánuði. I
íbúðinni voru tvær stofur og eitt herbergi ásamt
eldhúsi. Jeg sá að nú hafði jeg ráð til þess af af-
mælisgjöfinni. Jeg leigði því íbúðina frá 1. oktober
að telja. Jeg boðaði svo til fundar, og auglýsti, að
allir drengir á aldrinum 14—17 ára væru velkomniri
Þann fund hjelt jeg fyrsta mánudag í oktober, og
komu fyrir utan fjelagsmenn allmargir drengir. Mig
minnir að á þeim fundi væru milli 30 og 40. Jeg gaf
þeim, sem ekki voru fjelagsmenn, kost á að verða það
og skyldu þeir, er það vildu, gefa mjer nöfn sín, fæð-
ingardag og ár og heimili næsta mánudag. Jeg hafði
látið smíða bekki og keypt kol. Stofurnar voru raf-
lýstar og var borgað eftir Iampafjölda, en ekki eyðslu.
Meðan jeg í september var að undirbúa þetta, höfðu
ýmsir menn, er tjáðust vera fjelagsskapnum hlyntir,
varað mig við einum dreng, sem var í fjelaginu, og
sögðu tnjer að hann væri sá mesti uppivöðsluseggur,
óviðráðanlegur, vandræðadrengur vegna ærsla í skól-
anum, og í einu orði, götustrákur hinn versti; mundi
það hnekkja áliti fjelagsskaparins, að hafa hann með.
Jeg mundi vel eftir honum frá fundum sjera Þor-
steins og hafði þá þegar fundið út, að eitthvað væri
bogið við hann; rjeði jeg það þó meira af augnaköstum
hinna drengjanna, þegar jeg talaði við hann. — Jeg
spurði þá, sem rjeðu mjer til þess að reka hann,
hvort hann væri nokkur óknyttadrengur. Svarið var
nei, hann hefur ekki gjört neitt þess háttar, sem við
lög varðar, en hann var óviðráðanlegur í skólanum,
og fullur af ærslum og ósvífni á götunni, og gjörir
»uppistand« á Hjálpræðishernum.— »Við sjáum nú til«,
sagði jeg. Á fyrsta fundinum sat hann mjög prúður.
— Þegar hann var að fara út að fundinum loknum,
sagði jeg við hann svo að engir heyrðu: »Farðu nú,
en komdu aftur einn eftir 5 mínútur*, jeg þarf
að tala við þig. Hann gjörði þetta. Jeg horfði inn í
falleg augu, og leitst vel á drenginn. Jeg sagði: »Jeg
sje að þú verður aldrei meðalmaður!* Hann horfði
undrandi á mig. »Já«, sagði jeg«. Þú verður annað-
hvort ágætismaður, þú hefur efni í þjer til þess, eða
þú verður versti slarkari og ræfill. Þú getur ekki
orðið meðalmaður, og jeg er nú kominn hingað til
þess að reyna að hjálpa ykkur drengjum til að verða
góðir og nýtir menn, og jeg vil feginn verða vinur
þinn, ef þú vilt það, og jeg skal vera voðastrangur
við þig, ef mjer líkar ekki framferði þitt. Mjer lítst
svo vel á þig að jeg held að það sje ómaksins vert,
og jeg vil hjálpa þjer í öllu, sem jeg get. Ef þú vilt
ganga í þetta bandalag við mig, þá skaltu aftur tala
við mig einslega á mánudaginn kemur; ef þú ekki
kærir þig um það, þá skaltu bara fara af fundinum
með hinum drengjunum, og svo verð jeg ekki í nán-
ari vináttu við þig en aðra fjelagsmenn. — Þú skalt
ekkert segja um þetta í kveld«. Jeg kvaddi hann vin-
gjarnlega og hann mig á móti. Jeg var svo ákaflega
forvitinn, hvernig hann snerist við þessu. —
Næsta mánudag bættust nokkrir í hópinn, og er
fundinum var lokið, fóru allir, og hann með, en eftir
örlitla stund kom hann aftur, og sagðist vilja taka
þessu boði. Við töluðum svo lengi saman, því hann
sagði mjer alt um sig og jeg fann að hann í engu
fegraði sinn málstað. Svo bað jeg með honum. Upp
frá því var hann mjer ætíð góður, og tók vel að-
finslum mínum, ef jeg komst að einhverju, sem mið-
ur mátti vera. Hann umbreyttist ekki í neinn engil
strax, en enginn drengur var prúðari en hann á fund-
um. Jeg fór að meta hann mikils og gladdist við
það, að sýslumaðurinn, með sinni göfugu og mildu
sál, hafði trú á þessum dreng. Sýslumanninum þótti
svo vænt um að hann var í fjelagshópnum.
Nú var það ákveðið, að fundir yrðu á hverju mánu-
dagskvöldi, og gekk jeg því þangað þann dag og