Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 29

Einangrun
29
að kenna vanþekking á högum og háttum annara þjóða,
af því ekkert er til samanburöar í einverunni og saman
við vanþekkinguna blandast svo rósrauðir skáldadraumar
og fornaldarhillingar. Meinlausar eru skoðanir þær, sem
við og við koma fram hjá almúgamönnum í afskektum
sveitum, að íslendingar sjeu miklu sterkari en aðrir menn
og vinni meira en aðrar þjóðir. Hvað vinnuna snertir, þá
er það víst, að íslendingar hafa jafnan unnið mikið með
skorpum, en ekki nærri eins mikið og stöðugt árið um
kring eins og flestar aðrar þjóðir; eðli landsins og at-
vinnubrögð eiga nokkurn þátt í þessu; nú er að verða
breyting á vinnunni sem öðru. Hvað kraftana snertir
munu íslendingar, upp og niður, vera mjög svipaðir öðr-
um Norðurlandabúum, hvorki sterkari nje burðaminni.
Pegar eg sumarið 1886 ferðaðist um Hornstrandir, fræddi
einn bóndi mig um það hver orsök væri til þess, að ís-
lendingar hefðu enga herskyldu: ^Pegar Danir unnu
>skírdagsslaginn« áttu þeir það að þakka tólf Islending-
um, sem börðust í liði þeirra; Islendingar vildu eigi nota
önnur vopn en barefli, þeir hömuðust, gengu berserks-
gang og börðu alt niður, er fyrir þeim varð. En þegar
farið var að kanna valinn, kom það í ljós, að margir
dauðir og hálfdauðir voru ákaflega illa útleiknir af barefl-
unum, svo Danir álitu það mannúðarskyldu, að hleypa
ekki oftar slíkum berserkjum í bardaga.« Síðan eru ís-
lendingar lausir við herskyldu.
Pjóðernisrembingur getur gert mein á ýmsan hátt,
það eykur ekki framfarirnar að mönnum finst þeir vera
svo fullkomnir, að þeir þurfi ekki að leggja neitt á sig
eða læra af öðrum; einna háskalegastur er þjóðernisremb-
ingurinn í pólitíkinni, en út í þá sálma ætlum vjer ekki
að fara á þessum stað. Stórmenskutali og gorgeir þrá um
tíma allmikið fyrir í blöðum og tímaritum, en nú er farið
að draga úr því aftur. Pað var eins og heilar sumra