Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.04.1883, Qupperneq 3

Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.04.1883, Qupperneq 3
85 og, að töluvert af ljósi þessu kemur af rafmagnsstraum- um í halastjörnunum. Menn fundu í þeim kolavatns- efni og auk þess köfnunarefni; menn urðu og varir við efnasamband, sem menn höfðu eigi búizt við, nefnilega „cyan“-vatnsefni (blásýru), og þó erþað eðlilegt að svo sé, þar sem hin fyrtöldu efni eru, og rafmagnsneist- ar þjóta í gegnum, því þá myndast einmitt blásýra. Jamin og ýmsir aðrir náttúrufræðingar ætla, að orsök- in til rafmagnsstraumanna sé þessi. þ>egar hala- stjarna nálgast sólina, koma hreyfingar á hinar einstöku agnir í þessum gufukenda hnetti af sólarhitanum, og vindar og stormar þjóta fram óg aptur ; við þetta verð- ur núningur á hinum einstöku pörtum efst í gufuhvolfi halastjarnanna, og þá framleiðist rafmagn. Sumir halda að norðurljósin hjá oss komi fram á líkan hátt af nún- ingi á þyntum loptstraumum efst í gufuhvolfinu. Rafmagnsstraumar þessir í halastjörnunum verða þó að vera miklu meiri. Áður á tímum var það ætlun manna, að halastjörn- ur boðuðu stórtíðindi, styrjaldir, pestir, dýrtíð og jarð- skjálfta. Árið 1456 varð Calixtus páfi svo hræddurvið Halleyshalastjörnuna, að hann bauð að biðja skyldi í öllum kirkjum að afstýra þeim ógnum, er væntast mætti eptir af halastjörnunni og Tyrkjanum; halastjarnan 1556 stuðlaði til þess með öðru, að Karl keisari 5. sagði af sér, og það er jafnvel sagt, að Napoleon 1. hafi álitið halastjörnu þá, er sást um vorið 1821, fyrirburð fyrir dauða sínum; halastjörnuna er sást 1668 vildu menn jafnvel setja í samband við mikinn kattadauða í West- falen á þýzkalanði, svona var hjátrúin sterk. Stjörnu- fræðingurinn Halley (1656-1742) var hinn fyrsti, ersýndi að brautir þeirra væru vissum lögum bundnar. Hann sagði fyrir að halastjarnan, er sást 1682, mundi aptur sjást um áramótin 1758-59, og svo varð, sem hann hafði 6*

x

Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags
https://timarit.is/publication/228

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.