Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.1987, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 7. MAÍ 1987.
15
Ný ríkisstjóm ogfatlaðir
likleg ríkisstjórn hefur áhuga á málefnum fatlaöra eöa ekki.“
Þessa dagana fylgiumst við öll
grannt með viðræðum flokkanna um
stjómarmyndun.
Ég er ein af stórum hópi fatlaðra,
aðstandenda þeirra og áhugamanna
sem láta sig varða stefnu stjómvalda
í málefnum fatlaðra.
Það skiptir sköpum fyrir fatlaða á
íslandi að ný ríkisstjóm setji sig inn
í málefni þeirra og leggi lið þeirri
uppbyggingu á þjónustu sem hafin
er.
Allt of lengi hefur dregist að
stjómvöld þessa lands taki ákvörðun
um hvort eigi í raun að standa að
uppbyggingu á þjónustu við fatlaða.
Nauðsynlegt er að nýir ráðherrar
hafi skilning og vilja til að taka á
málum af festu og einurð. Ný stjóm
verður að gera þeim kleift að stíga
skrefið til fulls sem stigið var þegar
lög um málefni fatlaðra vom sett
árið 1984.
Allir fatlaðir og aðstandendur
þeirra munu taka afstöðu eftir því
hvort líkleg ríkisstjóm hefur áhuga
á málefhum fatlaðra eða ekki. Mörg-
um er í fersku minni öflug kynning
á málefnum fatlaðra sem hagsmuna-
samtök þeirra beittu sér fyrir, þ.e.
Skammdegisvöku fatlaðra í des. sl.
og Kosningavöku fatlaðra sem hald-
in var í mars sl. I framhaldi af fyrri
kynningunni var Framkvæmdasjóð-
ur fatlaðra hækkaður um 42 milljón-
ir frá því að fjárlagafrumvarpið var
fyrst lagt fram.
Við það jukust vonir Reykvíkinga
um að hægt yrði að sinna þeirri
brýnu þörf sem hér er til staðar þar
sem tæpur helmingur fatlaðra er
búsettur.
í ár 31 % í fyrra 45%
Nýlega var fjölmiðlum send frétta-
tilkynning frá fúndi sem Svæðis-
stjóm málefna fatlaðra í Reykjavík
efndi til með fulltrúum þeirra 14
stofnana og félagasamtaka sem sóttu
um framlög úr Framkvæmdasjóði
fatlaðra fyrir árið 1987. Á fundinum
KjaUaiinn
Ásta M.
Eggertsdóttir
framkvæmdastjóri
svæðisstjórnar málefna
fatlaðra i Reykjavík.
var fjafiað um afgreiðslu Stjómar-
nefndar málefha fatlaðra á umsókn-
um til stofnana fatlaðra hér í
borginni og vinnubrögð nefndarinn-
ar átalin gagnvart úthlutun til
Reykjavíkur sem í ár nemur aðeins
31% af ráðstöfunarfé sjóðsins en var
45% í fyrra.
Þessari þróun hlýtur Svæðis-
stjómin í Reykjavík að mótmæla. í
framhaldi af því langar mig til að
bæta við nokkrum línum til að und-
irstrika ábyrgð stjórnvalda á fram-
kvæmd laga um málefni fatlaðra.
Togstreitan um málefni
fatlaðra
Skerðing Framkvæmdasjóðs fatl-
aðra hefur haft víðtáek og alvarleg
áhrif á uppbyggingu á þjónustu við
fatlaða, ekki síst í Reykjavík. Lög
um málefhi fatlaðra, sem tóku gildi
þ. 1. jan. 1984, ná til allra hópa fatl-
aðra og spanna málefni 3ja ráðu-
neyta, þ.e. félags- og heilbrigðis- og
menntamála. Framkvæmdasjóður
fatlaðra á skv. lögunum að fjár-
magna framkvæmdir í þágu fatlaðra.
