Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 4

4
í>orv. Thoroddsen
jurtir og dýr flúið í fjöll og kletta, og fengið þar vernd
og skjól; margar gamlar tegundir hafa haldist í afskekt-
um fjallaklungrum og gljúfrum. Pess má enn sjá ný
daemi á íslandi, að plöntur hafa getað forðað sjer á
þenna hátt, birki- og reynihríslur hafa sumstaðar lifað og
þróast í klettaklungrum og á smáhólmum í fossum og
hávöðum, þar sem allur skógur er horfinn úr nágrenninu.
Hinir hættulegustu óvinir skóganna, mennirnir og kind-
urnar, hafa ekki getað náð í þessar afskektu hríslur.
Saga jarðarinnar sýnir, að einangrunin hefur haft
mikil áhrif á útlit og eðli náttúrunnar í stórum hjeruðum,
sem snemma við einhverjar náttúrubyltingar hafa losnað
frá meginlöndum jarðarinnar. í*að er alkunnugt, að dýra-
líf og jurtalíf Ástrallandsins er ákaflega frábrugðið því,
sem nú er algengast í öðrum álfum. Pað er eins og
menn sjeu komnir í annan heim, náttúran hefur alt ann-
an svip og hinar einstöku tegundir eru afareinkennilegar
og virðast jafnvel hjákátlegar að skapnaði, ef svo mætti
að orði kveða. Náttúra Ástrallandsins er með svipuðu
sniði eins og dýra- og jurtalífið var á tertiera tímanum
í öðrum álfum; á því tímabili jarðsögunnar hefur sam-
band Ástrallandsins við Asíu slitnað og allar lifandi ver-
ur, sem þar voru, hafa einangrast frá umheiminum og
lifað sínu lífi fyrir sig án nokkurra verulegra áhrifa annar-
staðar frá. Af því landið var stórt og lífsskilyrðin marg-
brotin, var dýralífið fjölskrúðugt, en það hjelt sínu forna
sniði og tegundirnar eru nú flestar hvergi annarstaðar til.
Af spendýrum eru þar alls 131 tegundir og þar af 102
tegundir pokadýra; þau voru algeng í Evrópu og Asíu
á tertiera tímanum, en eru nú alstaðar útdauð nema í
Ástralíu og eitt kyn í Ameríku (.Didelphys). Parna hafa
þau haft griðastað, en í hinum löndunum hafa aðkomandi
dýrategundir orðið yfirsterkari, jurtaríkið breytst eða eitt-
hvað annað gert þeim lífið örðugra og útrýmt þeim að