Þjóðviljinn - 02.09.1988, Blaðsíða 6

Jón Baldvin
7 milljarða á hálfu ári. Samt er fjárlaga
hef ur aukið skattbyrði um rúma
hallinn rúmum milljarði meiri en Jón reiknaði í júní og tveimur milljörðum meiri en upphaflegt
fjárlagafrumvarp sagði til um. Hann hefur ráðist á ríkisstofnanir fyrir að fara fram úr fjárlögum.
Sjálfur fer hann a.m.k. 180 milljónir umfram heimildir laga á hálfu ári.
Kann Jón Baldvin
ekki að reikna?
Júní-áætlun fjármálaráðuneytis skeikar rúmum milljarði.
Veigamiklir útgjaldaþættir ,,gleymdust“ þegar dæmið var
reiknað
Samkvæmt nýrri skýrslu Ríkis-
endurskoðunar, eru niðurstöður
fjármálaráðuneytisins frá í júní
sl. um endanlegar tölur fjárlaga
kolvitlausar. f endurmati fjár-
málaráðuneytisins er tekið tillit
til breyttra Iauna- verðlags og
gengisforsendna. Er gert ráð fyrir
693 miljóna rekstrarhalla á fjár-
lögum ársins 1988, en samkvæmt
útreikningum Ríkisendurskoð-
unar verður sá halli ekki undir
1800 miljónum. „Niðurstöður
stofnunarinnar eru þær að ef ekki
koma til nýjar ákvarðanir af hálfu
ríkisstjórnarinnar og /eða Al-
þingis, sem áhrif hafa á ríkis-
fjármálin það sem eftir er ársins
mun rekstrarhalli verða um 1,8
miljarðar króna að öllu
óbreyttu,“ segir í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar. Hér munar litl-
um 1.107 miljónum króna.
Þá reiknar fjármálaráðuneytið
með að lánsfjárþörf ríkisins á ár-
inu nemi rúmum 6 miljörðum, en
Ríkisendurskoðun telur hana
verða 7 miljarða og tvö hundruð
miljónir. Greiðsluafkoma ríkis-
sjóðs samkvæmt útreikningum
fjármálaráðuneytisins frá í júlí á
því að verða 188 miljónir í mínus,
en 1,295 miljónir samkvæmt út-
reikningum Ríkisendurskoðun-
ar.
Samkvæmt útreikningum
Ríkisendurskoðunar hefur Jón
Baldvin hins vegar gleymt að
taka nokkra þætti inn í dæmið. f
skýrslunni er þetta orðað,
„hækkun gjalda umfram það sem
fjármálaráðuneytið gerir ráð
fýrir“. Þeir þættir eru: - Vaxta-
gjald að fjárhæð 600 miljónir
króna, vegna fjárþarfar ríkis-
sjóðs hjá Seðlabanka, - framlag
til sjúkratrygginga að fjárhæð 250
miljónir,að meginhluta vegna
verðlagsuppfærslu, - hækkun á
launakostnaði hjá A-hluta ríkis-
stofnana ríkissjóðs að fjárhæð
200 miljónir króna, - niður-
greiðslur 180 miljónir króna að
meginhluta vegna vaxtagjalda og
er þá miðað við óbreytt niður-
Sigurður Þórðarson, vararíkisendurskoðandi, og Jón Baldvin Hannibalsson. Ríkisendurskoðun hefur gert
margar úttektirnar sem Jón hefur síðan fylgt fast á eftir og má þar nefna Flugstöðvarskýrsluna og
Landakotsskýrsluna. Skýrsla Ríkisendurskoðunar um framkvæmd fjárlaga hefur hins vegar komið Jóni
óþægilega, enda má segja að spjótin séu farin að beinast að fjármálaráðherra sjáifum. Mynd: Ari.
greiðslustig og ýmislegt ótilgreint
að upphæð 200 miljónir, samtals
um 1430 miljónir. Á móti kemur
að Ríkisendurskoðun gerir ráð
fyrir 323 miljón króna hærri tekj-
um ríkissjóðs, svo niðurstaðan er
sem áður segir mismunur upp á
1.107 miljónir króna.
Ríkisendurskoðun gerir ráð
fyrir sömu fjármagnshreyfingum
lána- og viðskiptareikninga og
gert er í endurmati fjármálaráðu-
neytisins, en telur hins vegar
nokkra óvissu ríkja um innlausn
spariskírteina ríkissjóðs. Því sé
óvíst hvort þær 750 miljónir
króna, sem gert er ráð fyrir að
sala spartiskítreina umfram inn-
lausnir gefi, skili sér í ríkissjóð á
árinu. Gerist það ekki, verður af-
koma ríkissjóðs að sjálfsögðu
lakari sem því nemur.
Bjartsýnismennirnir sem
skálduðu hin upprunalegu fjárlög
ársin 1988, gerðu hins vegar ráð
fyrir að rekstrarafgangur yrði 53
miljónir króna og að greiðsluaf-
koma ríkissjóðs yrði jákvæð um
43 miljónir króna.
