Þjóðviljinn - 28.08.1982, Blaðsíða 10

Um hatur á m
Gyðingum og
Palestínumönnum
10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 28—29. ágúst. 1982.
sunnudagspistill
Það er rétt og nauðsynlegt að fordæma árásarstríð
ísraela í Líbanon. Þaðer líka nauðsynlegtað andmæla
því/ að stríð þetta sé haft til að kveikja upp gyðinga-
hatur. Þegar Tíminn birti á dögunum eftirfarandi
vísu á baksiðu sinni/ þá er f Ijótséð að höfundur hennar
hefur engar sérstakar áhyggjur af arabískum konum
og börnum — hann þarf barasta að viðra gamlar
formúlur fyrir gyðingahatri sem margsinnis hefur
verið notuð til að réttlæta allskonar ofsóknir: þeir
krossfestu Krist! Vísan er svona:
Hvar mundi þeim veröa aö endingu úthlutaö vist
er aö kemur siöustu dómskuld viö lifiö aö greiöa
hinum moröóöu böölum sem fyrrum krossfestu Krist
og konur og smábörnin libönsku kvelja og deyöa.
Jerúsalcm : til vinstri eru trúaðir Gyðingar að koma frá Grátmúrnum, til hægri Arabar á heimleið frá
sinni guösþjónustu.
Þessi kveðskapur dæmir sig
sjálfur, svo langt er hann fyrir
neðan allar hellur.
Peningajúðar
Ýmislegt skrýtið hefur lika
farið á kreik um Gyöinga i les-
endabréfunum, þótt allt sé það
meinlausara en fyrrgreind visa.
1 einu bréfi i Þjóöviljanum þótti
ástæða tii að minna á aö Gyð-
ingar hafi „viða náð miklum
tökum sem slyngir fjármála-
menn” og er engu líkara en að
sú formúla eigi að vera einskon-
ar útskýring á þvi að þeir
„sættu ofsóknum og haröæri”
viða. Eins og fyrri daginn velja
menn þau tiðindi af Gyðingum
sem passa inn i fordómana
hverju sinni: sá sem vill lasta
þá man eftir Shylock og Rots-
child, en sá sem vill lofa þá tinir
fram Einstein, Heine eða þá
fiðlarann Menuhin. Karl Marx
er svo haföur til lofs eða lasts
eftir þvi til hvers menn vilja
hafa hann i sinni pólitik.
Þjóðarmorð?
Bæði hér og annarsstaðar er
talsvert um að hernaði Israela
sé likt við framferði Hitlersliða
gegn Gyðingum og það er sagt
að þeir séu að fremja i Libanon
þjóðarmorö á Palestinumönn-
um. Þá er gjarna vitnað til þess,
að þekktir israelskir visinda-
inennogskáld|(Leibowitz, Israel
Shahak, Nathan Zech og fleiri)
hafi I ræðu og riti rakið saman
vissa áfanga i gyðingaofsóknum
nasista og ofsóknum israelskra
útþenslusinna á hendur Palest-
Inumönnum. Það er full ástæða
til að hlýða á slikan samanburð,
ekki sist þar eð sumir þessara
israelsku andófsgyðinga sluppu
sjálfir naumlega frá tortimingu
á striðsárunum. En af ýmsum
ástæðum er rétt aö biöja aðra
aö fara varlega i nasistasam-
anburði og þjóöarmorðsstað-
hæfingum.
1 fyrsta lagi vegna þess, að
slikur samanburður er notaður
til einskonar siöbúinna hálfrétt-
lætingar fyrir nasista. Frétta-
ritari vesturþýska blaðsins
Stern i Libanon dregur ekki úr
þvi i nýlegri grein að mikil
nauðsyn sé að fordæma yfir-
gang og manndráp Israela i
Libanon. En hann lætur i ljós
áhyggjur af þvi, að með Þjóð-
verjum fái andmælin fljótlega
illkvittinn tón i þessum anda:
„Sjáiö bara hvað Júðarnir eru
að gera — og svo eru menn að
veitast að okkur fyrir gasklef-
ana!”.
Og alhæfingar af þvi tagi sem
nú eru nefndar hljóma illa, ekki
aðeins i Þýskalandi. Þjóðar-
morð er stór staðhæfing og best
að fara ekki að þynna hana út.
Ef menn vilja kalla hernað I
þéttbýlu landi sem bitnar á
borgum og þorpum og kostar
fjölmarga óbreytta borgara,
konur og börn, lifið vegna þess
að beitt er i stórum stil flugher
og stórskotaliði — ef menn vilja
kalla slikan hernað þjóðarmorð,
þá er verið að fremja slikan
glæp i Libanon. En þá verða
menn lika að vera reiðubúnir til
að kalla loftárásir á borgir Eng-
lands og Þýskalands i heims-
styrjöldinni þjóðarmorð, einnig
hernað Frakka i Alsir, Banda-
rikjamanna i Vietnam, Rússa i
Afganistan. Ef að menn hins-
vegar taka tsraela út úr þessum
samanburði, og gefa þeirra
framferði séreinkunn, þá eru
þeir að gera sig seka um mis-
munun sem lyktar af antisemit-
isma.
