Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1982, Blaðsíða 31

DV. LAUGARDAGUR 27. NOVEMBER1982.
31
Helgarvísnr
Helgarvísur

Helgarvísur

35. þáttur
Bréf berast þættinum anzi skrykkjótt;
stundum er veiöin treg, en oft skellur á afla-
hrota, svo aö ég fæ vart unnið úr aflanum.
Enn hvet ég samt lesendur aö senda bréf og
stökur.
Aö þessu sinni mun ég birta talsvert af
gömlum og góöum vísum. Þátturinn hefst á
Jóhannesar-rímu Katla-skálds eftir Jón
Rafnsson.
Mansöngur:
Fyrir mæta skjódu skrafs,
skrúda nœtur vafinn
Kjalars lœt ég kylli trafs
kyssa dætur sónarhafs.
Þó ad kvika valdi vá,
vedrabliku hœkki,
mun ég strikid stilla á,
stikluviki treysta má.
Fellur Grímu grettið fés,
gellur sími óttu.
Gefst ei hím vid hróörarvés,
hefst nú rima um Jóhannes.
Ríman:
Fjalla vardar vegle'g kvi:
vænum arði búin
bólin hjarða björt og hlý
Breiðafjarðardölum í.
Hjardar gætti heiðum á .
halur mætti fjáður
sem hann vættum fjalla frá
fagran ættartanga þá.
Kenndi ei ótta kempan slyng
knúin þrótti glæstum
löngum sótti á laufaþing,
lagðist skjótt í bolsvíking.
Vargar gróða geirs íþrá
gistu hljóðir vali
vörmu slóðum víga á.
Vopnið góða dugðiþá.
Norðurslóðir teitur tróð
tjörgurjóður góður.
Styrjar-skrjóða önnin óð
undir Glóðafeyki stóð.
Benjaþiðurs þrumdi tjóð,
þá vas friður loginn.
fleinaviður valköst hlóð,
veitti miður fjandaþjóð.
Hetjan barði, hjó og skar,
herir skarðast tóku.
Skjótt til jarðar skullu þar
Skagafjarðar bergþursar.
Þótt að skári flaugafár
fölnuð hár og skalla,
ennþá knár og eigi sár
önnur stár hann fimmtíu ár.
Yfir snjóar íhaldsbraut,
auðvaldskjóar skulu
finna ró í fleinaþraut
fyrir Jóhannesarnaut.
Aldrei viðjast eyjan hríms,
að þó hryðjum syrti,
meðan iðju rœkja ríms
rauðir niðjar Skalla-Gríms.
Ljúfan Gríðar lægir vind,
lengra skriður eigi
Austra víðis-ölduhind
undir hlíð við þagnartind.
Þaö þarf varla aö taka þaö fram viö sanna
vísnamenn að bragarhátturinn á Jóhannes-
ar-rímu er stikluvik.
Fyrstu Helgarvísurnar birtust í DV 20.
marz s.l. Af því aö fáir hafa líklega tekið
eftir þeim þætti, ætla ég aö birta núna tvær
vísur, sem þar var aö finna. Þessar vísur tók
ég sem dæmi þess, hve bragsnillingar geta
tjáö mikiö í aöeins fjögurra lína vísu. I
einni stöku eru látin í ljós lífssannindi eöa
lífsviðhorf. Ein hnitmiðuð staka segir oft
eins mikið og langt kvæöi.
Fyrri vísan var eftir Sigurð Nordal:
Yfir flúðir auðnu og meins
elfur lífsins streymir.
Sjaldan verður ósinn eins
og uppsprettuna dreymir.
Þarna eru mikil lifssannindi sögö í aðeins
fjórum braglínum. Og þau eru sögö á
meistaralegan og skáldlegan hátt.
Hin vísan var eftir Hermann Jónasson for-
sætisráðherra og glímukappa, en hann barst
ekki mikið á í kveöskap:
Betra er að vera klakaktár
og krafsa snjó til heiða
en lifa mýldur öll sín ár
undir hnakk og reiða.