Æ fleiri eygja þar möguleika á fé til
framkvæmda í þágu fatlaðra sem
erfitt er að fá annars staðar i stjóm-
kerfinu.
Við þessar aðstæður, sem skapast
hafa af skertu framkvæmdafé annars
vegar og ásókn sífellt fleiri aðila í
sjóðinn hins vegar, kemur óhjá-
kvæmilega upp togstreita um skipt-
ingu of lítils §ármagns. Togstreitan
sést í störfum stjórnamefndar um
málefni fatlaðra sem hefur það tví-
þætta hlutverk að samræma alla
þjónustu opinberra aðila og deila
þessum litla sjóði niður á allar fram-
kvæmdir á landinu í þessum mála-
flokki.
Eina leiðin til að leysa þá tog-
streitu er að móta skýra stefhu um
uppbyggingu í þjónustu við fatlaða
og veita fjármagn til hennar.
Kæfðar í fæðingunni
Stefhumörkun situr nú á hakanum
og tilburðir svæðisstjóma í þá átt
kæfðir í fæðingunni.
Þessi staða í málefnum fatlaðra
hefur áhrif á allan píramíta kerfisins
og bitnar harðast á þeim sem síst
skyldi, hinum fótluðu sjálfum.
Alvarlegast er ástandið í vistunar-
og húsnæðismálum.
Biðlistar um pláss á sambýlum
lengjast stöðugt og er hvergi hægt
að fá vistun, hversu alvarlegar sem
aðstæður fólks em.
Sama má segja um fleiri mála-
flokka, t.d. atvinnumál. Fatlað fólk.
sem ekki getur unnið úti á almenn-
um vinnumarkaði, hefur beðið árum
saman eftir að fá vinnu á vemduðum
vinnustað og margir þeirra em á
hringsóli út og inn af geðdeildum.
oft vegna þess að þeir hafa ekkert
við að vera á daginn sem býðm- því
heim að einkenni sjúkdóms þeirra
komi fram á ný.
Þegar lög um málefni fatlaðra .litu
dagsins ljós gáfu þau fyrirheit um
að stjórnvöld gerðu átak í þvi að
rétta hlut fatlaðra í samfélaginu á
öllum sviðum í opinberri þjónustu.
Ekki nóg að setja lög
Miðað við stöðu málefna fatlaðra
árið 1980 hefur nokkuð áunnist en
það væri óheiðarlegt að fela sig bak
við þann ávinning vitandi um öll þau
viðfangsefni sem óleyst em.
Stjómvöld verða að taka afstöðu
til þess hvort lög um málefni fatl-
aðra eiga að standa.
Eg levfi mér að vona að væntanleg
ríkisstjóm taki öðmvísi á málum en
hingað til hefur verið gert.
Það er ekki nóg að setja lög. fjár-
magn verður að fylgja svo hægt sé
að framfylgja þeim.
Asta M. Eggertsdóttir
„Skerðing Framkvæmdasjóðs fatlaðra
hefur víðtæk og alvarleg áhrif á upp-
byggingu á þjónustu við fatlaða, ekki
síst í Reykjavík.“
Enn um stjómina og Kvennalistann
Umræður um nýja og væntanlega
ríkisstjóm halda áfram. Áhugi
venjulegs borgara á þessu máli er
mikill, enda eigum við væntanlega
að búa við þá stjórn næstu fjögur
árin. Hvaða mál verða sett á oddinn?
Hverju ætlar ný stjóm að lofa? Hvert
verður andlit og ímynd nýrrar
stjórnar?
Kvennalistinn
Eins og kunnugt er vann Kvenna-
listinn umtalsverðan sigur í alþingis-
kosningunum og hefur þvi verið
horft til hans og spurt: Hvað vilja
konumar? I þessu efni er rétt að
benda á að mikill munur er á þeim
hlutum sem lofað er í kosningum og
stefht er að og svo því sem hægt er
að framkvæma með sæmilegu móti.
