Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.1988, Blaðsíða 24

24
ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1988.
Tíðarandi
Þetta er skammturinn sem hófsamur sigarettureykingamaður svælir á einu ári, miðað við einn pakka á dag.
Þetta magn kostar í dag ríflega 47 þúsund krónur sem jafngildir þokkalegum mánaðarlaunum eða vænni
sólarlandaferð. - DV-mynd BG
Það er af sem áður var:
Nú eru reykingar
taldar hallærislegar
Heilbrigðisyfirvöld eru nánast á
einu máli um að reykingar séu ein-
hver mesti skaövaldurinn í nútíma
þjóðfélagi. Reykingar auka líkur á
því að menn fái lungnakrabba-
mein, hjarta- og æðasjúkdóma og
lungnasjúkdóma. Auk þess auka
reykingar streitu, geta valdið of
háum blóðþrýstingi, valda mengun
og sóðaskap og kosta óhemjufé.
Allt eru þetta staðreyndir sem
flestir reykingamenn eru með á
hreinu en samt reykja þeir. Það er
í senn merkilegt og sorglegt.
Fyrir nokkrum árum þótti það
töff og flnt að reykja. í dag er það
heldur haliærislegt og reykinga-
menn eru litnir homauga ef þeir
eru að púa stautaná sína innan um
annað fólk. Þetta er árangur af
löngu og ströngu áróðursstarfi
Krabbameinsfélagsins og annarra
aðila sem hafa streðað við að benda
fólki á hvað það er að gera sjálfu
sér og umhverfi sínu með því að
reykja.
Flestir foreldrar sem reykja
kannast við áróðurinn sem börnin
þeirra hafa í frammi á heimilunum
gegn reykingum. Stundum fer
þetta í taugarnar á foreldrunum en
oftast gera þeir sér grein fyrir því
að krakkamir hafa, þegar öllu er á
botninn hvolft, rétt fyrir sér en
þeir fullorðnu ekki. Það minnkar
líka Ukumar á því aö krakkamir
taki þennan ósóma upp ef þeir eru
sjálfir með áróður gegn reykingum
á heimilum. Þetta er giftusamlegur
árangur áróðurs í skólum.
Það er í raun með óhkindum að
vel gefið fólk skuU reykja þegar það
veit hvað það er að gera sjálfu sér
en verra er þó að vera að eitra
umhverfi sitt með reyk. Barn sem
situr í stofu með foreldrum sínum
sem bæöi reykja reykir í rauninni
sjálft þó það komi ekki nálægt síga-
rettum. Óbeinar reykingar geta
valdið ómældu heilsutjóni jafnt hjá
bömum sem fullorðnum, það ætti
reykingafólk að hafa í huga.
En þaö er meira en að segja það
að hætta að reykja. Nú er svo kom-
ið, þvert ofan í það sem áður
þekktist, aö nánast alhr reykinga-
menn vilja innst inni hætta tjöru-
burðinum. Margir reyna hvað eftir
annað að hætta en ekkert gengur
enda kannski ekki alltaf mikil al-
vara að baki tilraununum. Þegar
menn hætta að reykja verða þeir
'fyrir fráhvarfseinkennum í vissan
tíma en líkamlegu einkennin em
yfirleitt auðveldari viðfangs en þau
andlegu. Notkun tóbaks er vana-
bindandi líkt og notkun eiturlyfja,
nema hvað fráhvarfseinkennin eru
ekki eins sterk.
Þetta er ástæðan fyrir því að á
reykingavamanámskeiðum er lögð
áhersla á að sýna mönnum Ijóslega
hver áhrif reykingar hafa á líkam-
ann. Það þarf hreinlega að hræöa
sumt fólk til að taka skynsamlega
ákvörðun.
Þó að heilsuþættinum sé alger-
lega sleppt mæhr margt gegn
reykingum. Bein útgjöld em um-
talsverð. Ef hjón reykja hvort sinn
pakkann á dag þá er kostnaðurinn
við reykingarnar tæplega hundrað
þúsund krónur á ári og fyrir slíka
upphæð má gera ýmislegt, eins og
til dæmis að skreppa í góða utan-
landsferð í sumarfríinu. Það mæhr
því margt með því að hætta að
reykja.
