Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Síða 91

Frá írlandi
9i
Sem dæmi uppá það, hvernig Englendingar stjórnuðu
fjarhag írlands, skal þess getið, að þeir hleyptu ríkisskuldum
þess, sem 1793 voru 40 miljónir kr., uppí 498 miljónir
kr. á árunum til 1801. Irar voru látnir greiða allan kostn-
að við herafla Englendinga á Irlandi, og var hann afar-
mikill. 1801 urðu skattar og tollar Bretlands og Irlands
ein heild, og jók þá enska stjórnin skuldir Irlands á fyrstu
16 árunum eftir ríkissameininguna úr 498 miljónum kr.
uppí 2011 miljónir kr., því að hún ljet Ira bera mikinn
hluta af kostnaðinum við ófrið þann, sem Englendingar
áttu í við Napóleoti. Og er Irar gátu eigi greitt alt það
fje, sem enska stjórnin heimtaði af þeim í herkostnað, þá
tók hún »írskt lán« á hinum enska peningamarkaði fyrir
8—9 í ársvexti af hundraði; og Englendingar voru þá
svo góðgjarnir að skrifa sig fyrir slíku láni handa hinum
göfuglyndu Englendingum í baráttu þeirra fyrir »frelsi
Norðurálfunnarc
1905 sannaðist það, að Englendingar ljetu Ira greiða
96 miljónir kr. á ári meira í ríkissjóð, en þeim bar að
greiða samkvæmt lögum og mannfjölda. Pá urðu írar
að greiða 53 milj. kr. í laun og eftirlaun handa embættis-
mönnum í stjórninni. 1907 urðu írar, sem voru þá eigi
full 4^/2 miljón að tölu, að greiða 222 milj. kr. í skatta.
Framkvæmdarstjórn írlands kostaði þá 110 823 000 kr.,
og er það afarmikið fje, einkum ef það er borið saman
við kostnaðinn á stjórn Skotlands, sem bæði er fjölmenn-
ara og auðugra. —
Á meðan þingið var í Dyflinni sátu hinir miklu ensk-
frsku jarðdrotnar á írlandi, af því að þeir áttu sæti í
þinginu og rjeðu þar lögum og lofum; stjórn írlands sat
þá og í Dyflinni, og sumir þeirra voru við hana riðnir.
En er írska þingið var afnumið, og stjórn landsins algjör-
lega sameinuð stjórn Englands, höfðu menn þessir ekkert
að gera í Dyflinni, en á búgörðunum á írlandi þótti þeim