Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 49

Frá írlandi
49
um ríkjum að ráða. Nú ráða þeir eigi neinu ríki og eru
nálega horfnir úr sögunni. Að eins í fjórum löndum
halda þeir enn þjóðerni og tungu í nokkrum bygðum og
hjeruðum. Hvílík breyting! Hinar harðfengu og herskáu
rómönsku og germönsku þjóðir hafa lagt þá undir sig og
eytt tungu þeirra og þjóðerni, og þó er enginn efi á því,
að Keltar voru hraustir menn og góðum gáfum gæddir,
en þeim var eigi sýnt um að koma traustu stjórnarskipu-
lagi á hjá sjer og að halda saman allir sem einn maður.
Keltar þeir, sem nú eru uppi, skiftast eftir tungum
þeirra í tvo flokka, hinn kymreska og hinn gelska
(gaelir). Kymreskar tungur eru talaðar í Wales og í
Bretagne og hin þriðja var töluð til 1770 í Cornwall; en
írska, háskotska (gelska) og manska (manx), sem töluð
er í Mön í írlandshafi, eru gelskar.
Pjóðir þær, sem írskir annálar segja, að numið hafi
land á Irlandi, eru nefndar Parþalóníar, Nemedíar, Fir-
bolgar, Dedannar og Milesíar, og leið allangur tími á
milli komu þeirra til landsins. Dedannar og Milesíar, er
komu síðast, voru keltneskir og munu þeir hafa flutt sig
búferlum frá Gallíu, en hve nær það var vita menn eigi;
líklegt þykir að það hafi verið hjer um bil fjórum öldum
f. Kr. b
Pá er Keltar komu til írlands, lögðu þeir landið undir
sig; eru til fornar sagnir um orustur miklar, sem staðið
hafa áður en sannar sögur hefjast, og ætla menn, að
sagnir þessar bendi á baráttu þeirra við hinar eldri þjóðir
á írlandi. íbúar landsins munu þó varla hafa veitt þeim
mjög harða og langa mótstöðu, því að það mundi hafa
leitt til þess að þeim hefði verið gjöreytt, en því fór
fjarri; hinir íbersku frumbúar voru í fyrstu töluvert fjöl-
mennari eti Keltar. Á meðal þeirra rjeð móðurrjettur
og eftir honum var erfðarjettur að eins í kvennlegg; kom
það Keltum að liði, er þeir voru að eignast landið, þvf
4