Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.1989, Blaðsíða 42

42
MÁNUDAGUR 24. APRÍL 1989.
Lífsstm
ff
Hrossaskítur og áburður:
Sveitalyktin
Reykjavíkurborg og íbúar:
Umfangs-
mikið
hreinsun-
arátak
r i r x
að bresta á í görðunum
Nú er jörð að mestu komin undan
snjónum og fer að verða tími til að
bera á húsdýra- eða tilbúinn áburð í
görðum. Fyrsta áburðargjöfm er oft
miðuð við þann tíma sem sprettan
er að hefjast. Áburður er ekki bara
til að hjálpa til við vöxt heldur er
slíkt eitt frumskilyrða fyrir því að
garðagróðurjafnttré, runnar ogtún,
fái góða næringu. Þannig er hægt að
losna við óþrif og mosa.
Brátt fara menn að finna „sveita-
lykt“ í þéttbýlinu. Næstu vikur eru
tími hrossaskíts og áburöargjafar.
DV hefur heimildir fyrir því að verð
fyrir minnsta skammt af heimkeyrð-
um hrossaskít sé um 2 þúsund krón-
ur - en það verð er án dreifingar.
Hestamenn fegnir að
losna við skítinn
Margir leggja leið sína upp í hest-
hús og eru slíkir gestir kærkomnir í
röðum hestamanna. Sögur Hafa
heyrst af fólki áður fyrr, sem laum-
aði sér í hauga hestamanna með poka
eða kerru til að „stela“ skít. Á meðan
földu hestamennimir sig fyrir innan,
dauðfegnir að losna við ilmgjafann.
Svona misskilnings er að mestu leyti
hætt að gæta nú, því garðeigendur
gera sér grein fyrir greiðanum sem
þeir eru að gera hestafólkinu. DV
hafði samband við nokkra hesthús-
eigendur sem sögðust vera dauð-
fegnir að losna við eitthvað úr sínum
haug. Hins vegar sagði einn þeirra í
gríni að hann vildi helst að fólk kæmi
og mokaði úr básunum hjá sér - en
það er önnur saga.
Þegar skiturinn er kominn á gras-
flöt er gott að snúa honum með hrífu
einu sinni í viku. Ef ekki rignir er
nauðsynlegt að bleyta hann nokkr-
um sinnum því þannig kemst áburð-
urinn best til skila. Hrossaskíturinn
á jafn vel við í beðum sem á túnum,
auk þess sem hann er afar notadrjúg-
ur við gróðursetningu. Sama gildir
um tilbúinn áburð sem hægt er að
kaupa í handhægúm t.d. 5 kílóa pok-
um fyrir 2-300 krónur. Samt verður
að passa upp á að bera hann ekki á
of snemma ef ske kynni að kuldakast
gengi yfir, því áburöur flýtir fyrir
Flestum hestamönnum þykir gott að fá í heimsókn garðeigendur sem vilja verða sér úti um hrossaskit. DV-mynd GVA
vexti. einnig tilvalinn til áburðar. Þannig slíku og dreifa líkt og tilbúnum
Garðyrkjumenn telja hænsnaskít mætti verða sér úti um eina fotu af áburði. -ÓTT
Á vegum Reykjavíkurborgar og
íbúa hennar er fyrirhugað um-
fangsmikið samstarf vegna
hreinsunaraögerða. Á það bæði
viö um hirðingu einkalóða og al-
mennra svæða. Eins og á síðast-
liðnum árum munu starfsmenn
borgarinnar standa fyrir dreif-
ingu ruslapoka sem íbúar fá til
að setja rusl í af lóðum sínum.
Getur fólk þá skilið þá eftir fulla
á sama staö og verða þeir síðan
sóttir. Um þessar mundir er unn-
ið af miklum krafti við aö hreinsa
götur og gangstéttir.
Að sögn Ólafs Jónssonar, upp-
lýsingafulltrúa hjá Reykjavíkur-
borg, er nú unnið hörðum hönd-
um við aö vélsópa 6-700 km af
gangstéttum borgarinnar, auk
gatna. „Viö erum með ýmsar
framkvæmdir í bígerð og munum
ganga til samstarfs við borg-
arbúa,“ segir Ólafur. „Við erum
aö fara að ræða viö forsvarsmenn
allra borgarhluta og ætlum að
heyra hvað þeir segja. Auk þess
verða lagðar fram hugmyndir
okkar sem unnið hefur veriö að.“
Gámar og útigrill
„Við ætlum aö leggja ríka
áherslu á að fólk gangi um borg-
ina eins og heimilið sitt og raun
ýmsum aöferðum veröa beitt í því
sambandi,“ segir Ólafur. „Hvað
varðar sameiginlegt átak byrjum
við á vesturbænum dagana 6-12
maí og svo koE af kolfi. Aðalá-
herslan verður lögð á laugardag-
ana og er ætlunin að hafa útigriU
á 1-2 stöðum í hvetju hverfi,“
sagði Ólafur.
