Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1984, Blaðsíða 10

10
DV. ÞRIÐJUDAGUR27. NOVEMBER1984.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Suður-Kórea:
FerKimheim
i fangelsid?
Ef þú minnist á nafn Kim Dae-
Jung í Suöur-Kóreu, þá er eins víst
aö fólk stari firrt á þig, líti síöan í
kringum sig, og, ef þú ert að tala viö
embættismenn, hvítni svolítiö.
Suöur-Kóreumenn eru enn í
sjöunda himni yfir hinum mikla
fjölda verðlauna sem þeir fengu á
ólympíuleikunum og yfir efnahags-
ástandinu sem hefur sjaldan veriö
betra og stjórnin hefur engan áhuga
á aö fá helsta andófsmann landsins
heim.
Kim er 58 ára gamall og hefur
dvaliö í Bandarikjunum undanfarin
tvö ár. Nýlegar yfirlýsingar hans um
að hann hyggist brátt halda heim á
leiö hafa komiö ísköldu vatni milli
skinns og hörunds stjórnarherranna
og lífgaö upp á annars dauft
stjórnmálalif landsins.
Búist er viö kosningum til hins
valdalitla þjóöþings snemma á
næsta ári og öruggt er aö stjórnar-
flokkurinn, Lýðræðislegi réttar-
flokkurinn, mun vinna meö miklum
mun. Þó meölimir hinna tveggja
stjórnarandstööuflokka, sem á þingi
eru, spyrji einstaka sinnum erfiðra
spuminga á þingi er hin „raun-
verulega stjórnarandstaöa”, eins og
hún kallar sig, utan þingsala. Það er
hópur 99 stjómmálamanna sem
hefur veriö bannaö aö taka þátt í
stjórnmálum þangaö til 1988.
Kim er einn þessara manna og
einnig fyrrum keppinautur hans,
Kim Young-Sam, næstbest þekkti
andófsmaöurinn í Suöur-Kóreu.
Hann fór í 23 daga hungurverkfall á
síðasta ári til aö krefjast þess aö
lýðræöi veröi komiö á á ný.
Þessir tveir menn, sem eru
óskyldir þó að þeir hafi báðir fjöl-
skyldunafnið Kim, hafa nú grafið
stríösöxina og bundist samtökum um
aö stofna ný samtök stjórnarand-
stæöinga sem þeir kalla „Lýöræöis-
ráöið.”
I gegnum þetta Lýöræöisráð
segjast þeir vilja ræöa við stjórnina
en ekki efna til árekstra viö hana.
En talsmaöur stjórnarinnar hefur
sagt aö stjórnin geti ekki rætt við
ólögleg samtök. Hann sagöi enn-
fremur aö honum fyndist stjómin
hafa veriö furöu „'rausnarleg” aö
loka ekki algerlega fyrir ráöiö.
Hversu lítilsmegnugt sem
Lýðræöisráðið er, þá mun þaö gefa
Kim einhvem grundvöll til aö tala
ef og þegar hann snýr aftur heim.
Kim sagði japanska dagblaöinu
Yomiuri Shimbun nýlega aö hann
myridi snúa heim í desember eftir
feröalag um Evrópu, en rétt fyrir
helgina sagöist hann myndi fara
heim frá Bandaríkjunum í janúar
eöa febrúar á næsta ári.
í forsetakosningum árið 1971 fór
Kim í framboð gegn Park Chung-He
forseta. Hann fékk 45 prósent at-
kvæða. Ut þann áratug fór hann úr
og í fangelsi.
Stjórnin segist ekki ætla aö,
bregöast viö heimkomu hans á
annan hátt en að láta dómskerfið
fara meö hann aö lögum. Þaö þýöir
aö hann verður sennilega hnepptur í
fangelsi enn á ný. Hann haföi ekki
verið í fangelsi nema mjög lítinn
hluta þeirra 20 ára sem hann var
dæmdur í. Upprunalega var hann
dæmdur til dauða fyrir landráð, en
eftir geysilegan alþjóölegan þrýsting
var sá dómur mildaöur, fyrst í lífs-
tíöarfangelsi, svo 20 ár.
Heimkoma Kim er skiljanlega
borin saman viö heimkomu Benigno
Aquino, stjórnarandstööuleiðtogans
á Filippseyjum.
„Við búumst ekki viö neinu slíku
en viö vildum gjarna aö stjómin
ábyrgöist öryggi hans,” sagði Kim
Young-Sam.
Kim Dae-Jung hitti Elliot Abrams,
aðstoöarutanríkisráöherra Banda-
ríkjanna, nýlega til aö biöja Banda-
ríkjamenn til aö gæta öryggis síns
skyldi hann snúa aftur. Areiöanlegar
heimildir í Seoul herma að honum
hafi verið sagt aö Bandaríkin gætu
ekki veitt neina slíka gæslu. Á skrif-
stofu Abrams í Washington var
viðurkennt aö fundurinn heföi fariö
fram en neitaö að gefa nokkrar aörar
upplýsingar um hann.
Leiðtogi helsta stjómarandstööu-
flokksins, sem er á þingi sagöi:
,Stjórnin ætti aö ábyrgjast öryggi
hans og frelsi í Kóreu. Hann ætti aö
falast eftir viðræðum viö stjórnina
ogforöastátök.”
