Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.1988, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1988.
13
Neytendur
Ný lög um fæðingarorlof
1. janúar 1988 tóku gildi ný lög um
fæðingarorlof sem kveða á um leng-
ingu fæðingarorlofs í fjóra mánuði
frá þeim tíma. Síðan lengist það í
fimm mánuði 1. janúar 1989 og í sex
mánuði 1. janúar 1990.
Bætur Tryggingastofnunar ríkis-
ins í fæðingarorlofi eru annarsvegar
fæðingarstyrkur, sem greiðist ein-
göngu mæðrum, og hinsvegar
fæðingardagpeningar sem foreldrar
geta valið um hvort tekur. Skilyrði
er að viðkomandi eigi lögheimili hér
á landi.
Félagsmenn í samtökum opinberra
starfsmanna, bankamanna eða ann-
arra stéttarfélaga er njóta óskertra
launa í fæðingarorlofi, eiga ekki rétt
á bótagreiðslum frá Tryggingastofn-
un ríkisins. Þó geta þeir sótt um
fjórða mánuðinn hjá cdmannatrygg-
ingum þegar þriggja mánaða samn-
ingsbundna tímabilinu sleppir ef
launað' fæðingarorlof þeirra hefur
ekki verið lengt með reglugerð eða
kjarasamningi.
Fæðingarstyrkur greiðist án tillits til
atvinnuþátttöku og er kr. 17.370 á
mán. frá 1.1.’88 en hækkar með sama
hætti og aðrar bætur almannatrygg-
inga. Greiðist hann í 4 mánuði.
Greiða má fæðingarstyrk og
sjúkradagpeninga saman.
Fæðingardagpeningar eru tvöfaldir
sjúkradagpeningar einstakhngs eins
og þeir eru ákveðnir á hverjum tíma.
Fullir fæðingardagpeningar eru frá
1.1.’88 kr. 729 og eru það þá kr. 22.599
fyrir janúar, þ.e. 31 dag, en upphæðin
er dálítið mismunandi eftir daga-
fjölda í hverjum mánuði.
Fullra fæðingardagpeninga njóta
þeir sem unnið hafa 1032 dagvinnu-
stundir á síðustu 12 mánuðum fyrir
töku fæðingarorlofs.
Hálfra fæðingardagpeninga njóta
þeir sem unnið hafa 516-1031 dag-
vinnustund á 12 mánaða tímabilinu.
Fjárhæð þeirra er kr. 10.935 miðað
við 30 daga.
Greiða skal fæðingardagpeninga í
4 mánuði til móður en hafi hún feng-
ið dagpeninga í a.m.k. 1 mánuð eftir
fæðingu, á faðir rétt á greiðslum í
stað móður ef hún óskar þess. For-
eldrar geta hka verið saman í
fæðingarorlofi en þó skulu greiðslur
til þeirra sameiginlega aldrei nema
Tryggingamál
Hver er
réttur okkar?
Greinar um tryggingamál birtast
á neytendasíðunni á þriðjudögum.
Það er Margrét Thoroddsen sem
sér um þennan þátt. Hún svarar
einnig fyrirspurnum ef einhveijar
kynnu að berast. Utanáskriftin er
DV, c/o Margrét Thoroddsen, Þver-
holti 11, Reykjavík.
Upplýsingaseðill
til samanburðar á heimiliskostnaði
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þátttak-
'andi í upplýsingamiðlun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar
fjölskyldu af sömu stærð og yðar.
Nafn áskrifanda
Heimili■
Sími
Fjöldi heimilisfólks_
Kostnaður í desember 1987:
Matur og hreinlætisvörur kr.
Annað kr.
Alls kr.
meira en 4 mánaða fæðingardag-
peningum.
Sérreglur varðandi atvinnuþátttöku:
a. Maka bænda, sem reka sauðfjár-
bú eða kúabú, fá fulla fæðingar-
dagpeninga. Vinnuframlag í
öðrum búgreinum er metið
hveiju sinni.
b. Sjálfstæðir atvinnurekendur og
þeir sem vinna launuð störf í
heimahúsi skulu sanna vinnu-
framlag sitt með skattframtali
eða á annan hátt.
c. Dagmæður. Hehsdagsgæsla
eins barns í heimahúsi telst nema
fjórðungi úr fullu starfi eða 516
dagvinnustundum.
d. Skólafólk. Foreldri, sem stund-
að hefur nám að aðalstarfi a.m.k.
6 mánuði á sl. 12 mánuðum, á
rétt á fullum fæðingardagpening-
um.
Nám í 3-6 mánuði veitir rétt til
hálfra dagpeninga. Til sönnunar
skólavistar skal leggja fram
skólavottorð. Verklegt nám skal
meta til jafns við atvinnuþátt-
töku.
Atvinnuleysisbætur.
Til atvinnuþátttöku telst sá tími
sem foreldri hefur notið atvinnu-
leysisbóta.
Veikindatímabil jafngildir vinnu-
framlagi, þ.e. ef foreldri hefur notið
sjúkra- eða slysadagpeninga á 12
mánaða tímabihnu.
Enginn getur samtímis notið fæð-
ingardagpeninga og sjúkradagpen-
inga.
Sama gildir um fæðingardagpen-
inga og atvinnuleysisbætur.
Ymsar reglur sem gilda jafnt um
fæðingarstyrk og fæðingardagpen-
inga:
Fæðingarorlof greiðist í 2-3 mán-
uði:
a. Andvanafæðing. Greitt er í 3
mánuði eftir 28 vikna með-
göngutíma.
b. Fósturlát.Greitterí2mánuði
ef um er að ræða fósturlát eftir
20 vikna meðgöngu.