-phh
jókst um 7,4 miljarða, en hrekkur ekki til
Gjöld umfram tekjur 2.9 miljarðar. Söluskattur jókst um 5 miljarða milli ára, beinir skattar um miljarð og aðrir skattar
um 1,3 miljarð. Tekjur vegna vörugjalds vanáætlaðar um 307 miljónir á fjárlögum
Með nýjungum í skattheimtu
ríkissjóðs hefur tekist að ná inn
auknum sköttum fyrstu sex mán-
uði þessa árs, sé miðað við sama
tímabil á síðasta ári sem svarar
sjö miljörðum og 475 miljónum
króna. í heild urðu innheimtar
tekjur 7.808 miljónir króna.
Samt dugar þessi metskattheimta
ekki til, heldur urðu gjöld um-
fram! tekjur 2,9 miljarðar, 660
miljónum meiri en ráð hafði ver-
ið fýrir gert. Aukning á söluskatti
milii ára var 56% og um 30% á
beinum sköttum. Þessar upplýs-
ingar koma fram í nýrri skýrslu
Rfkisendurskoðunar.Þar má
einnig sjá hvemig áætlanir um
hina ýmsu tekjuliði hafa staðist,
eða öllu frekar ekki staðist.
En hvemig tókst til? Beinir
skattar hækkuðu 7,9% meira en
fjárlög ársins gerðu ráð fyrir,
voru 4.494 miljónir í stað 4.166 í
fjárlögum og munar þar 328 milj-
ónum króna. Innheimtan fyrstu
sex mánuði ársins er 29,5% meiri
en innheimst hafði á sama tíma í
fyrra og munar þar rúmum milj-
arði. Innflutningsgj ald varð
11,3% meira en fjárlög höfðu
gert ráð fyrir og munar þar 313
miljónum, söluskattur 1,3%
meiri en ráð var fyrir gert og
munar þar 172 miljónumn. Sölu-
skattur jókst um 56% miðað við
sama tímabil í fyrra og munar þar
hvorki meira né minna en um 5
miljörðum. Aðrir skattar hækk-
uðu um 1,288 miljónir miðað við
sama tímabil 1987, og gáfu 221
miljón umfram það sem fjárlögin
höfðu gert ráð fyrir. Hins vegar
varð innheimta vörugjalds 307
miljónum króna lægri en ráð
hafði verið fyrir gert og munar
þar 37,7% frá fjárlögum. Loks
voru fjármagntekjur ríkisins 153
miljónum minni en áætlað hafði
verið.
Gjöld ríkisins urðu sem fyrr
segir 1.222 miljónum meiri en ráð
var fyrir gert og munar þar mest
um þrjá stóra liði. Niðurgreiðslur
hækkuðu að raungildi um 600
miljónir, vaxtagreiðslur m.a.
vegna fjármagnsþarfa ríkissjóðs
hækkuðu um hálfan miljarð og
greiðslur vegna lífeyristrygginga
og launagjalda um tæplega 600
miljónir.
Eflaust hefur vandinn við
tekjuáætlanagerðinaverið ærinn,
enda miklar breytingar verið
gerðar á aðferðum ríkissins við
tekjuöflun frá síðasta ári. í júlí-
mánuði 1987 voru t.d. gerðar
breytingar á tekjuöflun ríkissjóðs
með bráðabirgðalögum, sem fólu
m.a. í sér fækkun undanþága frá
söluskatti, sérstakan söluskatt á
matvöru og sérfræðiþjónustu
o.fl., bifreiðagjald, hækkun
kjarnfóðurgjalds og ríkis-
ábyrgðagjalds og skattlagningu á
erlendar lántökur. Þá var í árs-
byrjun 1988 breytt lögum um toll-
skrá ásamt breytingum á vöru-
gjaldi, sem hafði í för með sér
lækkun tekna ríkissjóðs. Á móti
var tekin upp staðgreiðsla skatta
einstaklinga.
í skýrslu ríkisendurskoðunar
um framkvæmd fjárlaga fyrri
hluta árs 1988 kemur fram að inn-
heimtutekjur A-hluta ríkissjóðs
frá janúar til júnfloka í ár námu
29.611 miljónum króna. Greidd
gjöld námu hins vegar 32.524
miljónum og eru því gjöld um-
fram tekjur 2.913 miljónir króna.
í áætlunartölum fjárlaga var gert
ráð fyrir að tekjur yrðu 29.048 og
urðu rauntekjur því 563 miljón-
um meiri en áætlað hafði verið.
Áætluð gjöld voru hins vegar
31.302 miljónir og urðu því 1.222
milljónum meiri en áætlað hafði
verið. Tekjur og gjöld hafa því
verið ranglega áætluð ýmist of
eða van, en í heild varð halli 659
miljónum meiri en áætlað hafði
verið.
-phh
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN - NÝTT HELGARBLAÐ