Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1988, Qupperneq 19

ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988.
19
Menning
Tveir norskir listamenn tóku sig
einnig prýðisvel út í Norræna hús-
inu, Yngve Zacharias og Frans
Widerberg.
Mikil ládeyöa ríkir enn í íslenskri
ljósmyndun. Nánast eina íslenska
ljósmyndasýningin, sem sameinaði
metnað og þekkingu, var sýning Þor-
varðar Ámasonar í Djúpinu.
Eins og venjulega sýndu íslenskir
myndlistarmenn víða um heim við
góðan orðstír, jafnvel alla leið austur
í Japan þar sem þau Gunnar Örn og
Kolbrún Björgólfsdóttir vöktu sér-
staka athygli heimamanna. Auk þess
eru íslenskir listamenn orðnir fastir
þátttakendur í öllum þeim norrænu
samsýningum sem Myndlistarmið-
stöðin í Sveaborg stendur fypir.
Bækur og dánarfregnir
Fjórar bækur um íslenska mynd-
list og sjónmennt almennt komu út
á árinu, jafnvel fimm ef bók Hjörleifs
Stefánssonar um Kvosina er talin
með.
Hér á ég við bækurnar um Tryggva
Ólafsson, Kristínu Jónsdóttur, Lou-
isu Matthíasdóttur og loks bók
Péturs H. Ármannssonar um heimili
og húsagerð á íslandi á síðastliðnum
tuttugu árum.
Á árinu létust tvær manneskjur
sem sett hafa mikinn svip á íslenskt
listalíf, nefnilega hinn litríki teikni-
snillingur, Alfreð Flóki, og dr. Selma
Jónsdóttir, forstöðumaður Lista-
safns íslands í marga áratugi.
í útlöndum létust popplistamaður-
inn Andy Warhol, einn af helstu
málurum súrrealismas, André Mas-
son, ítalski listmálarinn Renato
Guttuoso og bandaríski myndhöggv-
arinn Seymour Lipton.
Þar með hnýti ég endahnút á annál
minn fyrir myndlistarárið 1987. -ai
Hollenski grafíklistamaðurinn Pieter Holstein hefur haft talsverð áhrif á
marga íslenska myndlistarmenn. Hér á landi sýndi hann grafíkverk sin og
þjónaði gestum við opnun á sýningu Huldu Hákonardóttur, athyglisverðrar
listakonu af yngri kynslóð.
Georg Guðni Hauksson, sem hér sést með eitt málverk sitt, er sivaxandi
hæfileikamaður á sínu afmarkaða sviði.
Sýning á grafikverkum Asgers Jörn var eitt helsta myndlistarframlag Norræna hússins árið 1987.
Á landamænim
listar og sirkuss
Á öllum tímum koma fram óvenju-
legir tónsnillingar sem þykja slá
öllu við. Samanborið við þá verða
margir úrvals listamenn eins og
hverjir aðrir gutlarar, í augum al-
mennings að minnsta kosti. Kunn
dæmi úr sögunni eru Paganini og
Liszt, svo að dæmi séu nefnd. Voru,
og eru, slíkir jafnvel taldir göldrótt-
ir eða hafa rangt við - að þeir lékju
ekki einir - og annað eftir því. Einn
slíkan álíta menn japanska gítar-
leikarann Kazuhito Yamashita. Og
víst er aö Yamashita treður óvenju-
legar slóðir, svo ekki sé meira sagt.
Ekkert að dútla við smámuni
Það er alþekkt að menn umskrifi
verk fyrir alls kyns hljóðfæri. Mörg
renaissance- og barokkverk fyrir
lútu þekkja margir aðeins sem git-
arverk. Ýmis vinsælustu gítarverk
eru til að mynda umskriftir píanó-
verka, snilldarlegar geröar. En
heimsmeistari gitarsins, eins og
margir telja Yamashita, er ekkert
að dútla við svoleiðis smámuni.
Honum hæfir aöeins að vega salt á
landamærum listar og sirkuss. Á
tónleikum, sem undirritaður
hlýddi nýverið á hjá honum, stóðu
verk eins og Myndir á sýningu og
Níunda sinfónía Dvoráks (Úr Nýja
heiminum), umskrifuð fyrir ein-
leiksgítar, á efnisskránni.
En strengirnir aðeins sex
Þegar menn koma slíkum verk-
um af á einn gítar með aöeins sex
strengjum hlýtur það að teljast
töluvert afrek. Það er að minnsta
Kazuhito Yamashita - „Heims-
meistari i gitarleik eða loddari".
Tánlist
Eyjólfur Melsted
kosti sirkushliöin á máíinu og ekki
að furða að fólk standi á öndinni
yfir slíkum afrekum. Aö það reyni
st galdramanninum ofviða, í allri
sinni ofurtækni, að koma radd-
færslunni í nokkurn veginn
óbrengluðum línum til skila, og að
stundum hljómi herlegheitin líkt
og leikin af korsíkanskri mandól-
íngrúppu, truflar margan yfir sig
hrifinn áheyrandann lygilega lítið.
En þannig er það nú ekki alltaf.
Þessa er aðeins getið sem dæmis
um að jafnvel svona galdrakarlar
geti líka skotið yfir markið. Eða
hvernig halda menn að hægt sé að
ætlast til að rómantísk sinfónía
komi í heilu lagi og óbrengluð út
úr einum gitar? Við verðum meira
að segja að viðurkenna að um-
skriftir Liszts á Beethovensinfón-
íum fyrir píanó séu á köflum harla
þunnar þótt einstöku píanistar sjái
nú í þeim píanistisk ágæti og spili
jafnvel á tónieikum.
Og inni á milli hreinustu
perlur
En þar sem Yamashita heldur sig
listarmegin landamæranna og læt-
ur sirkusinn lönd og leiö skín við
frábær útsetjari og gítaristi sem
unun er á að hlýða. Góö dæmi þess
eru til að mynda sumir þættir
Mynda á sýningu sem í meðfórum
hans eru hreinustu perlur, full-
komlega sambærilegar viö hina
alþekktu hljómsveitarumskrift Ra-
vels. Enda þurfa menn að hafa
töluvert til að bera til að vera kall-
aðir heimsmeistarar í gítarleik.
Heimsmeistari eður ei - Kazuhito
Yamashita er galdrakarl sem allir
geta haft gleði af að hlýða á, hvort
sem þeir telja sig hafa vit á gítar-
leik eða ekki. Vonandi fá Frónbúar
að njóta leiks hans af öðru en hljóð-
ritunum fyrr en varir.
Eyjólfur Melsted
civtön