Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.1985, Blaðsíða 10

10
DV. MÁNUDAGUR18. NOVEMBER1985.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
ER TELE-X ORÐINN
ÚRELTUR STRAX?
Gunnlaugur A. Jónsson, frétta-
ritari DV í Lundi:
Talsverðar umræður hafa orðið í
flölmiðlum hér í Svíþjóð í kjölfar
þeirrar ákvörðunar fjögurra Norð-
urlandanna að ráðast í sameigin-
legt sjónvarpsgervihnattarævin-
týri. Yfirleitt er því fagnað að þessi
ákvörðun hefur nú loksins verið
tekin. Jafnframt hefur verið bent á
ýmsa annmarka við hana. Einna
verst þykir að Danir skuli ekki
vera með í ævintýrinu. Það virðist
þó allgott útlit fyrir að Danir muni
koma inn í myndina síðar.
Danir endurskoða hug sinn
„Danmörk mun á nýjan leik
íhuga hvort það sé peninganna
virði að taka þátt í þessari til-
raunastarfsemi með útsendingar
tveggja norrænna sjónvarpsrása
frá árinu 1987,“ segir Mimi Stilling
Jacobsen, menningarmálaráðherra
Danmerkur.
Ljóst er að róttæki vinstriflokk-
urinn, stuðningsflokkur dönsku
ríkisstjórnarinnar, vill að stjórnin
taki málið til alvarlegrar athugun-
ar að nýju. Þá hefur stærsti stjórn-
arandstöðuflokkurinn, það er jafn-
aðarmannaflokkurinn, látið í ljósi
ósk um að norrænu rásirnar tvær
verði teknar með í þeim viðræðum
sem nú eiga sér stað í Danmörku
um nýj a rás í danska sj ón varpinu.
„Nú, þegar hin Norðurlöndin
hafa komið sér saman, verðum við
Danir að taka málið til endurskoð-
unar,“ segir einn talsmaður rót-
tæka vinstriflokksins. Segir hann
jafnframt að efasemdir Dana um
ágæti þessa ævintýris hafi ekki síst
tengst óttanum við of mikil yfirráð
Svía í fyrirtækinu. - Annað vanda-
mál, sem Danir sjá, er fjárhagslegs
eðlis. Það kostar þá sem svarar 350
milljónum íslenskra króna og þeir
peningar eru ekki til, að sögn
danskra stjórnvalda. Hins vegar
hefur þegar veríð gert ráð fyrir því
í langtímaáætlun danska sjón-
varpsins að sjónvarp frá nágranna-
löndunum, Noregi, Svíþjóð og
Vestur-Þýskalandi, muni hafa for-
gang. Ljóst er að Danir hafa engan
veginn hafnað möguleikanum á
þátttöku í Tele-X ævintýrinu.
Óánægðir með
„ritskoðun“ á dagskrám
Af efasemdum, sem komið hafa
fram hér í Svíþjóð, má nefna leið-
ara sænska „Dagbladets“, helsta
málgagns íhaldsflokksins (Moder-
atarnar). I leiðara blaðsins segir
að ekki sé ástæða til svo mikilla
efasemda varðandi hina fjárhags-
legu hlið málsins. Hins vegar
harmar blaðið að Tele-X áætlunin
hafi komið f staðinn fyrir hina mjög
svo víðtækari Nordsat-áætlun sem
til umræðu var árum saman á
fundum Norðurlandanna. Sú áætl-
un hafði gert ráð fyrir að allir
Norðurlandabúar gætu séð sjón-
varpsdagskrár hinna Norðurland-
anna alveg eins og þær voru í heild
sinni. Sá sem frekar vildi horfa á
íshokkíleik frá Noregi en hljóm-
leika frá Uppsölum gat einfaldlega
gert það, Tele-X áætlunin takmarki
hins vegar slíka valmöguleika.
Samkvæmt þessari áætlun er gert
ráð fyrir að einvörðungu það
„besta“ úr sjónvarpsrásum aðildar-
landanna fari á sameiginlegu rás-
irnar. Slíkur hugsunarháttur er
rangur, að mati Svenska Dagblad-
ets. Ef einhver hluti sænsku sjón-
varpsdagskrárinnar er ekki nægi-
lega góður til að bjóða t.d. Finnum
og Norðmönnum að sjá hann þá á
slíkt efni einfaldlega ekki heima á
sjónvarpsdagskránni og aldrei
hefði átt að framleiða það.
Tele-X of seint
áferðinni?
Annað vandamál, sem bent er á
í leiðara sænska dagblaðsins, er að
Tele-X sé of seint á ferð'inni. Ýmsir
aðrir gervihnettir séu þegar komn-
ir á loft og þegar „er tekið að grafa
niður kapalkerfi undir gangstéttjr
okkar og þröskulda", eins og blaðið
orðar það.
Ýmsir aðrir fjölmiðlar hafa gert
þetta vandamál að umtalsefni, það
er að Tele-X sé of seint á ferðinni.
í „Sydsvenska Dagbladet" er t.d.
bent á það að þegar Tele-X muni
hefja sendingar sínar haustið 1987
kunni sjónvarpsáhorfendur á
Norðurlöndum að verða búnir að
snúa sér annað. Haustið 1986 muni
nefnilega bæði Vestur-Þýskaland
og Frakkland senda upp eigin
gervihnetti með nýja og ferska
sjónvarpsdagskrá sem muni laða
að sér Norðurlandabúana.
Við þetta bætist að þessir hnettir
muni senda út með annarri tækni
en Tele-X og það muni hafa í för
með sér að móttökustöðvar þessara
hnatta muni einungis geta tekið á
móti hljóðlausum sendingum frá
Tele-X. - „Hver hefur þá áhuga á
að kosta þúsundum króna til við-
bótar til að ná endursýningum á
norrænum sjónvarpsdagskrám?"
spyr Sydsvenska Dagbladet. Jafn-
framt heldur blaðið því fram að
framtíð Tele-X sé mjög óviss. Á-
kvörðun norrænu ráðherranna á
dögunum hafi bara tekið til þriggja
ára tímabils til tilrauna. Uthald
gervihnattarins sé aðeins fimm til
sjö ár og ekki liggi fyrir neinar
áætlanir um að smíða nýjan hnött.
Það kunni því að vera meira lokk-
andi fyrir Norðurlandabúa að festa
kaup á móttökutæki fyrir sending-
ar frá frönskum og þýskum gervi-
hnöttum heldur en Tele-X. Síðar á
árinu 1987 muni auk þess koma til
sögunnar evrópski gervihnöttur-
inn Ólympus sem enn einn keppi-
nautur Tele-X. Ólympus mun raun-
ar senda út með sömu tækni og
Tele-X og á sömu tíðni. Tele-X mun
vafalaust, með sitt endursýnda
efni, eiga í erfiðleikum með að
standast samkeppni þessara evr-
ópsku gervihnatta.
Umsjón: Guðmundur Pétursson