Þarna eru ákveðin og umhugsunarverð
lífsviðhorf sögð í aðeins fjórum ljóðlínum,
ferskeytlu. Þaö heyrist oft sagt, aö hagyrð-
ingar séu ekki skáld. Eg held, að þessar tvær
vísur, sem ég hef tilfært hér að framan,
afsanni slíkar fullyröingar. En nú þurfa
sumir ekki annaö en láta sér vaxa hár og
skegg, mikiö hár og skegg, vera ábúöarfullir
og alvarlegir á svip, til þess aö veröa skáld,
hversu mikla endileysu sem þeir láta frá sér
fara. Vitleysan þarf bara aö vera svo mikil,
aö hún sé hafin yfir allar rökræður.
Sigurgeir í Keflavík segist hafa sullaö þess-
ari vísu saman um Sigurö vin sinn:
Sigurður hann sýnist fær,
en sagður gáfnatregur.—
Enda talinn oftastnær
yfirnáttúrlegur.
Þessi vísa segir Sigurgeir, aö lýsi því,
hvemig sér sé stundum innanbrjósts á
þessum síðustu og verstu tímum:
Ekkert minni raskar ró,
raunir allar kœfi. —
Fyrir stundarfrið égþó
frelsisræksnið gæfi.
Sigurgeir segir: 1 fyrradag átti ein vin-
kona mín í Reykjavík fimmtugsafmæli og þá
sendi ég henni þessa vísu á korti:
Ennþá bið ég Guð að gæta
gullsinsþinni sálu í, —
annars verður mér að mæta,
máttu öruggt trúa því.
Eysteinn G. Gíslason botnar:
Þegar gaman grána fer,
Gunnar sýnir snilli
En slœr í glens og gamnar sér
við Geira þess á milli.
Glitra daggardropar í
daufu morgunskini,
brátt um leikur birta’á ný
beykitré og hlyni.
Þegar hrím á foldu fellur,
fölna lauf og deyja blóm.
Hrammur vetrar harður skellur,
hörku boðar köldum róm.
„Már” í Keflavík, sem gefur upp nafn-
númer sitt, gefur mér (auövitað verö-
skuldað;) meðmæli meö þessum botni:
Fátt ernú um fína drætti,
fyrripartar gerast rýrir.
Skúli fljótt úr skorti bætti,
skörulega þætti stýrir.
Loki Laufeyjarson lætur nú til sín heyra
eftir alllanga bið. Hann yrkir um ástandið í
Alþýöuflokknum:
/árinni er alldjúpt tekið,
allt er svívirt, nítt og rægt, —
að kljúfa ennþá kratasprekið
kveða menn ei lengurhæat.
Og enn kveður Loki:
íhaldsrefir öðrum meir
ættu að kunna fagið,
en þegar leggur geiri Geir
geigar oftast lagið.
Þaö er nú sem oftar, að ég fæ f jölda bréfa
rétt áöur en ég legg síöustu hönd á þáttinn.
Þess vegna birti ég aðeins brot af því, sem
fyrir liggur og tek aðeins hluta efnis sumra
bréfanna, læt afganginn bíða næsta þáttar.
Þjóðkunnur maður, sem vill aö ég kalli sig
aðeins upphafsstöfunum P.S.P., botnar:
Ægis kalda úfnar brá,
öldufaldar rísa.
Fönnin tjaldar tindum á,
trútt er haldið isa.
Sveipar rjóður svellkalt hrim,
sölnar gróður jarðar.
Okkar góða endarím
allar slóðir varðar.
■ ' n
t-\ ’A.’Z&íifít
■ . »\ ''’Mít
Stundum v>erða
þfióðmál þung
þegnunum ískauti
Og Eysteinn botnar enn:
Að köku sinni kargir enn
kröfuhópar skara.
Margra enn er Satan seld
sátin, held ég bara.
Járnfrúin er hörð í horn að taka.
Hvernig œtli’hún reynist sínum maka?
Ör og djörf og dugleg mjög að vaka.
í Dáningsstræti matressurnar braka.
Þorbjörg M. í Reykjavík botnar:
Þessi Skúla þáttur er
þarfur mjög og góður,
ef hann bara aftur fer
allsgáður i róður.