Engin ríkisstjóm getur gert allt fyrir
alla. Raunar er slíkt hrein óstjóm
KjaUaiinn
Lúðvík
Gizurarson
hæstaréttarlögmaður
„Konur fá oft í daglegu lífi ákveðna upp-
hæð til heimilishalds og verða að láta
hana duga. Þetta má yfirfæra á samstarf
í ríkisstjóm.“
sem endar með ósköpum. Verkefhi
ríkisstjómar er því að segja nei við
öllum kröfum, sem setja þjóðfélagið
úr skoðrum, en finna mál sem hægt
er að sameina þjóðina um og horfa
til framfara og umbóta.
Ég skrifaði grein hér í Dagblaðið
eftir kosningamar og lagði þar til
að Kvennalistinn fengi forsætisráð-
herra í næstu ríkisstjóm. Þessa
tillögu vil ég endurtaka, enda er hún
vel framkvæmanleg og einungis við-
urkenning á jafnréttisbaráttu
kvenna og þeirri hugsjón að heimilið
og bömin skuli njóta þess sem þjóð-
félagið getur gert og látið af hendi
rakna með góðu móti en þar er margt
sem huga þarf að og þarf ekki alltaf
að kosta mjög mikið. Ég trúi
Kvennalistanum vel fyrir þvi að
sinna þessum málum en konumar
verða að hugleiða þá staðreynd að
öllum óskum verður ekki fullnægt á
einum degi fremur en á nokkm
heimili. Á vel stjómuðu heimili er
oft sagt nei við böm og fullorðna.
Það færi því bezt á því að konurnar
fengju í nýrri ríkisstjóm ákveðna
upphæð til sinna sérmála. t.d. 500
milljónir á ári, svo tala sé nefnd.
þótt henni sé slegið fram út í loftið
til hugleiðingar og umræðu. Konur
fá oft í daglegu lífi ákveðna upphæð
til heimilishalds og verða að láta
hana duga. Þetta má vfirfæra á sam-
starf í ríkisstjóm.
Viðreisn + Kvennalisti
Það hefur verið spurt: Með hverj-
um vilja konumar vinna? Þær verða
að svara því sjálfar. Fomiaður Al-
þýðuflokksins, Jón Baldvin Hanni-
balsson. hefur komið með þá tillögu
að Kvennalistinn taki upp samstarf
við Sjálfstæðisflokk og_ Alþýðuflokk
um nýja ríkisstjóm. í framkvæmd
gæti þetta með raunsæju móti starf-
að þannig að Sjálfstæðisflokkur og
Alþýðuflokkur mynduðu nýja Við-
reisn en nytu stuðnings Kvennalista
sem verði stjómina falli og fengi
fram sín sérmál innan þess ramma
sem samið hefði verið um. Þær
fengju forsætisráðherra og þar með
vrðu þær andlit ríkisstjómarinnai'.
ef svo má segja.
Lokaorð
Sameiginlega hafa Sjálfstæðis-
flokkur og Alþýðuflokkur sterk tök
í stjómkerfinu. Þeir eru öflugir í
verkalýðshre>lingunni. Sérstaklega
standa þeir sterkt víða í þéttbýli. Það
er þri ekki út í loftið þegar rætt er
um þessa tvo flokka sem grundvöll
ríkisstjómar. ásamt þriðja aflinu.
Þetta ber að hafa í huga. Ný ríkis-
stjóm verður að hafa að leiðarljósi
bætt lífskjör og nýja tekjuskiptingu.
Hún þarf ekki sist að leiða þjóðina
til nýs hugsunarháttar. Mikið fæst
aldrei fyrir lítið. Sterkur og sam-
hentur meirihluti á Alþingi og með
þjóðinni gæti skilað okkur langt.
Lúðvík Gizurarson.
\ n % I ]

w ys’íA:'!;
„í framkvæmd gæti þetta með raunsæju móti starfað þannig að Sjálfstæðisflokkur og Alþýðuflokkur mynduðu
nýja Viðreisn en nytu stuðnings Kvennalista... “