Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Page 35

Landaþekking
35
borgum fá þó allmargir íslendingar, sem utan fara, dálitla
nasasjón, en um sveitafólkiö í hinum ýmsu löndum eru
flestir alveg ófróöir. I bændabygðir útlanda og smábæi
koma íslendingar sjaldan, sumir þekkja þó dálítið sveita-
lífið í Danmörku og Noregi, í Kanada og Bandaríkjum
norðan til, en víðar munu fæstir fara. Peir íslendingar,
sem mest ferðast erlendis, geta því að eins fengið tak-
markaða þekkingu á nokkrum þjóðum, hvernig er þá
hægt að búast við, að fólk uppi til sveita, sem aldrei
kemur út fyrir landsteinana hafi djúpsæja þekkingu á
mörgum löndum og þjóðum, hana ættu menn helzt að fá
úr bókum, en íslenzkar fræðibækur í þeim greinum eru
ekki til, og þeir eru í miklum minnihluta, sem geta lesið
útlendar bækur sjer til gagns, og svo er ekki altaf hlaupið
að því að ná í þær. fegar nú er svona ástatt hjá oss,
ættum vjer að dæma þekkingarleysi útlendrar alþýðu um
vort land og vora þjóð með vorkunsemi og umburðar-
lyndi, en gera hvað vjer getum til þess að bæta úr
þekkingarskortinum.
?að er eigi aðeins hjá hinum svokölluðu lægri stjett-
um erlendis, að þekkingunni um aðrar þjóðir er ábóta-
vant, hún er líka oft á iágu stigi hjá efnaðri stjettunum,
sem töluverða skólamentun hafa fengið, hver þekkir aðeins
það, sem snertir hag hans og atvinnu. Pannig hefi eg
oft rekið mig á, að fólk af borgarastjettinni á Englandi
þekkir meira til þjóða og landa í öðrum álfum, heldur en
til landa þeirra sem næst þeim eru. Af efnuðustu stjett-
um Englands ferðast margir víða og fá þannig mikla
þekkingu, en þeir eru fáir í samanburði við allan múginn,
og svo hættir þeim við að mæla alt með brezkum mæli-
kvarða.
I öllum mentalöndum er fámennur, en þýðingarmikill
flokkur vísindamanna og fræðimanna; þeir skifta verkum
með sjer í ýmsum greinum eftir gáfum og tilhneigingum,
3*