600 nýjum ruslastömpum var
komið fyrir í borginni í fyrra. Ef
fólk vEl koma einhverju rusli frá
sér áður en hreinsunaraðgerðir
ganga í garö er hægt að ganga að
ruslagámum viö Meistaravelli,
við Sigtún, við Sléttuveg, við Jað-
arsel og Rofabæ.
-ÓTT
Vorverkin í garðinum:
Kominn tími til að klippa
greinar leggjast niður og rífa börkinn
Séu runnar ekki mjög hávaxnir er heppilegt að standa við gagnstæða „öxl“
á runnanum - færa sig svo yfir og klippa hinum megin frá. Klippunum á
að beina niður á við. Sé þetta gert verður runninn strýtulaga með rúnnuð-
um kolli - þannig nær Ijósið best til plantnanna sem jafna sig svo fljótt sjálfar.
DV-mynd GVA
- Á vorin, þegar trén hafa enn ekki
laufgast, er þægilegast að klippa þau.
Greinabygging þeirra er þá mjög
augljós og ársvöxtur frá fyrra ári
sést vel. Um þessar mundir er því
nycg heppilegt að khppa tré og
runna. Það verður þó aö gæta þess
að tijágróður sé ekki farin að skjóta
út brumi þegar klippt er. Það er ein-
mitt kosturinn við vorklippingu að
þá er ekki hætta á að skaða brum
og lauf skyggir ekki á. Kalsprota er
þá Uka auðvelt að sjá.
Algengustu runnategundir hér á
landi eru gljávíðir, brekkuvíðir og
alaskavíðir. Auk þess er mikið um
viðju og birki. Ársvöxtur runnateg-
unda er oftast á bilinu 50-150 sentí-
metrar. Þetta á t.d. við um alaska-
víði. Miðað viö þennan vöxt er óhætt
að kUppa um 50 cm.
Hvað á að klippa?
Það sem fyrst og fremst á að kUppa
eru kalsprotar. Þá er auðvelt að
þekkja á því að þeir eru ljósari en
sá hluti greina sem lifir. Þegar þetta
er gert er best að nota litlar kUppur.
Þegar runnar eru klipptir á að ein-
beita sér að „öxlum þeirra“ - ská-
hallt niður á við til beggja hUða því
þar er vöxturinn mestur. Plöntumar
vaxa mest þama því sólarljósið nær
þannig til þeirra. Með því að kUppa
axUmar verða mnnamir strýtulaga
með rúnnaðan koU. Síðan sjá plönt-
umar sjálfar um að verða sem þétt-
astar aftur og hekklaga. Ef hægt er
að koma því við (ekki við mjög háa
mnna) er gott að standa að klipping-
unni „hinum megin frá“ og beina
kUppunum niður á við.
Stór tré verða stundum of þétt. Þá
vaxa greinar í veg fyrir hver aðra
og eru eiginlega í samkeppni. Grein-
ar, sem er „ofaukið", á því að fjar-
lægja svo vaxtarstefna trjánna verði
sem eðUlegust. Ef greinar em svo
sverar að kUppur vinna ekki á þeim
verður aö taka sögina fram. Þá er
best að saga greinina í hluta. Þungar
af stofninum þegar þær em að falla
niður. Auk þess á að saga alveg aö
stofninum - stubbar eiga ekki að
sjást. Opnum sárum má svo loka með
því að setja oUumálningu yfir. Þess
ber þó að geta að 'birki er ekki ráð-
legt að saga fyrr en að a.m.k. mánuði
liðnum.
Ef smágreinar vaxa úr sámm á
tijám, svokallaðar illhærar, er ráð-
legast að klippa þær af því þær taka
mikla næringu frá tijánum.
Margs konar verkfæri
Margir garöeigendur láta duga að
eiga einar klippur. En það er samt
ástæða til að hafa nokkrar stað-
reyndir í huga þegar verkfæri em
keypt. Litlar annarrar handar kUpp-
ur með bogadreginni egg eru vel
faUnar fyrir greinar sem era aUt að
10 mm á þykkt og fyrir rósarunna.
Sé eggin bogadregin (með kjamma)
er Util hætta á að greinamar skreppi
út úr kUppunum.
KUppur fyrir báöar hendur, eins
og flestir kannast við, era ýmist með
skörðóttum eða beinum blöðum. Þær
henta fyrir graskanta, hekk og tré.
Skörðóttu blöðin auðvelda mjög
kUppingu á greinum.
Vélsagir eiga helst rétt á sér í stór-
um görðum. Það verður að fara var-
lega með slík verkfæri - passa að
böm séu ekki nálægt. Auk þess er
bent á að nota ekki verkfærin í rign-
ingu eða bleytu svo leiði ekki út.
Þegar vélsagir eru stilltar á að
slökkva á þeim, stilla og setja aftur
í gang.
KUppur fyrir sverar greinar eru
einnig til í verslunum, svo og sköft
meö kUppum á sem hægt er að lengja.
Þannig er hægt að klippa greinar á
háum tijám.
-ÓTT