Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 121

Norðurlönd
121
var gerður 1871. Með því tillagi hafa þeir endurgoldifr
öll jarðarverðin, og ætti nú að afnema árstillagið. ísland
þarf þess eigi með lengur; tekjur þess eru orðnar svo
miklar, að það skiftir minstu hvort það er með eða ekki.
í útlöndum er tillag þetta oftast skoðað sem nokkurs
konar fátækrastyrkur, og íslandi er það engin sæmd.
Væri best að láta það falla alveg burtu.
Pá er stjórnarforseti Zahle i. júní bar upp í ríkis-
þinginu tillögu um að setja nefnd í sambandsmálið og
senda menn til íslands, hjelt hann ágæta ræðu, sem nú
er prentuð orðrjett í ríkisþingtíðindunum. Hann gat þess
fyrst, hve miklum framförum ísland hefði tekið á síðustu
árum og eðlilega hefði þjóðartilfinning íslendinga vaxið
að sama skapi. Hann skýrði frá gangi málsins og hvernig
það stæði nú. Kvað hann það sæmd fyrir tvær nor-
rænar þjóðir á þessum vandræðatímum að koma á frið-
samlegan hátt skipulagi á það, sem þeim bæri á milli um
sambandið, og á þann hátt koma á góðu samlyndi og
vinsamlegri samvinnu.
»Hin umliðnu ófriðarár,« sagði hann, »hafa á ýmsan
hátt sýnt, hvernig Danmörk og Island í efnalegu tilliti
geta haft þýðingu hvort fyrir annað.« Hann fór miklum
viðurkenningarorðum um skáldskap, listir og vísindi Is-
lendinga og sagði síðan: »Vjer skoðum hina íslensku
þjóð bræðraþjóð, sem er oss jafnborin í andlegum þroska.
Vjer getum því ekki gagnvart þeim haft aðra ósk en þá,
að vjer megum vinna á vinsamlegan hátt saman með
þeim í slíku ríkjasambandi, sem báðum getur að gagni
orðið. Það er því ósk mín, að nú verði farið að semja
um alt sambandsmálið milli Danmerkur og Islands, og
það er von mín, að það verði til þess að gera enda á
gömlum misskilningi, sem er runninn af yfirsjónum fyrri
tíma. Lítum vjer á nútíðina, vill enginn, sem á nokkru
að ráða, eitt augnablik hugsa um að takmarka rjett Is-