Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1985, Blaðsíða 18

Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1985, Blaðsíða 18
18 DV. LAUGARDAGUR13. APRlL 1985. ♦ Gengur hún eða gengur hún ekki? —þaðerspennan „Grundvöllur kvikmyndagerðar hefur alltaf verið ótraustur og framtíö þessa ævintýris hangir á bláþræöi,” sagði Þráinn Bertelsson leikstjóri og höfundur Skammdegis, sem um þessar mundir er verið að sýna í Nýja bíói. „En ég vil ekki trúa að grundvöUurinn sé brostinn,” bætir hann viö, „allra síst núna þvi þessi mynd okkar hefur fengiö góðar undirtektir. Það verður kannski hægt að þrauka eitthvað ennþá. Meðan fólk hefur áhuga á íslenskum kvikmyndum er grund- vöUurinn fyrir hendi. En ef landsmenn missa áhugann má hætta aö hugsa um k vikmyndagerð hér á landi. ” Hefur Skammdegi þá gengið vel til þessa? „Að visu er lítíl reynsla komin á það en mér sýnist hún vera að taka vel við sér. Fréttir frá Akureyri eru á sömu lund.” Hvaö þurfa margir aö sjá myndina til að fyrirtækið beri sig? „Það fer eftir því hvað fólk kemur fljótt. Því örari sem aðsóknin er þeim mun styttri tíma þarf til aö halda bíóinu úti. En að öUu eðlUegu þurfum við 40—50 þúsund manns. Það verður að koma í ljós hvort það tekst. Auð- vitað höfum við trú á að þaö takist. Þetta á aö vera þriUer og spennumy nd. Annars staðar ganga slikar myndir á borð við gamanmyndir. Við vonum að fólki þyki nýnæmi í þessu efni. I kvik- myndagerðinni er aldrei hægt að ganga að því vísu hvað gengur. Þetta er spennandi vinna því allt getur gerst.” Nú virðist gagnrýni á íslenskar kvUc- myndir vera harkalegri en hún var þegar fyrstu myndirnar voru sýndar. Dregur þaö úr aðsókn? „Gagnrýnin var fuU hástemmd í byrjun en núna ber meira á aðfinnsl- um. En gagnrýnendumir hafa ekki síðasta orðiö um aösóknina. Það er áhorfandinn sem kemur út af sýningu og gefur sig á tal við annan. A endanum er þetta mjög lýðræðislegt. Eg held aö það verði að teljast svo- lítið ævintýri að við skulum eiga tvær myndir í kvikmyndahúsunum núna og þær ganga með stórmyndum á borð við Leiðina til Indlands og VígveUina. Þessu vilja gagnrýnendur oft gleyma. En það er allt í lagi því við höfum aldrei beðiö þá að strjúka okkur um vangann. Hinu er ekki að leyna að áhorfendur búast við meiru af höf- Þráinn Berteisson: „Reyndar kann ég þumalfingursreglu um hvernig mynd sem gengur á að vera." DV-mynd GVA. Einar i Reykjarfirði — Eggert Þorleifsson. undum íslenskra kvikmynda en þeir gerðu þegar fyrstu myndirnar komu á markaðinn. Það hefur auðvitað áhrif á aðsóknina ef myndimar bregöast vonummanna.” Er hugsanlegt að íslenskum kvik- myndageröarmönnum hafi farið of litiö fram á þessum árum sem liðin eru síðan nýbylgjan hófst? „Nei, ég held aö framfarimar hafi verið gífurlegar í frásagnartækni, frammistöðu leikara og tæknimanna. Hitt er annaö mál að við munum aldrei gera myndir eins og þær sem geröar eru í Hollywood. Það er heldur ekki takmarkið. Ef mig langar einhvern tíma til að gera Hollywood-mynd þá sæki ég um vinnu þar. Takmarkið er íslensk mynd um Islendinga og íslenskar