Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 42

42
Landaþekking
Hauksbók, Alfræði o. fl.). Alt fram á 17. öld eru slíkar
lyga- og kynjasögur skrásettar af lærðum mönnum í rit-
um, sem kölluð voru vísindarit; en nú eru þær horfnar
þaðan, þeim bregður aðeins stöku sinnum fyrir í skrifum
ómentaðra ferðalanga og blaðasnápa og eru þar þaul-
sætnar enn í dag. Frásagnir um fjarlæg lönd, nátturu
þeirra og þjóðir eru nú orðnar bærilega áreiðanlegar í
flestum meiri háttar landfræðisbókum, þó villur sjáist
stundum innan um, þá eru fjarstæðurnar og skrípasög-
urnar alveg horfnar.
Vjer þurfum ekki að taka oss það nærri, þó ýmsir
menn af almúgastjett annara landa hafi skrítnar hug-
myndir um ísland; sömu mennirnir vita fátt satt eða rjett
um nágrannaþjóðirnar og munu varla vel fróðir um sitt
eigið land og sína eigin þjóð. Pað er ekki heldur tii
neins að vilja fræða þann múg, sem lítið vill lesa og ekki
kærir sig um að fræðast, en sá flokkur er því miður víða
í meiri hluta. Hitt er sjálfsagt að reyna að útbreiða sem
sannasta þekkinga um land og þjóð meðal mentuðu stjett-
anna, og hafa íslendingar sjálfir gert mikið til þess á
seinni tímum; framfarir í þeirri grein eru sýnilega miklar
seinustu 20—30 árin. Eins megum vjer ekki vera ein-
hliða, vjer megum ekki ætlast til meira af öðrum en af
sjálfum oss, og ættum því að gjöra sem mest til þess að
útvega oss nothæfan fróðleik um önnur lönd og aðrar
þjóðir. Hina íslenzku alþýðu vantar ekki lestrarfýsn, en
aðalörðugleikinn er sá, að það er vegna fólksfæðar eigi
hægt að prenta nema örfáar fræðibækur á íslenzku.
t>. Th.