Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Page 53

Frá írlandi
53
á þeim tímum, en deilur þeirra voru þó aldrei eins mikl-
ar og illkynjaðar eins og t. a. m. hinn versti innanlands
ófriður á Englandi og Frakklandi á miðöldunum, eða jafn-
vel á Islandi á Sturlungaöld. I annan stað hjeldu ýms
andleg bönd hinum írsku ættbálkum eða flokkum saman,
og þau voru sterkari en í flestum öðrum löndum. Fegar
{ fornöld, er rómverska keisaraveldíð stóð með blóma,
viðurkendu írar að þeir væru allir ein þjóð með einum
lögum, og menning þeirra var þá allmikil.
Peir menn, sem hjeldu best uppi menningu íra í
heiðni, voru hinir svo nefndu drúídar (dru-vides, »hinir
djúpvitru«). Sumir ætla að þeir hafi eigi verið indoevro-
pæiskir (eða ariskir) að uppruna, því að þeirra er hvergi
getið nema í Gallíu og á Bretlandi og írlandi. Hvergi
höfðu þeir meira gengi en á Irlandi, og voru þeir töfra-
menn, spámenn, prestar, læknar og dómarar landsmanna.
Peir hugsuðu um sköpun heimsins og athuguðu hreyfingu
tungls og stjarna. Peir kendu fræði sín í mörgum skól-
um, og fengu hjá hverri ætt ákveðið land fyrir það til
eignar. Nemendur þeirra bygðu kofa handa sjer í kring-
um hýbýli kennara sinna. Drúídarnir höfðu töluverða
mentun; frá hinni grísku nýlendu Massalíu (nú Marseille)
hafði mentunin snemma á öldum borist út meðal manna
í Gallíu, einkum til drúídanna, og með þeim til írlands.
Pegar í heiðni var þar því miklu meiri menning en venja
var til í Vesturlöndum. I hverri ætt eða hjá hverjum
flokki var skóli (lagaskóli, skáldaskóli, læknaskóli) og
kendu drúídarnir þar dómurum og málaflutningsmönnum
lög og að skýra þau, skáldum kvæði og versagjörð og
læknum lækningar. Konungarnir höfðu skáld (barde) í
hirð sinni. Ákveðnar fjölskyldur fengu nokkurn hluta af
hinu sameiginlega akurlendi flokksins gegn því, að hver
kynslóð hjeldi í skóla þeim unglingi, er bestur væri í
fjölskyldunni til náms. Fyrir kristnitökuna áttu írar og