Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1985, Page 14

14
DV. LAUGARDAGUR13. APRlL 1985.
ÚTBOÐ
Vegagerð rikisins óskar eftir tilboðum í efnisvinnslu á
Suðurlandi 1985.
(Heildarmagn 55.000 m3).
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð ríkisins í Reykja-
vik og á Selfossi frá og með 15. þ.m.
Skila skal tilboðum fyrir kl. 14.00 þann 22. apríl 1985.
Vegamálastjóri.
•f
•f
■f
•f
•f
•f
•f
-f
-f
-f
-f
■f
-f
-f
DÖMUR OG
HERRAR
ATHUGIÐ
Hef tekið við hárgreiðslustofu Lollu, Miklubraut 68, sími
21375.
Alhliða hársnyrting fyrir dömur og herra.
Guðrún Grétarsdóttir
(Dollý)
Áður hárgreiðslustofu Eddu og Dollý.
Fóstrur
Viljum ráða eftirtalda starfsmenn.
1. Forstöðumann eftir hádegi við leikskólann Arnarberg.
Starfið er laust 1. júní.
2. Fóstru eða þroskaþjálfa í hálft starf við leikskólann
Norðurberg.
Upplýsingar um störfin veitir dagvistarfulltrúi í síma
53444.
Félagsmálastjórinn í Hafnarfirði.
Verkakvennafélagið Framsókn,
Reykjavík.
Auglýsing um orlofshús
sumarið 1985.
Mánudaginn 22. apríl til og með 30. apríl nk. verður byrj-
að að taka á móti umsóknum félagsmanna varðandi dvöl
í orlofshúsum félagsins. Þeir sem ekki hafa dvalið áður í
húsunum hafa forgang til umsóknar dagana 22., 23. og
24. apríl.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á skrifstofu félagsins,
Hverfisgötu 8—10, Reykjavík, kl.9 —17 alla dagana. Sím-
ar26930 og 26931.
Athugið: Ekki ertekiðá móti umsóknum í síma.
Vikugjald er kr. 2500.
Félagið á þrjú hús í ölfusborgum, eitt hús í Flókalundi og
tvö hús í Húsafelli.
Stjórnin.
# Húsnæðisstofnun rikisins
SÍMI 28500 ■ LAUGAVEC.I 77 10] REVKJAVÍK
Útboð
ölfushreppur (Þorlákshöfn).
Stjórn verkamannabústaða, ölfushreppi, óskar eftir
tilboðum í byggingu tveggja íbúða í einnar hæðar par-
húsi, 195 m2, 673 m3. Húsið verður byggt við götuna
Norðurbyggð, Þorlákshöfn, og skal skila fullfrágengnu
31. okt. 1986.
Afhending útboðsgagna er á sveitarstjórnarskrifstofu
ölfushrepps, Þorlákshöfn, og hjá tæknideild Húsnáeðis-
stofnunar ríkisins frá þriðjudeginum 16. apríl nk. gegn kr.
10.000,- skilatryggingu.
Tilboðum skal skilað á sömu staði eigi síðar en
þriðjudaginn 7. maí nk. kl. 11.00 og verða þau opnuð af
viðstöddum bjóðendum.
F.h. stjórnar verkamannabústaða,
tæknideild Húsnæðisstofnunar ríkisins.
SITT LÍTIÐ
AF HVERJU. . .
Eg var satt aö segja aö veröa úr-
kula vonar um aö fá bréf frá les-
endum þegar mér barst eitt í
hendumar nýlega. En ekki er sopiö
káliö þótt í ausuna sé komiö.
I bréfi þessu voru föðurlegar
ábendingar um aö málfar og stíll
þessara þátta væri ekki sem best
yröi á kosið.
I niðurlagi bréfsins segir bréfritari
aö þeir sem skrífi um islenska tungu
fyrir almenning eigi aö vera til fyrir-
myndar um oröafar og stíl. Aö öörum
kosti sé ekki viö aö búast aö unnt sé
aö snúa vöm í sókn.
Auðvitað tek ég þessar ábendingar
til mín og lofa að vanda mig hér eftir
eins og ég tel mig hafa gert hingað
til.
Hins vegar þykir mér rétt aö taka
fram að ég tel mig ekki sérstakan
ver janda málsins. Islensk tunga þarf
varla á því aö halda. Enda hlýtur
maöur þá að spyrja íyrir hverju eða
hverjum eigi aö verja íslenska
tungu?
Sú iðja aö vaka yfir málfari manna
í þeim tilgangi að setja útá þaö er
mér alls ekki aö skapi. Mér dettur
ekki í hug aö fordæma málnotkun
sem mér finnst ljót. Hver maður á
auövitaö aö fá aö nota þaö málfar
sem honum fellur best í geö. Auövit-
að er ekki þar meö sagt aö engu máli
skipti hvemig menn tali svo fremi
þeir skiljist. Þaö hlýtur aö vera
hverjum manni sjálfsagt að vanda
mál sitt og þroska eigin máitilfinn-
ingu. Þetta er þegar allt kemur til
alls besta málvemdarstefnan sem
völerá.
