Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.1984, Blaðsíða 13

DV. FIMMTUDAGUR1. NOVEMBER1984.
13
Kjallarinn
STEINUNN JÓ-
HANNESDÓTTIR,
FÉLAGI I' BSRB.
finnst þetta svo fallegt, — segir
barniö.
Það finnst reyndar fleirum.
Mörgum finnst meira aö segja, aö
lítið bragö væri af lifinu, ef engar
væru töfraflauturnar.
Ætli það sé ekki einmitt töfra-
flauta, sem vantar. Listrænn og
músikalskur innblástur. Hugsum
okkur, ef gamla fótboltapumpan
f jármálaráðherrans tæki sig nú til og
færi aö framleiða tónlist, sem blési
honum í eyra skilning á hinum fjöl-
mörgu blæbrigöum mannlífsins.
Hann næði því t.d. aö „veröur er
verkamaðurinn launanna”. Síðan
breiddist þessi opinberun út til ríkis-
stjórnarinnar aÚrar, jafnvel vinnu-
veitendasambandsins og verslunar-
ráösins. Kaupdeilan leystist á svip-
stundu fyrir tilstilli aflóga fótbolta-
pumpu, sem fengið hefði listrænan
innblástur. Og Albert yrði þjóðhetja
áný.
Svona hlutir gerast auöveldlega í
ævintýrum, og þeir geta líka gerst í
lífinu, ef menn bara vilja.
Fólk gæti lifað af laununum sínum.
Fólk hefði þak yfir höfuðið. Fólk gæti
jafnvel hlustað á töfraflautuna, sem
kannski er mikilvægast af öllu.
Ef Albert Guðmundsson og lið
hans skildi þetta, þá þyrfti enginn að
nota sér neyðarréttinn á Islandi.
Steinunn Jóhannesdóttir.
RAGNHILDARRÉTTLÆTI
Dulítiðbréfkorn til ráðherra mennta og lista
„Rikisútvarpid okkar or merkileg stofnun. Einkunnarorð þess er hlut-
leysi og mun iiögum heita að bann er lagt við hlutdrægni."
Frú Ragnhildur, hæstvirt væri ef
til vill betur viö hæfi þegar svo virðu-
legur embættismaður er ávarpaður
opinberlega, en getur reynst erfitt að
velja úr titlum og hafna við slík
tækifæri.
Erindið varðar mál sem getur
legið á milli þess að varöa yður
persónulega eða þér sem ráðherra
ýtt fram í skjóli hárrar stöðu og
verndar Alþingis. Áróður og
boðskapur hvers konar er bundinn
því að efnið nái út til fólksins og þá er
aðeins aðferðin eftir. Fyrir daga
blaða og útvarps stigu boðberar
áróðursins upp á kassa og kölluðu til
fólksins ef einhver nennti að hlusta.
Nú eru blessaðir fjölmiðlarnir,
dagblöðin stór og smá, og stjórn-
endur lýðveldisins gera út hljóðvarp
og sjónvarp. Hið síðarnefnda kallast
einokun þar sem allur landslýður er
bundinn sama tækifærinu. Þessi
áhrifamikli fjölmiðill er undir yðar
stjóm og þá um leið vernd. Dap
hvern erum við þegnar þessa lands
að ganga um sameignir okkar allra.
Skilyrðin sem við höfum sett okkur
til sameiginlegs brúks eru að brjóta
ekki né spilla með öörum hætti.
Þykir afleitt ef út af er brugðið.
Utan við lög og rétt
Á þessum þögla tíma október-
mánaðar heyrðist skyndilega hljóð
úr horni. Utan við lög og rétt steig
einkaframtakið á kassa og hóf upp
raust sína. Frelsið má teygja og laga
til ef ætlunin er einungis sú að rétt-
læta eigin gjörðir og um leið skýla
sér á bak við misskilinn neyðarrétt.
Frelsið býr í okkur sjálfum en getur
reynst hæpiö þegar þetta dýrmæta orð
er notað í þágu yfirburða fjár-
magns og öflugra samtaka, beinlínis
í því skyni að verða ríki í ríkinu.
