Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1982, Page 2

2
DV. LAUGARDAGUR 27. NOVEMBER1982.
rusl eda hellbrigd afþreying?
Sjoppulitteratúrinn — blöö, tímarit
og vasabrotsbækur er fást í sölutum-
um og fjalla hvort heldur um
stríðsglæpi, morð, ástamál og samfar-
ir — er þekktur hérlendis allt frá
síöara heimsstríði. Að vísu hafði eitt-
hvað verið um að Islendingar nældui
sér í sh'k hugverk á árunum milli stríöa
og jafnvel áöur, en þar var undantekn-
ingalaust um erlend rit að ræða.
Utgáfa þessa lesefnis á íslensku er
talin hefjast á öndverðum fimmta ára-
tugnum. Þá fóru að berast verslunum
blöð á borð við Eros og Sannar sögur,
en þau munu vera elstu „núlifandi” af-
þreyingarblöð á Islandi.
Kjörinn gróðavegur
Áhugi Islendinga var mikill á þess-
um blöðum á fyrstu árum þeirra. Og
sala þeirra jókst jöfnum skrefum eftir
því sem leið á fimmta áratuginn. Farið
var aö líta á útgáfu þannig rita sem
kjörinn gróðaveg.
Þaö fór enda svo aö sífellt fjölgaði
titlum þessara blaöa. Sjötti áratugur-
inn er talinn vera blómaskeiðið í út-
gáfu afþreyingarblaöa á islandi. Þá
voru gefnir út mánaðarlega margir
tugir titla af þýddum sögum í blað-
formi. Á þessu tímabiii hélst það
tvennt í hendur; að útgáfukostnaður
var óverulegur og áhugi landans á efn-
inu gífurlegur.
Eftir því sem hljómplatan varö vin-
sælli og sjónvarpið kom til sögunnar á
sjöunda áratugnum fór heldur að síga
á ógæfuhliðina hjá útgefendum sjoppu-
litteratúrsins. Þeir sprungu á limminu
hver á eftir öörum — og sala afþrey-
ingarrita dróst saman að sama skapi,
titlum fækkaði og upplög þeirra sem
eftir liföu minnkuðu.
Blöðin alltaf að
skipta um eigendur
Eitthvað á bilinu fimmtán til tuttugu
rit lifðu þennan ágang hljómplatna og
sjónvarps af — og er svo enn aö út
koma um tveir tugir titla af þessu
lestrarefni. En gróðinn af útgáfu af-
þreyingarrita er langt frá því að vera
eins skjótfenginn og hann var áður.
Þaö sést greinilega á þvi að þessi rit
hafa sífellt verið aö skipta um eigend-
ur undanfarinn áratug. Er nú svo kom-
iö að það sem áður hélst í hendur gerir
það ekki lengur; útgáfukostnaður fer
sífellt hækkandi og meðan áhugi land-
ans á efninu fer minnkandi. Annar
þrándur í götu, er líka farinn aö angra
nefnda útgefendur, myndbanda-
væðingin. Þeir sem áður töldust til
helstu lesenda svonefndra djarfra
sagna hafa haliaö sér að „bláu” mynd-
unumíþeirra stað!
„Það er lágklassinn..."
Margir þeir er telja sig til andstæð-
inga hinna svonefndu djörfu blaða
spyrja sig í sifellu: „hverjir eru þaö
eiginlega sem leggja sig niður við aö
skoða þessi blöð. Hvaða fólk erþetta?”
Þetta er ágæt spurning svo langt
sem hún nær enda telja þeir hinir sömu
og kasta henni fram sig jafnan hafa
PROFKJOR SJALFSTÆÐISFLOKKSINS
SKRIFSTOFA
STUÐNINGSMANNA
GlJÐMmDARH.
GARÐARSmAR
er að Stigahlíð 87 Símar: 30217 og 25966
Opið alla daga eftir kl. 16.00 og um helgar.
svar við henni á reiðum höndum: „Þaö
er lágklassinn í þjóðfélaginu, veriía-
fólk og svoleiöis lýður...! ”
Rökin fyrir þessu svari hafa aldrei
verið sett f ram, þau hafa raunar aldrei
fundist. Könnun á því hverjir lesa helst
BILDSHOFÐA 16

Opið í dag — laugar-
dag — kl. 10—16.