Að svo mæltu þakka ég bréfritara
bréfið.
Ekki til í fieirtölu
Sem islenskukennari hef ég þurft
aö lesa margar kennslubækur i mál-
fræði. Þær em auðvitaö misgóðar
eins og önnur mannanna verk. Þaö
hefur þó verið haft fyrir satt aö mál-
fræðibækur væru leiöinlegar. Ekki
ætla ég aö mótmæla því af neinum
krafti.
Eg held aö það sé einkum þrennt
sem veldur þessu áliti á málfræöi-
bókum.
Til skamms tíma hefur efni, útlit
og oröaforöi í málfræðibókum veriö
f ramandi fyrir meginþorra íslenskra
bama.
1 öðru lagi virðist eins og allt sé
gert til aö gera máifræðibækur þurr-
ar og óaðlaðandi. Má í því sambandi
benda á aö ekki ein einasta kennslu-
bók í málfræði hefur verið gefin út
myndskreytt.
I þriöja lagi byggjast þessar bækur
yfirieitt upp á fyrirmælum um þaö
hvemig málið eigi aö vera, stundum
í blóra við það sem þaö í raun og veru
er.
Dæmi um þetta síöastnefnda fann
ég í nýlegri kennslubók í málfræði.
Þarstendur:
Athugiö:
Þessi orö eru ekki til í fleirtölu.
tap, tjón, verö, árangur, flug, hita-
stig.
I Lögbirtingi var nýlega sagt frá
afkomu tryggingafélaga. Þaö sem
meöal annars var tíundaö var „fjöldi
tjóna”.
I auglýsingu á rás 2 frá Vöruloftinu
segir svo: Bömin stækka og verðin
lækka.
Svona mætti telja áfram og ég
hygg að öll þessi orð séu til í fleirtölu.
Hitt er svo annað mál hve algeng
og æskileg þessi málnotkun er. En
þaö er alveg ljóst að svona ein-
strengingslegar predikanir gera
meira illt en gott.
Ágætt — gott
Gengi gjaldmiöla er misjafnt. Þaö
getur lækkaö eins og Islendingum er
Sjó-gön? Aldeilis ekki. Sjogunl
vel kunnugt. Vitaskuld getur þaö
einnig hækkað eins og heyra má í
eriendum fréttum.
En þaö eru ekki aðeins aurar sem
eiga misjöfnu gengi að fagna.
Stundum getur gengi orða breyst.
Gengi orðsins ágætur hefur til aö
mynda fallið verulega. Líklega getur
ágætur haft svipaða merkingu og
sæmilegur. Þaö minnir á að sæmi-
legur hefur líka falliö en þaö er
íslensk tunga 9
Eiríkur
Brynjólfsson
dregið af oröinu sómi. Nú þykir víst
fáum sómi aö því aö vera sæmilegir.
Oröiö gott naut uppheföar á tíma-
bili meðan ágætt var aö falia en
hefur nú aö því er virðist orðið sömu
örlögum aö bráð. Oftast nær er bætt
oröi til áherslu fyrir framan gott.
Þaö á bæði við um gamlar og góöar
samsetningar eins og mjög gott, afar
gott; sem og yngri á borö viö þrumu-
gott, þrusugott, dúndurgott o.s.frv.
Að klæmast á annarra
manna málum
Þaö fer gjaman í taugamar á
Islendingum þegar þeir heyra farið
illa með ástkæra ylhýra máliö. Ekki
ernemagott umþaöaðsegja. Þetta
sýnir aö Islendingum er annt um
tungu sína og vilja veg hennar sem
mestan.
En hvemig förum viö með annarra
mannamál?
Mér datt þetta í hug þegar verið
var aö kynna nýjan framhalds-
myndaþátt í sjónvarpi. Þátturinn er
bandariskur og heitir Shogun. Hann
er alltaf kynntur með amerískum
framburði þannig að úr verður orð
sem með alþýðuskýringu mætti
halda að þýddi byssa sem kennd er
við skemmtiiönaö. Menn segja sem
sagt sjó-gön.
En þetta er auðvitaö kolrangur
framburöur. Orðiö er japanskt og
boriö fram sjogun.
Reyndar er þetta orö hluti af hug-
takinu seii-tai-shogun sem þýðir
eiginlega villimannaeyöir. Oftast
mun þaö þýtt með oröinu herstjóri en
sagnfræöingurinn Grimberg, en frá
honum hef ég þessar fréttir, segir aö
seii-tai-shogun samsvari nokk-
umveginn orðinu marskálkur.
Þávitumviöþaö.
Marskálkur er reyndar samsett úr
mar og skálkur og þýðir upphaflega
hestasveinn. Það væri því kannski
ekki úr vegi að óska þess aö mar-
skálkar nútímans sneru til upphafs
síns og færu að gæta hrossa í stað
þeirrar iöju sem þeir nú stunda.