Ef þjóöarmorð er hinsvegar
tilraun til að drepa hvert
mannsbarn af ákveöinni þjóð,
eins og nasistar reyndu að
drepa Gyðinga og Tyrkir Ar-
mena i heimsstyrjöldinni fyrri,
eða eins og reynt er að útrýma
litlum Indiánaþjóðum i Suður-
Ameriku enn i dag með þvi að
eitra fyrir þær og smita þær af
skæðum sjúkdómum — þá er
ekki um þjóðarmorð að ræöa i
Libanon, né heldur á hernumdu
svæðunum.
Stjórnmála
samband
Svipað má reyndar segja um
þá kröfu sem hefur m.a. veriö
borin fram hér á Islandi og segir
að nú skuli slitið stjórnmála-
sambandi við tsrael. Menn hafa
mótmælt og fordæmt margvis-
legan hernað og yfirgang, hern-
að Bandarikjamanna i Viet-
nam, innrásina i Tékkóslóvakiu,
Alsirstriðið og þar fram eftir
götum — en ég man ekki til aö
neinar slikar mótmælahreyf-
ingar hafi krafist þess að slitið
yrði stjórnmálasambandi viö
Frakka, Sovétrikin eða Banda-
rikin. Sá sem tekur tsrael út og
gerir þessa sérstöku kröfu gegn
þvi riki hann sýnir blátt áfram
að hann vill heldur fordæma
Gyðinga en aðra menn.
Þaö er rétt að itreka þá af-
stöðu sem hér er á minnst. Þaö
er rétt og nauðsynlegt að for-
dæma Libanonstriðið, fordæma
meðferðina á Palestinumönnum
bæöi þar og á hernumdu svæð-
unum. En það er nauðsynlegt,
bæði vegna fortiðarinnar og
vegna mögulegra áhrifa sem
mótmælum er ætlað að hafa á
almenningsálit i Israel, að þau
ekki beri keim af antisemit-
isma, Gyðingafjandskap, göml-
um eða nýjum.
Fordómar
gegn PLO
Og svo eru það þeir sem
ganga með skrýtið afbrigði af
antisemitisma ef svo mætti að
orði komast — þeir sem vilja
réttlæta allt sem tsraelar gera,
en eru eftir þvi haröir i fordæm-
ingu sinni á öllu þvi sem Palest-
inumenn eða samtök þeirra,
PLO, taka sér fyrir hendur.
Antisemitisma vil ég kalla þetta
vegna þess að vitaskuld eru
Palestinuarabar „semitar”, og
eru þar aö auki um margt
komnir i svipaða stöðu og Gyð-
ingar voru i áður, dreifðir um
mörg lönd, betur menntir en
sambýlisþjóðirnar, virkari i
stjórnmálum og róttækari og
þvi hugsanlega hættulegir ein-
valdsherrum af ýmsu tagi,
hvort sem þeir heita Hússein,
Assad eða eitthvaö annað.
Einn slikur er Haraldur Blön-
dal, sem gerir sér litið fyrir á
dögunum og sakar nokkurn hóp
Gyðingavina, sem tóku sig sam-
an um aö fordæma innrásar-
striðið og lýsa stuðningi við
þióðarréttindi Palestinumanna,
„útideild PLO á Islandi” og gott
ef ekki gyðingahatara. Þar er
þvi t.d. haldið fram blákalt að
Palestinumáliö snúist um „inn-
an við 8000 hermdarverka-
menn” og aö „tsraelsmenn hafi
engan áhuga á landvinningar-
styrjöldum” — þótt ráðamenn
þar hafi nýverið innlimað Gól-
anhæðir og reyni allt hvað þeir
geta að skapa „geópólitiskar”
forsendur fyrir þvi að vestur-
bakki Jórdanar fari sömu leið.
En þótt Haraldur Blöndal og
kannski einn annar úr svart-
hausakompanii Visis sálaða séu
einir um að taka til máls nú i
þessa veru, þá er vert að minna
á skrif sem þessi, þvi eflaust
leynast fleiri hér og þar sem
svipað hugsa.