Guðjón Baldvinsson Reykjavík botnar:
Við að stuðla þessiþjóð
þrautum sínum gleymdi,
bresti lifði, brautir tróð,
um betri tíma dreymdi.
Stundurn verða þjóðmálþung
þegnunum í skauti,
eins og þeir vœru að elta pung
af átján vetra nauti.
Margrétarnar óði œrðar
ætla að ríða Geira ’ að fullu.
Bíldóttar úr buxum færðar
bægslagangi miklum ullu.
Safnar auði sitt í ból,
sínkur brauð að gefa.
Veitir trauður skepnum skjól,
skammtar frauð úrhnefa.
Ein er bára aldrei stök
á œvi þungum sænum.
Á það sem önnur ragnarök
ráðþrota vér mænum.
Mikið frá P.S.P. verður aö bíöa næsta
þáttar.
Páll Jóhannsson yrkir nú undir fullu nafni.
Hann segir út af síöustu „viðureign” okkar:
Mér varð á í messunni.
— Mundi glata hempunni. —
En Skúla tókst með skerpunni
að skýra, hvað á vantaði.
Síðan segir Páll: Þaö má vera, aö
óþarflega mikiö sé gert úr þessari yfirsjón:
Skítt með allan skætinginn.
Skapið hefur verið æst.
Ráð ég gefþér, góði minn;
Gættu pennans betur næst.
Og Páll botnar:
Þessi Skúla- þáttur er
þarfur mjög og góður.
Vel sé þeim, er velur sér
að vernda andans gróður.
Fleygir botnar fara viða.
fæstir þó á annan hnött.
Ef fyrripart ég freista að smiða,
fer það allt í hund og kött.
Við að stuðla þessi þjóð
þrautum sínum gleymdi.
Öreigarnir ortu tjóð
úm auðinn, sem þá dreymdi.
Og Páll gerir fyrripart aö seinniparti:
Ýmsir renna upp á sker,
aðrir bíða í vari.
Ástin kvenna oftast fer
eftir tíðafari.
En Páll yrkir „tilbrigöi” viö þessa vísu:
Oft sig glennir undir ver,
öðrum blíðlátari.
Ástin hennar aldrei fer
eftir tiðafari.
Eg þakka Páli bráðskemmtilega botna og
vísur, en ég verö aö geyma til næsta þáttar
margt af því, sem hann sendir eins og það,
sem nafni hans P.S.P. sendi.
Andrés Guðnason, Langholtsvegi 23, Rvk.,
botnar:
Ægis kalda úfnar brá,
öldufaldar rísa.
Kötturinn segir mjá og mjá,
í myrkri glyrnur lýsa.
Sveipar rjóður svellkalt hrim,
sölnar gróður jarðar.
Eitt sinn gekk hann Óli Briem
einn til Hafnarfjarðar.
Stundum verða þjóðmálþung
þegnunum ískauti.
En Vigga hún erennþá ung
og unir ei neinu tauti.
Brosið gegnum lifið létt,
leiðinnþver að vonum.
Ekkert er svo undur slétt
sem upplæri á konum.
Þá er komiö aö nýjum fyrripörtum.
Kristín Auður Elíasdóttir, Sveinseyri í Dýra-
firði, segist aðeins 23 ára, en hafa samt mjög
gaman af Helgarvísum. Him sendir þessa
fyrriparta, semeru velþegnir:
Fennir úti, fip/ist mér kalt,
flestum hreílþað vekur.
„Ogpó sumarið sé liöið,” segir hún:
Leikur sér við litla tjörn
lambahjörðin friða.
Sérðu ekki, að sólin hækkar,
syngja allir fulgar dátt.
Sólin hátt mun svífa brátt,
syngjum kátt um bjarta nátt.
Páll Jóhannsson sendir þennan fyrripart:
Bráðum jólaklukkur klingja,
klýfur sólin myrkrahjúp.
F.R.G. í Njarðvík sendir þennan:
Skyldi ekki Skúli Ben
skelk íbringu hljóta?
Þetta verður að nægja að sinni.
Utanáskriftin er:
Helgarvísur
Pósthólf 37
230 Keflavík.
Skúli Ben.