Annar leiötogi flokksins sagöi:
,,Ég býö hann í gmndvallaratriöum
velkominn aftur því þetta er heima-
land hans. En það er ekki sama
hvenær hann kemur. Ef hann kemur
eins og tveimur mánuðum fyrir
kosningar getur þaö valdið
Kim Dae-Jung, leiðtogi stjórnarandstöðunnar i Suður-Kóreu, ætlarenn
að reynast Chun forseta óþægur Ijár iþúfu.
sundrungu í liöi stjómarand-
stöðunnar.
Kim, sem segist engan áhuga hafa
á aö bjóöa sig fram til þings, hefur
meiri áhuga á forsetastólnum sem á
aö losna 1988. Þó Chun forseti hafi
lofað aö segja af sér þá eru margir
hræddir um aö hann muni veita
embættið öðrum herf oringja.
Kim Dae-Jung vildi helst fara í
framboð til forseta og vinna
kosningar sem yröu upphafi að fullu
lýðræði fyrir þessa 40 milljón manna
þjóö.
Kaþólikkar
íVíetnam:
,,Segðu þeim í Róm aö ég muni
aldrei svíkja trúna, kirkjuna eöa páf-
ann. Á hinn bóginn mun ég vera
sveigjanlegur ef ég get unnið í sam-
vinnu meö stjórninni á meðan hún
krefst einskis af mér sem er gagn-
stætt trú minni.”
Þetta sagöi erkibiskupinn Paul
Nguyen Van Binh yfir Ho Chi Minh
borg, sem þá var Saigon, þegar hann
kvaddi trúboöa einn um þaö leyti
sem kommúnistar úr norðri voru aö
taka Suður-Víetnam 1975. Nú er þessi
„gjaldið keisaranum það sem keis-
Kaþólskur prestur i Vietnam.
Gjalda keisaranum það
sem keisarans er
Kaþólsk kirkja i Ho Chi Minh .. . Inni i Hue dómkirkjunni... .. . og Hue klaustrið.
borg...
arans er”-stefna grundvallarregla
kaþólskukirkjunnarí Víetnam.
I Víetnam eru tæplega fjórar
milljónir kaþólikka, um sex prósent
þjóðarinnar, og þeir eru heittrúaöir
menn í landi þar sem trúleysi er
opinber stefna. Kirkjan þarf aö halda
stööugu jafnvægi milli köllunar
sinnar að útbreiöa trúna og þess skil-
yröis stjórnvalda fyrir aö leyfa starf
hennar aö halda sig algerlega viö
trúmál.
I Víetnam eru kirkjumar opnar og
alltaf fullar. Guösþjónustur eru meö
allri þeirri pomp og prakt sem til-
hlýðileg þykir. En kirkjan verður
aö halda sig algerlega á velli trú-
fræöinnar og ekki bianda sér í neitt
sem tengist þjóömálum eöa félags-
legri þjónustu. Skólum kirkjunnar
hefur veriö lokað og kirkjan rekur
ekki lengur neina spítala eða
munaðarleysingjaheimili.
Stefna Jósef-Marie Trinh Van Can,
kardínála í Hanoi, er að halda
kirkjunni lifandi meö því að gefa
stjómvöldum ekkert færi á sér.
„Vatíkanið hefur lært af Kína-
lexíunni,” sagöi heimildarmaður í
Hanoi. „Stefnan er aö leyfa kirkjunni
á staðnum aö dæma um hugarfar
stjómarherra sinna.” (I Kína er
„fööurlandssirinuð” kirkja sem
skipar sína eigin biskupa og er um
f lest óháö Vatíkaninu.)
Yfirstjórn kirkjunnar í Róm segir
stjóm Víetnams ofsækja stöðugt
kaþólsku kirkjuna og menn hennar. I
Víetnam er sagt aö þetta sé ekki
algerlega satt. Þaö séu aö minnsta
kosti engar kerfisbundnar ofsóknir.
En stjórnin er aö reyna aö gera
kirkjunni erfitt meö aö fá nýja presta
til liðs viö sig.
„Þetta er ekki stríð. Þetta er
stöðugur skæmhernaöur,” sagöi
maður sem fylgst hefur meö málinu.
„Okkur líkar auðvitaö ekki vel viö
trúmál,” sagði einn meölimur
flokksráðsins og fyrrverandi rit-
stjóri málgagns Kommúnistaflokks-
ins. „En viö meinum fólki ekki aö
fara í kirkju. Þaö gemm viö ekki og
getumekki. Því þá værum viðaöbúa
til stjómmálalegt vandamál. ”
Þyngsti kross kirkjunnar í
Víetnam er kannski saga hennar
röngum megin í þjóöfrelsisbar-
áttunni. Kirkjan studdi lengi vel yfir-
ráö Frakka og hún studdi Ngo Dien
Diem, forsætisráðherra Suður-
Víetnams, sem einnig var kaþóiikki.
Núverandi valdhafar í Víetnam iíta
því svo á aö hún hafi stutt tvo helstu
óvini þeirra fyrr á árum. Og
Víetnam er ekkert Pólland þar sem
vald kirkjunnar er mikiö. Aðeins sex
prósentþjóöarinnar játa kaþólsku.
Þó trúaráhugi þeirra sem á annaö
borð játa kaþólsku sé mikill er fram-
tíö kirkjunnar ekki björt. Sífellt
veröur erfiöara aö fá nýja presta.
Nálægt tvö þúsund prestar starfa nú
í landinu og tæplega 200 em í „endur-
menntunarbúðum.” Meðalaldur
hinna starfandi presta nálgast
sjötugt.
Umsjón: Þórir Guðmundsson