Fjórir fara um veg. Sá sem fremstur
fer ekur glæsivagni sínum. Hinir þrír
sem á eftir koma fá rykiö og stein-
kastið. Allir njóta þeir þess frelsis að
fara eftir veginum.
Ríkisútvarpiö okkar er merkileg
stofnun. Einkunnarorð þess er hlut-
leysi og mun í lögum heita að bann er
lagt við hlutdrægni. Sjálfsagt hafa
ék „Frelsið býr í okkur sjálfum en getur
reynst hæpið þegar þetta dýrmæta orð er
notað í þágu yfirburða fjármagns og öflugra
samtaka, beinlínis í því skyni að verða ríki í
ríkinu.”
einhvemtímann orðið mistök en það
er nú heldur ekki gert ráð fýrir
óskeikulleika í sömu lögum.
Vera kann að frelsið sé fólgið í rétt-
inum til þess að hafa meira frelsi en
aðrir. Setjum dæmiö þannig að allir
hafi réttinn til hallarbyggingar. Það
gleymist hins vegar að j-éttur þessi
er bundinn getunni til fjárfestingar
og því lítils virði þeim sem ekkert
fjármagniö hefur. „Frjálst útvarp”,
hvort sem það er innan laga eða utan
er því afbökun á hugtakinu „frelsi”.
Þar er fyrst kominn vísir að raun-
verulegu einokunarfyrirtæki sem í
krafti auðvalds og póhtískra áhrifa
og „verndar” fær yfirburðastöðu til
einhliða áróðurs.
Skoðanir yðar, frú Ragnhildur, og
okkar allra ættu hæglega aö rýmast í
blöðum, bókum og ríkisútvarpinu —
útvarpi allra landsmanna. Hitt er
hins vegar afleitt ef þér og einhver jir
útvaldir þurfið stærri og betri kassa
til að standa á en við fólkið. Skoðanir
hvers og eins á hverju máli eiga
fullan rétt á sér. Einungis má ekki
rugla þessu saman við umgengnis-
venjur á sameign þjóðarinnar. Ríkis-
útvarpið er í hættu í yðar umsjá, ráö-
herra. „Frjálsar stöðvar munu
draga frá því tekjurnar og áfram-
hald sama viðhorfs æðsta stjórn-
anda, leiötilhörmungarútgerðar. Þá
er ef til vill komið að óskastund yðar
og annarra sem túlka frelsið á sama
veg: „Leitað er eftir tilboðum í ríkis-
útvarp og sjónvarp, o.s.frv.,”
Frú Ragnhildur menntamálaráð-
herra. Forðið ríkisútvarpinu, þessari
merku og vönduðu stofnun og fólkinu
í landinu frá slíkum örlögum. Það er
illt til þess að vita að nú á jafnréttis-
tímum hefur stolt okkar kvenna yfir
velgengni kynsystra okkar á hátt-
virtu Alþingi beðið hnekki.
Ragnheiður Davíðsdóttir
samið er um peninga sem ekki eru
til. Fyrst fá allir launahækkun, síðan
er rétt gengi skráð í samræmi við
það hve mikið launin hækka umfram
hækkun þjóðartekna. Eftir nokkrar
vikur, í besta falli mánuöi, vakna
launþegar upp við þann vonda
draum að ævintýrið var til einskis,
hver um sig er álíka settur og áöur
en bardaginn hófst.
En svona slagur hlýtur að hafa
ýmsar aðrar afleiðingar en bara
fyrir launamarkað og kaupmátt.
Hann hefur áhrif á stjómmála-
ástandið í landinu og hann hefur
áhrif á þá aðila sem að honum stóðu.
Ef við lítum fyrst á þau áhrif sem
hann hefur á stjómmálaástandið, þá
blasir fyrst við að efnahagsstefna
ríkisstjómarinnar hefur beðið mik-
inn hnekki; skipbrot munu ýmsir
vilja kalla það. Áætlanir hennar um
hjöðnun verðbólgu em roknar út í
veður og vind. Auðvitað er ómögu-
legt að fullyrða á þessu stigi hvaða
áhrif það hefur á stjórnarsamstarf
og áframhaldandi stjómarsam-
vinnu. Sennilegast þykir mér aö
stjórnin muni sitja áfram. Þar kem-
ur einkum tvennt til.