Fæðingarorlof framlengist um 1
mánuð eða meira:
a. Sjúkleiki móður. Sé barnshaf-
andi konu nauðsynlegt af
heilsufars- eða öryggisástæð-
um að leggja niður störf meira
en mánuði fyrir áætlaðan fæð-
ingartíma, á hún rétt á fram-
lengingu, þó aldrei lengur en í
2 mánuði. Tryggingayfirlæknir
staðfestir hvort þöif er fyrir
hendi.
b. Sjúkleiki barns. Greiðslu má
framlengja um 1 mánuð ef um
er að ræða alvarlegan sjúkleika
barns sem' krefst nánari
umönnunar foreldris. Þörfm
skal rökstudd með læknisvott-
orði sem staðfest er af trygg-
ingaráði.
c. Fleirburafæðing. Framlengja
má greiðslu um einn mánuð
fyrir hvert barn ef fleiri en eitt
fæðast í einu.
Kjör- og fósturforeldrar eiga rétt á
bótum í 3 mánuði vegna töku barns
undir 5 ára aldri. Sé um fleiri en
eitt barn að ræða í sömu fósturráð-
stöfun eða ættleiðingu eru greiðsl-
ur inntar af hendi 1 mánuði lengur
fyrir hvert barn umfram eitt.
Foreldri, sem lætur frá sér bam
til ættleiðingar eða fósturs, fær
greiðslur í a.m.k. 2 mánuði
Foreldrar sem eignuðust börn á
árinu 1987 og njóta framlengingar
á árinu 1988:
Ef fæðingarorlof hefur ekki hafist
fyrr en í október 1987 skal greiða
bætur skv. nýju lögunum í janúar
1988. Á sama hátt eiga þeir sem
hófu greiðslur í nóvember 1987 rétt
á greiðslum í janúar og febrúar
1988 og þeir sem fengu fyrst greitt
í desember 1987 eiga að fá greidda
þrjá mánuði á árinu 1988.
Risi ágreiningur varðandi greiðsl-
ur fæðingarstyrks eða fæðingar-
dagpeninga má skjóta þeim
ágreiningi til tryggingaráðs sem
skal síðan kveða upp úrskurð innan
mánaðar frá því kæran barst.
10. jan. 1988
Margrét Thoroddsen
Nýtt Neytendablað
Út er komið nýtt Neytendablað. I
blaðinu er að venju mikið af for-
vitnilegu efni, en það er málgagn
Neytendasamtakanna.
Meðal efnis er ítarleg umfjöllun
um ísskápa. Birt er yfirht yfir aha
ísskápa, sem hér eru á markaði,
ásamt öllum upplýsingum um þá.
Einnig eru birtar niðurstöður not-
endakönnunar sem Neytendasam-
tökin gerðu á ísskápum.
Þá er birt grein um dulbúnar
auglýsingar í fiölmiðlum, en þær
hafa aukist th muna í kjölfar auk-
innar samkeppni á auglýsinga-
markaði.
Blaðið hefur tekið nokkrum
stakkaskiptum. Ekki er lengur
birtur „svartur hsti“ yfir verslanir
og fyrirtæki sem svara ekki bréfum
Neytendasamtakanna. Þess í stað
ÍEYTMDA
Iblaðið ÍSSKÁPAR
er kominn nýr þáttur sem nefnist
Kvörtunardeildin. í honum er
skýrt frá kvörtunum sem borist
hafa Neytendasamtökunum. Ann-
ar þáttur í svipuðum dúr er: Hver
er réttur minn? Þar segir lögfræð-
ingur álit sitt á ýmsum ágreinings-
málum.
Nýr kafli í stríði Neytendasam-
takanna við greiöslukortafyrir-
tæki. í vor gerðu Neytendasamtök-
in könnun á greiðslukortum og
fengu greiðslukortafyrirtækin
Skáís th að lýsa þá könnun mark-
lausa. Síðar gerði Skáís svipaða
könnun fyrir greiðslukortafyrir-
tækin og voru niðurstöðumar mjög
greiðslukortum í hag. Einnig gerði
Skáís verðkönnun þar sem teknar
voru nokkrar verslanir sem tóku
greiðslukort og verð í þeim borið
saman við verð í einni verslun sem
ekki tekur við greiðslukortum.
Framkvæmd þessarar verðkönn-
unar var með endemum viðvan-
ingsleg og birtast viðbrögð
Neytendasamtakanna við henni í
NeytendablaðinU.
Að lokum eru tvær forvitnilegar
greinar. Önnur segir frá neytenda-
starfi á Búöardal en hin segir frá
samkeppnishömlum.
Neytendablaðið fæst í bókabúð-
um og kostar það kr. 180. -PLP
Nú geta foreldrar eytt meiri tima
með nýfæddum börnum sinum þvi
fæðingarorlof hefur verið lengt til
MERKI í GLUGGA!
Til á:
AMC, AUDI, BRONCO,
DAIHATSU. DATSUN,
EAGLE, ESCORT,
HONDA, JEEP, MAZDA,
MITSUBISHI, SAAB,
SCOUT, SKODA,
SUBARU, SUZUKI,
TOYOTA, TERCEL,
TURBO.
VARAHLUTAVERSLUNIN
UTSALA A TEPPUM
MIKIÐ ÚRVAL - VERD FRÁ KR. 290 PR. M*.
TEPPAVERSLUN FRIÐRIKS BERTELSEN H/F,
Síðumúla 23, Selmúlamegin. Símar 686260 og 686266.