aðstæður. Þessu gleyma gagnrýnendur oft. Eg er ekki að búa til stássgripi fyrir kvikmyndahátíðir heldur myndir um daginn í dag á Islandi.” Nú er Kvikmyndasjóöurinn rýrari en vonir stóöu til. Ræður það úrslitum í íslenskri kvikmyndagerð? „Já, ég held aðKvikmyndasjóðurinn og hvemig að honum er búið sé annar stærsti þátturinn í hvort hér verða geröar kvikmyndir í framtíöinni. Stærsti þátturinn er auðvitað viötökur almennings. Það vantar töluvert upp á að tekjur sjóðsins séu í samræmi við lögin um hann. Það er þyngra en tár- um taki að lög skuli ekki nægja til að tryggja tekjumar. Það er þjóðinni nauðsyn að eignast kvikmyndir. Nú er ekki svo að veriö sé að skattleggja þá sem ekki sækja kvikmyndahús. Sjóöurinn á aö fá söluskattinn af aðgöngumiðunum. Þetta er hvorki flókið dæmi né ósanngjörn skattlagn- ing. Núna þarf aö huga aöfleiri leiðum til aö afla tekna fyrir sjóðinn. Erlendis er t.d. tekin smáupphæð af seldum video- kassettum. Auðvitað kemur að því að sjóöurinn fær lögboðnar tekjur en þaö getur verið um seinan.” Haldið þið hjá Nýju lífi ekki ótrauðir áfram þrátt fyrir að ýmsar blikur séu á lofti? „Ef við getum, þá höldum við áf ram. Ef þessi mynd gengur ekki þá sjáum við ekki leiöina út úr þeim vanda. En við ætlum að halda áfram að berjast þangað til aðrir kostir em ekki en að gefast upp eða sá sigur hefur unnist að einhvers konar kvikmyndagerð fær Þráinn Bertelsson segirfrá vafstrisínuvið kvikmyndagerð þrifist í landinu. Þaö vantar hvorki hugmyndir né fólk meö áhuga; það vantar peninga. Hjá okkur liggja tvær hugmyndir aö kvikmyndum sem viö gerum ef við höfum máttinn til. Annars vegar er mynd sem gæti heitið Illur fengur og fjallar um tvenns konar glæpamenn. Smáglæpona sem velta hér um götur og svo þá sem tala bara í síma. Þetta gæti oröið einhvers konar spennugrín- mynd. Svo er til handrit að nýrri mynd um þá Þór og Danna. Hana köllum við Sálarlíf. Þar bjarga þeir félagar seðla- bankastjóra sem veit að hann er búinn aö setja landið á hausinn. Hún er í sama anda og fyrri myndir um þá félaga. En þetta veltur allt á því hvort við getum borgað reikninginn fyrir Skammdegiö og hvort þá verður eitt- hvað afgangs. Dalalíf iö skilaði hagnaöi og Nýtt líf lika. Þær myndir gerðu okkur kleift að byggja upp svolítið fyrirtæki með starfsliöi sem hefur getaö unnið reglulega. Sömuleiðis var af gangur til að leggja í Skammdegi.” Ef Skammdegið gengur ekki verðiö þiö þá ekki að gera Sálarlifið? „Ef þaö væri hægt að kalla á þá Þór og Danna til að bjarga íslenskri kvik- myndagerö þá væri ekki mikið að. En fýrirfram er aldrei vissa fyrir hvað gengur og hvað ekki. Dæmiö er ekki svo einfalt. Þó kann ég þumalfingurs- reglu um hvemig mynd sem gengur á að vera. Eg hef hana frá David Puttnam sem m.a. gerði Vígvellina. Sá sem er sannur í því sem hann er að gera og gerir eitthvað sem snertir líf og drauma áhorfendanna, hann er á réttri leið. Þetta er alveg eins góð speki oghverönnur.” -GK. HEIMSKONAN — rætt við Ragnheiði Amardóttur um hlutverk hennaríSkammdegi Ragnheiður Arnardóttir leikur Elsu, eitt aðalhlutverkið