I fyrsta lagi tel ég hæpið að stjóm-
arflokkamir þori út í kosningar nú
strax, enda myndi þaö þýða fylgistap
á meðan vígamóðurinn er ekki
runninn af launþegum.
I ööru lagi verður ekki séð að
kosningar muni hafa neinar stórkost-
lega breytingu í för meö sér. Núver-
andi stjómarflokkar munu eftir sem
áður hafa tryggan meirihluta á þingi
og engar horfur em á því að smá-
flokkamir í stjómarandstöðunni
muni koma fram sem neitt heildarafl
við nýja stjórnarmyndun.
Líklegt er að stjómin verði eitt-
hvað endurskipulögð áður en langt
um líður, en þar við trúi ég að sitji.
Ljóst er, hver svo sem loka-
prósentan í samningum BSRB og
ríkisins verður, að opinberir starfs-
menn bera mjög skarðan hlut frá
borði á launamarkaðnum úr þessari
deilu. Aðrir munu fá sömu hækkanir
og þeir, án þess að gefa 10% eða
meira í forgjöf eins og opinberir
starfsmenn gera með mánaðarverk-
falli. Þetta gátu alltaf allir vitað sem
vildu vita, en með glómlausum heila-
þvotti var opinberum starfsmönnum
talin trú um að þeir gætu sótt sér
kjarabót með kröfum um stórfellda
prósentuhækkun fyrir allt liðið.
Raunar kann að vera að forystu-
mennirnir hafi að því leyti misreikn-
að sig aö þeir hafi ekki trúað þvi aö
verkfallið yrði svona langt og þjóðin
kæmist svona lengi af án þeirra en
það sýnir þá vanþekkingu og vanmat
á kringumstæðum.
Opinberir starfsmenn nutu
mikillar samúðar meðal þjóöarinnar
í upphafi verkfallsins. Það var al-
mennt viðurkennt að kjör þeirra
þyrftu að batna. Það hefur nú verið
Æk „Verðbólgan verður þrátt fyrir allt senni-
^ lega ekki meiri en svona hófleg vinstri-
stjómarverðbólga og við höfum lifað hana af.”
staðfest í skoöanakönnun. Ekki er
mér ljóst hvort þeir em í raun svo
jarösambandslausir í hallelúja-söfn-
uðum sínum að þeir finni ekki
hvemig þessi samúð hefur snúist í
andúð vegna alls kyns fíflaláta og
bolabragða í framkvæmd verkfalls-
fyrir verkfall að því loknu, jafnvel
ívið verr miöaö við aðra á launa-
markaönum. Það er alvarlegt mál
því nógu illa stóðu þeir fyrir. Og að
því leyti standa þeir verr að vígi að
þeir eiga nú á brattann að sækja
meðal almenningsálitsins. Þær kröf-
um mun þeirri skoðun aukast fylgi
að draga beri úr opinberri starfsemi
eftir föngum og fela einkaaðilum
sem mestafhenni.
Opinberir starfsmenn munu
vakna upp við þann vonda draum að
þeir hafa haft misvitra forystu sem
En svona slagur hlýtur að hafa ýmsar aðrar afleiðingar en bara fyrir launamarkað og kaupmátt.
ins. Þar er oft vegið að þeim sem síst
skyldi og lítill greinarmunur virðist
gerður á lögleysum og lögum á
stundum.
Því miður munu opinberir starfs-
menn standa í svipuðum sporum og
ur munu heyrast, og jafnvel býsna
háværar, að þar eð þeir valdi ekki
ábyrgð verkfallsréttarins beri að
svipta þá honum. Það veröur að vísu
ekki gert, en hætt er við að hann
verði skertur og í öllum öðrum stétt-
hefur um of stuðst viö ráð afleitra
ráðgjafa. Afleiðingin hlýtur að verða
forystuskipti. Nema þá þeir kjósi að
dragast enn aftur úr, kyrjandi
æjatollasöngva.
Magnús Bjarnfreðsson.