Krabbameinsfélagið er reglulega
með námskeið fyrir fólk sem vill
hætta að reykja. Þeir sem ekki
treysta sér til þess að hætta upp á
eigin spýtur ættu að fara á slíkt
námskeið sem kostar álíka mikið
og kostnaður við reykingar í þrjár
vikur. Námskeiðin standa yfir í sjö
vikur og eru tíu mætingar. Á fund-
unum er fólk frætt um skaðsemi
reykinga, sýndar fræðslumyndir
og fyrirlesarar koma, meðal annars
fólk sem hefur orðið að fást viö
krabbamein af völdum reykinga.
Þá eru fólki gefin holl ráð og því
kennt að hætta reykingum með
sem minnstum fráhvarfseinkenn-
um.
-ATA
Reykt mig niður a námskeiðinu
- segir Halldóra Valgarðsdóttir, fynverandi reykingakona
„Það eru margar ástæður fyrir
því að ég ákvað að hætta að reyKja.
Bæði finnst mér þaö sóðalegt að
reykja og svo spila heilsufarslegar
ástæður inn í þetta. í minni fjöl-
skyldu eru æðaþrengsli og há
blóðfita ættgeng og reykingar eru
hvatar á þessa sjúkdóma,“ sagði
Halldóra Valgarðsdóttir, skrif-
stofustúlka á Hótel Sögu. Halldóra
fór á reykingavamanámskeið hjá
Krabbameinsfélaginu og skaut upp
síðasta sígarettupakkanum með
flugeldi á-nýársdag.
„Ég er búin að reykja í tíu ár eða
frá því ég var sextán ára gömul.
Að meðaltali hef ég reykt rúman
pakka á dag. Á þessu tímabili hætti
ég einu sinni vegna þess að ég varð
ólétt en eftir að barnið fæddist og
ég hætti að vera* með það á brjósti
fagnaði ég ógurlega með því að
byrja að reykja aftur enda hafði ég
aldrei ætlað mér að hætta alveg.
Þetta var erfiður tími hjá mér.
Ég stalst til þess að fá mér eina og
eina sígarettu í laumi. Það var svo
ekki fyrr en fyrir einu ári eða svo
að mér fór að finnast ég þurfa aö
hætta að reykja. Fram aö því fannst
mér ég alltaf svo til nýbyijuð að
reykja og því þyrfti ég ekki að hafa
stórar áhyggjur af afleiðingum ni-
kótínsins.
Á síðasta ári reyndi ég þrisvar
sinnum að hætta að reykja á eigin
vegum en það mistókst alltaf. Þá
reyndi ég námskeiðiö hjá Krabba-
meinsfélaginu og mér finnst það
hafa gefið góða raun. Þetta er enn-
þá erfitt hjá mér enda ekki nema
rúm vika síöari ég skaut upp síð-
asta pakkanum en þó eru frá-
hvarfseinkennin ekki eins sterk og
þau voru þegar ég reyndi að hætta
af sjálfsdáðum. Á námskeiðinu
reykir maður sig niður, ef svo má
að orði komast, myndar reyklaus
svæði í umhverfi sínu og fær holl
ráð um það hvemig maður á að
haga sér.
Eg byijaði til dæmis á því að
reykja ekki við skrifboröið í vinn-
unni og heima varð ég að fara niöur
í kjallara ef ég ætlaði að reykja.
Þetta gerði það að verkum að þegar
ég hætti alveg um áramótin varð
það ekki eins erfitt og ella hefði
orðiö.
Fyrstu reyklausu dagana fann ég
lítið fyrir reykleysinu en svo fór
ég að ókyrrast dálítið. Núna er ég
aö jafna mig á þessu aftur enda er
löngunin til að hætta mikil og ég
er tilbúin aö leggja talsvert á mig
til að losna undan þessari fíkn. Ég
er afar hamingjusöm með að hafa
tekið þá ákvörðun að hætta aö
reykja og vona að ég standi við
hana í allri framtíð," sagði Hall-
dóra Valgarðsdóttir.
-ATA
Halldóra Valgarðsdóttir mylur hér
síðustu sígarettuna niður I ðsku-
bakkann og ekki er að sjá að hún
sjái eftir henni. DV-mynd KAE