Styrkur PLO
Ein staðhæfing slikra manna
er sú, að aðeins minnihluti Pal-
estinumanna styðji PLO, — og
er þvi þá við borið að aldrei hafi
farið fram almennar kosningar
meöal þeirrar þjóðar. Það er
heldur betur ósvifin hótfyndni
að tala svo: hver ætti að skipu-
leggja slikar kosningar? Ekki
mun Hussein kóngur leyfa kosn-
ingar innan sinna landamæra né
heldur Begin leyfa framboð á
vegum PLO á hernumdu svæð
unum — svo talað sé um tvö þau
lönd þar sem Palestinumenn
eru flestir. En ef menn vilja
geta þeir t.d. komist að þvi, að
mikill meirihluti Palestinu-
manna á hernumdu svæðunum
er hlynntur PLO (með þvi m.a.
að fletta upp i skoðanakönnun-
um sem bandariskir aðilar hafa
staðið fyrir). Svipað kemur og i
ljós jsegar fylgst er með afstöðu
kjörinna bæjar- og borgarstjóra
á hernumdu svæðunum — sem
tsraeiar hafa reyndar vikið frá i
sumum tilvikum ef stuðningur
Arni
Bergmann
skrifar
þeirra við PLO þótti of afdrátt-
arlaus.
Hryðjuverk
Onnu fullyrðing er sú, að PLO
sé „hryðjuverkasamtök Ara-
fats”. Þaö er rétt, að um tima
beitti PLO aðferðum eins og
flugránum ofl. sem falla undir
hryöjuverk. En Arafat og aðrir
forystumenn PLO hafa lagst
gegn þeim aðferðum og PLO
verður ekki kennt um morð sem
klofningshópar eins og Al-Asifa
hafa framið. En Al-Asifa mun
ekki einungis hafa skotið á
sendiherra tsraels i London og
staðið fyrir moröum i veitinga-
húsi Gyöinga i Paris, heldur
hefur hópur þessi myrt ýmsa
sendimenn PLO sem þýkja of
„hófsamir” og reynt að ráða
Arafat sjálfan af dögum. t öðru
lagi skulu menn hvattir til nokk-
urs réttlætis i samanburði —
eins og hvatt var til áöan i sam-
bandi við ásakanir á tsraels-
menn: ef Arafat er „fyrrver-
andi hermdarverkamaður”
sem hefur gerst pólitiskur for-
ingi — þá er hann reyndar alveg
i sama báti og Begin forsætis-
ráðherra tsraels og Sjamir ut-
anrikisráðherra. Báðir komu
þeir mjög við sögu hermdar-
verkasamtakanna Irgún og
Stern á tima breskrar umboðs-
stjórnar i Palestinu, og bera
sem slikir ábyrgð á miklum
blóðsúthellingum (Hótel Daviðs
konungs, þorpið Deir Jassan
ofl.).
Viðurkenning
En þá er eftir að taia um þá
ásökun sem langsamlega al-
gengust er: PLO vill ekki viður-
kenna Israel, það er enn á
stefnuskrá PLO að afnema það
riki af kortinu. Það er rétt að
forystumenn PLO hafa enn ekki
viljað viöurkenna tsraelsriki,
þótt Arafat hafi reyndar hvað
eftir annað lýst yfir stuðningi
við samþykktir Sameinuðu
þjóðanna um Palestinu — sem
m.a. gera ráð fyrir stofnun tsra-
elsrikis. En það er ekki nema
von að PLO hiki meö viðurkenn-
ingu — forystumenn Israels,
hvort sem væri Golda Meir eða
Begin hafa aldrei viljað viður-
kenna nein þjóðleg samtök Pal-
estinumanna og Begin hefur
itrekað að hann vilji ekkert við
PLO tala — eins þótt þau sam-
tök viðurkenni tsrael og legðu
niður öll vopn. Það er þvi ekki
nema von þótt Arafat neiti —
með skriðdreka Sharons og
Begins allt um kring — að gefa
frá sér skilmálalaust þetta
tromp PLO — viðurkenninguna
— þegar hann á ekki von á
minnstu tilslökunum á móti.
Engin leið önnur
Ýtrustu kröfur þeirra afla i
PLO sem standa fast við „eitt
riki í Palestínu” og þeirra sion-
ista sem vilja „tsrael innan
sögulegra landamæra” (þ.e. á
stærð við það riki sem kennt var
við Davið og Solómon) munu
ekki rætast. Tilraunir til að
fylgja þeim eftir munu hinsveg-
ar kosta æ nýjar styrjaldir,
endalaust blóðbað, ef til vill
heimsstyrjöld. Hin leiðin er
„tveggja rikja lausn” með
gagnkvæmri viðurkenningu Is-
raels og PLO. Sú leið er afar
torfarin og ekki hafa tiðindi sið-
ustu vikna bætt fyrir henni,
nema þá svo óliklega vilji til að
Bandarikjamenn endurskoði af-
stöðu sina til PLO og neyði þá
tsrael til að feta á eftir. Þetta er
torsótt leið og kannski langt i
áfangastað — en aðeins við hana
er hægt að tengja friðarvonir.
Arni Bergmann.