Nú er tækifæríð að
gera góð bflakaup.
Nýir og notaðir
SAAB bflar í úrvali.
TOGGURHR
SAAB UMBOÐIÐ
SIMI 81530
NOTAÐIR OG NYIR
bilar
Notaður Saab
er næstbesti
kosturinn.
afþreyingarrit hefur aldrei veriö gerð í
landinu. Sleggjudómar eins og þeir
sem mátti lesa hér að ofan vaða þess
heldur uppi.
Hér skal enginn dómur á það lagöur
hvaða stéttir þjóöfélagsins gefa sig
helst að þessum ritum. Hitt má nær
öruggt telja að allir Islendingar, sem
komnir eru til vits og ára, hafi ein-
hvern tíma á sinni lífsleið litið í djörf
blöð. Hversu gaman hverjum og einum
hefur þótt þaö verður hins vegar seint
mælt.
Þrjár tegundir
afþreyingarrita
Afþreyingarritum þeim sem fást í
sölutumum má með nokkrum sanni
skipta íþrjáflokka.
Til fyrsta flokksins verða taldar þær
vasabrotsbækur og timarit sem f jaUa
um stríð og erjur að meira eða minna
leyti. Af þeim bókum er undirritaður
valdi af handahófi úr hUlum einnar
sjoppunnar í borginni verða rit á borð
við vestrann um lukkuriddarann
Morgan Kane talin til þessa flokks.svo
og leynilöggusagan um Mack nokkum
Bolan, SOS-bækumar og blöð eins og til
dæmis Nýtt sakamálarit.
Aðalefni þessara sagna eru mann-
víg, aödragandi þeirra og í sumum til-
vikum eftirmálinn. Gróðavonin kemur
yfirleitt við sögu að einhverju leyti svo
og fagrir kvenmenn. Þeir em samt
jafnan aukaatriöi efnisþráöarins enda
eru þessar sögur f yrst og fremst lýsing
á stómm og sterkum strákum og af-
rekum þeirra hvort heldur þau em til
góðseðaekki.
Spenna og kraftur
Margar nefndra sagna em sæmilega
skrifaöar. Stillinn nær þó sjaldnast aö
vera framúrskarandi enda er kannski
ekki aðal markmið höfundanna aö svo
sé. Greinilegt er að þeir leggja aðal-
áhersluna á að hafa sögur sínar spenn-
andi og kröftugar.
Þaö verður seint hægt að segja að
þessar spennusögur skilji eitthvað
eftir. Þetta em sannar afþreyingar-
bókmenntir, til þess eins skrifaöar að
fólk hafi eitthvað sér til dægradvalar.
Og þetta er ódýr dægradvöl. Meðal
spennusaga kostar um hundrað krón-
ur.
Lífsreynslusögur kvenna
I flokki númer tvö eru þýddar smá-
sögur í blaöformi, blöð eins og Eros,
Sannar sögur og Sagan.
Þarna eru á ferðinni lífsreynslusög-
ur kvenna og svo virðist sem þær séu
skrifaðar undantekningarlítið af kven-
þjóðinni. Þemaö „hvernig er að vera
ástfanginn” er innihald svo til allra
þeirra smásagna er fylla þessi tímarit.
Gott dæmi um þessar sögur, væri lýs-
ing á konu sem hitti karlmann og yrði
yfir sig hrifin af honum en ætti samt
erfitt með að gera upp við sig hvort
hún ætti að láta stjómast af hvötum
sínum eða halda aftur af þeim. Svo
væri góðu plássi varið í þetta uppgjör.
Loks kæmi í ljós að karlmaðurinn væri
kannski jafnhrifinn af konunni og hún
af honum, en eins og hún hefði hann
ekki þorað að impra á ástarfunanum.
En allt kæmist upp að lokum — og þau
féllust innilega í faðma og kysstust
lengi.
Afturhaldssamir
ástarrómanar
Flestar sögurnar eru gamlir ástar-
rómanar, sannarlega afturhaldssamir
ef litið er til þess sem gerst hefur í jafn-
réttismálum á síðustu árum. Litið er á
konuna sem verkfæri karlsins. Skylda
hennar er að þjóna honum. Gifting er
óhugsandi nema karlinn sé vel efnað-
ur, enda á hann að sjá fyrir henni þaö
sem eftir er, ef af brullaupi verður. Ef