Þjóðviljinn - 17.06.1983, Blaðsíða 18

18 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fðstudagur 17. júní 1983
mm
Nýjar ferðamannaslóðir fyrir íslendinga
Dómkirkjan og kastalinn í Durham eru í næsta nágrenni Newcastle.
Götumynd frá Newcastle. Ljósm.: GFr.
Nú hafa opnast nýjar
ferðamannaslóðir fyrir íslendinga
með tilkomu vikulegra siglinga frá
Reykjavík til Newcastle á N-
Englandi og Bremerhaven í
Þýskalandi. Blaðamaöur
Þjóðviljans átti þess kost fyrir
skömmu að dvelja í tvo daga í
Newcastle og nágrenni og komstað
því að þar er vissulega margt að sjá
ogskoðafyrirfróðleiksfúsa
ferðamenn. Héraðið,
Northumberland, er hið fegursta.
Fyrir þá sem mestan áhuga hafa á
því að færa varninginn heim má
ennfremur geta þess að í Newcastle
er risastór verslunarmiðstöð, að
sögn einhver sú stærsta i Evrópu.
Newcastle er í Norðymbralandi sem svo
er nefnt í fornum íslenskum sögum. Þar
stóð m.a. ríki Eiríks blóðaxar og Gunnhild-
ar drottningar hans fyrir þúsund árum og er
því töluvert af víkingablóði í æðum
Norðymbra. Má víða sjá örnefni sem virð-
ast af norrænum toga og fólkið er hreint
ekki ósvipað okkur Islendingum að sjá.
Skítug iðnaðarborg með risastórum skip-
asmíðastöðvum, kemur líklega fyrst upp í
hug okkar er við heyra á Newcastíe minnst.
Þannig var mér farið. Reyndin varð önnur.
Borgin er þrifaleg og mun þrifalegri en
Reykjavík. Gamli kolareykurinn er horf-
inn, búið er að þvo húsin og unaðsfagrir
garðar víða í miðbænum. Skipasmíða-
Nýi kastali og
Norðymbraland
stöðvarnar eru flestar komnar á hausinn,
stóðust ekki japanska samkeppni, og því er
það af sem áður var er Einar Benediktsson
skáld kom til borgarinnar og orti eitt af
sínum frægustu kvæðum, Tínarsmiðjur.
Það hefst svo:
Hús í rofum rökkurskýja
rísa líkt og turnar vígja.
Opnast flotum véla og voöa
vatnshlið Nýja Kastalans.
Dökkna undir múgum manns
múrabakkar, þiljur gnoða.
Réttast armar strengja og stoða.
Streyma farmar hafs og lands.
Eldar brenna yfir Tíni,
eins og sterkir vitar skíni.
Myrkrið Ijósið magnar óðum.
Málmlog gjósa af hverri stó.
Skolgrátt fljótið fram í sjó
flýtur allt í rauðum glóðum,
eins og járn úr hundrað hlóðum
herði sig í straumsins þró.
Síðar í kvæðinu segir:
Viljans, hjartans, vitsins menning
vopnast hér í einni þrenning,
stendur undir stóra dómi
stáls og krafts við rauðabál.
Flokkasundrung, fjundskaps-mál
fylkjast, tala einum rómi.
Pegar býður þjóðar sómi,
þá á Bretland eina sál.
íbúafjöldi Newcastle er um 400 þúsund
ef áfastir nágrannabæir eru taldir með. Hún
er því ekki stór á alþjóðlegan mælikvarða.
Að borginni liggja blómleg landbúnaðar-
héröð með ilmandi sögu. í aldanna rás hef-
ur Newcastle verið aðalmarkaðsmiðstöð
þessara héraða auk þess að vera miðstöð
siglinga og fiskveiða.
Fyrir nær 2000 árum reistu Rómverjar
brú yfir ána Tyne á þessum stað er nefndist
Pons Aelius og virki við brúna. Það var
fyrsta byggðin. Á rústum þessa rómverska
virkis var svo byggður nýr kastali árið 1080
og dregur borgin nafn sitt af honum. Sá sem
reisti nýja kastalann var Robert Curthose,
sonur Normannakonungsins Vilhjálms sig-
urvegara. Og enn má sjá mannvirki hans
við ána.
Á miðöldum þróaðist Newcastle hægt og
rólega sem landbúnaðar- og fiskveiðaborg
w»
Útimarkaður í Newcastle. Borgin er meiri háttar verslunar- og markaðsborg. Ljósm.: GFr.