Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Qupperneq 8

8
í’orv. Thoroddsen
ins, hefur staðið hinn mesti voði; þeim fjölgaði svo
fljótt, að þær átu allan gróður og grófu sundur akra og
merkur. Dýrum þessum fjölgar mjög ótt, þar sem engin
rándýr eða næmir sjúkdómar halda viðkomunni í skefj-
um; kanínur hafa sumstaðar jafnvel gert smáeyjar alveg
óbyggilegar, og á dögum Ágústus keisara tímgvuðust
þær svo í ýmsum hjeruðum á Spáni, að það varð að
senda her manns til að eyða þeim. Pegar húsflugur Ev-
rópumanna hafa flutst á afskektar eyjar í Kyrrahafinu,
þar sem þær ekki voru áður, hefur þeim fjölgað svo,
að þær hafa orðið að landplágu, svo íbúunum var hvergi
vært. Á litla, óbygða ey í indverska hafinu, sem heitir
Saint Paul, höfðu með einhverju skipi flutst loðpurkur
(Oniscus scaber), þeim fjölgaði þar svo, að þær höfðu
á skömmum tíma beinlíniS' lagt eyna undir sig. Náttúru-
fræðingurinn Karl von Scherzer, sem kom þangað 1857 á
rannsóknarskipinu Novara, taldi þar sem hann stje á
land hundrað loðpurkur á hverju ferhyrningsfeti og gisk-
á að 6 þúsund miljónir þessara meinlausu en ógeðslegu
smákvikinda muni hafa verið á eynni. Vegna friðarins,
sem tegundirnar njóta í einverunni, missa sumar þau
varnarvopn, sem þeim voru þörf og nauðsynleg. Pegar
Portúgalsmenn komu fyrst til Azóreyja, Madeira og Cap-
verde-eyja, voru fuglarnir svo spakir, að það mátti taka
þá með höndunum, og hið sama segir Charles Darwin
um fuglana á Galapagos-eyjum. Fuglar á eyjum án spen-
dýra og rándýra virðast margir hafa mist fluglistina,
vængir þeirra hafa orðið kyrkingslegir eða jafnvel horfið.
Hinn merkilegi, vængjalausi fugl dúdú eða dronte (Didus
ineptus) á eynni Mauritius var þar enn algengur á 17.
öld, en sjómönnum frá Evrópu tókst að útrýma honum
alveg, og eins fór með geirfuglinn sem kunnugt er. Á
Nýja-Sjálandi lifðu fjölda margir risavaxnir, ófleygir fugl-
ar, sem kallaðir hafa verið móafuglar (Dinornis), þeir