í Skammdegi. Þaö er mágkona systkinanna, heimskonan sem raskai' ró manna í firöinum vestra. Ragnheiður var spurð hvernig manneskja þessi Elsa væri. „Hún er af allt ööru sauðahúsi en venslafólkið. Systkinin hafa búið mjög einangrað en hún er í eðli sínu heims- kona. I myndinni er þessum ólíku ein- kennum teflt saman sem andstæðum. Meðal þeirra sem séð hafa myndina eru skiptar skoðanir um hvort Elsa sé vonda konan í myndinni. Sjálf lít ég ekki á hana sem vonda. En hún er á sinn hátt leiksoppur örlaganna en það eru þau systkinin lika. Þaö má auö- vitað leggja það út sem slæma eigin- ieika aö hún kemur til að selja jörðina af praktískum ástæöum. Það má líka leggja það út á annan veg.” Hvernig finnst þér myndin hafa heppnast? „Eg held aö myndin sé fremur vel heppnuö. Auövitað er alltaf eitthvað sem hefði mátt gera betur. Ef ég ein- blíni bara á minn hlut þá vildi ég hafa kunnað meira og gert sumt betur. En sem betur fer er endalaust hægt að halda áfram að læra.” Er þetta ekki í fyrsta sinn sem þú leikuríkvikmynd? „Jú, eiginlega. Að vísu var ég statisti í myndinni Með allt á hreinu. Þar bar ég fram sósuna og salatið. Þá hef ég aðeins leikið í sjónvarpinu. En þetta er fyrsta eiginlega hlutverkiö í kvikmynd. Eg lærði leiklist á sínum tíma og hef síöan komið víða við sem „free-lance” leikari. Þessa stundina er ég ein af dú-dú píunum í Hryllingsbúð- inni.” Það er lfldega ólíkt hlutverki Elsu. „Já, það sem gerir leiklistina spenn- andi er að fá að fást viö ólík hlutverk. Vinnan við kvikmyndina var mjög lærdómsrík. Bæði sjálf vinnubrögðin og líka baráttan við að taka myndina upp. Við bjuggum þarna saman í snjó- skaflinum í tvo mánuöi síðasta vetur meöan verið var að taka útiatriöin upp. Eg er svo heppin að hafa nóg að gera í nánustu framtíð. Vinna sem „free- lance” leikari þýðir að ólíklegustu hlutir koma fyrir mann. Lífið verður einskonar happening. ” Nú ert þú auk þess að eiga þátt í að gera kvikmyndir einn af áhorf- endunum. Eru íslenskar kvikmyndir frambærilegar? „Já, ég get auðvitað reynt aö svara þessu sem áhorfandi og áhugamaður um leiklist. Eru ekki allar listgreinar, þar sem eitthvað er aö gerast, frambærilegar? Aö sjálfsögðu tekst misjafnlega til en það þarf ekki að vera af hinu vonda. Við eigum marga vandaða og góða kvikmyndagerðar- menn sem gera gert góða hluti ef þeir fá tækifæri. Það vantar aftur á móti fjármagn í þessa listgrein eins og aðrar. Peningaleysið kemur alveg á sama Iiátt niður á vaxtarbroddinum í íslensku leikhúsi. Leikhús eins og Alþýðuleikhúsið og Eggleikhúsið og fleiri standa uppi húsnæðis- og peningalaus. Annars er það aö bera í bakkafullan lækinn að fara að kvarta um peningavandræöi í íslensku menn- ingarlífi.” Þú ert þá bjartsýn á framtíðina? „Já, meöan enn er til fólk sem hefur áhuga og getu, þá er ekki ástæða til aö vera með svartsýni. Það er jú alltaf að vora.” -GK. „Þetta var reyndar ekki eins kalt og það litur út fyrir að vera. í Reykjarfirði er nefnilega sundlaug." Ragnheiður Arnardóttir í hlut- verki Elsu.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.