Þjóðviljinn - 02.09.1988, Blaðsíða 9

• •
ITflCTT T n A r CI7TDI7TFÍO
F Ulo 1 U U/\vjri^F tvJtC 1 LIK
Pólland
Jarúzelskí þarfnast Walesa
Vinnustöðvanir á enda og verkfallsmenn hrósa sigri. Brátthefjast
„hringborðsumrœður“ um hvaðeina í pólsku þjóðfélagi
Pólskir verkamenn hlýddu kalli
Lechs Walesas foringja síns í
gær og hættu verkfalii. Hvar-
vetna í Póllandi gengu menn til
vinnu sinnar í gærmorgun eða yf-
irgáfu vinnustaði þar sem þeir
höfðu haldið til en ekki gengið til
verka.
3.000 setuverkfallsmenn í
Lenín-skipasmiðjunni í Gdansk
gengu fylktu liði út um hliðið að
lóð fyrirtækisins í kjölfar foringja
síns. í fylkingarbrjósti fór róð-
ukrossberi, konur og börn vörp-
uðu blómum yfir hetjur sínar og
sjálfir sungu göngumenn pólsk
ættjarðarlög. Allir voru í sjöunda
himni yfir sigrinum, stjórnvöld í
Varsjá höfðu verið knúin til
samningaviðræðna um Sam-
stöðu.
Þetta var í annað sinn á þessu
ári að alda verkfalla fór um Pól-
land og þar eð verulegar líkur
voru taldar á því að sú þriðja riði
yfir sáu ráðamenn sitt óvænna og
féllust á viðræður við Walesa um
Samstöðu.
Efnahagur Pólverja er sem
kunnugt er afar bágborinn og
hafa oddvitar ríkis og kommún-
istaflokks reynt að brydda uppá
ýmsum nýjungum á þessu ári.
Allt slíkt er náttúrlega unnið fyrir
gýg ef verkföll fara að vera fastur
liður á tveggja til þriggja mánaða
fresti.
„Það er næsta augljóst hvers
vegna Jarúzelskí sneri sér til Wa-
lesa og óskaði eftir viðræðum,
þetta var í annað sinn á árinu að
kom til víðtækra vinnustöðvana í
landinu,“ sagði þekktur andófs-
maður, Jacek Kuron, í spjalli við
fréttamann Reuters í gær.
Pað er nefnilega alkunna að
"ÖRFRÉTTIR"
Aríel Sharon
iðnaðarráðherra ísraels, hélt
ræðu á kosningafundi í Jerúsal-
em í gær og krafðist þess að
stjórnvöld „hristu af sér slenið" á
herteknu svæðunum. Þau yrðu
m.a. að taka upp dauðarefsingu í
málum „hryðjuverkamanna" og
refsa fyrir grjótkast ungmenna
með því að flytja foreldra þeirra
nauðuga af landi brott. Sharon
krafðist þess ennfremur að ríkis-
stjórnin veitti heimild fyrir 25 ný-
jum landnemabyggðum gyðinga
á herteknu svæðunum.
Þrír kennarar
og tólf nemar, allt Palestínu-
menn, voru teknir höndum í Abu
Dis tækniskólanum á hertekna
svæðinu vestan Jórdanar í gær.
Afbrot þeirra? Kennslustund í
efnafræði! Herstjórar herraþjóð-
arinnar hafa lagt blátt bann við
allri kennslu og skólastarfi á her-
teknu svæðunum fram að 1. okt-
óber. Málsvari ísraelshers saaði
að fólkið yrði sótt til saka. „Óll
skólakennsla brýtur í bága við
lög.“
Broddar Líkúd-
bandalagsins
í Jerúsalem reiddust mjög í gær
og kröfðust þess að Avraham
Tamír, ráðuneytisstjóri í utan-
ríkisráðuneytinu, yrði rekinn.
Ástæðan? Orð er hann lét falla á
fundi með menntamönnum og
leiðtogum gyðinga í Washington:
„ísraelsmenn verða að sætta sig
við þá staðreynd að PLO er full-
trúi Palestínumanna og enginn
annar."
Skipasmiðir Leníns í Gdansk. Sigur vannst.
efnahagsráðstafanir Jarúzelskís
eru jafn óvinsælar og hann sjálf-
ur. Hvoru tveggja vill hann
breyta og því hyggst hann fá ýmsa
hópa stjórnarandstæðinga og
„óháðra“ til liðs við sig, þar á
meðal Samstöðu undir forystu
Walesas.
Forsetinn þykist slá tvær flugur
í einu höggi með því að leiða Wal-
esa til öndvegis. Annars vegar
telur hann sig auka vinsældir og
áhrif stjórnaraðgerða, heima og
erlendis, ef hægt er að ná ein-
hverskonar samstöðu um þær.
Hinsvegar hyggst hann fá Wal-
esa á það að nota áhrif sín og þá
virðingu sem hann nýtur til þess
að hemja ungtyrki í röðum Sam-
stöðumanna, þá ungu kynslóð
herskárra verkamanna sem hóf
verkföllin sem nú eru á enda án
þess að leita áður ráða hjá gamal-
reyndum forystumönnum.
„Leiðtogar flokks og ríkis ótt-
ast þetta unga fólk sem þeir ráða
ekki við og lúta ekki skipulagðri
forystu. Walesa er eini maðurinn
sem gæti tjónkað við það,“ segir
gamalreyndur fréttaskýrandi í
Varsjá. „Það spurning um líf eða
dauða fyrir ráðamenn að koma á
kyrrð og ró í pólsku þjóðlffi. “
Lánardrottnar á Vestur-
löndum eiga gífurlegar upphæðir
inni hjá pólska ríkinu. Skulda-
dagar nálgast en Pólverjar eru
ekki aflögufærir, þvert á móti
þyrftu þeir að fá ný lán til þess að
hleypa fjöri í efnahagslífið. Jar-
úzelskí gerir sér vitaskuld ljósa
grein fyrir því að einn af lyklun-
um að fjárkistu Vesturlanda er
stálsmiður, Lech Walesa að
nafni.
Kuron segir að stjórnvöld eigi
ekki annars úrkosti en að heimila
starfssemi Samstöðu á ný. Ann-
ars komi til nýrra verkfalla í
næsta mánuði eða í nóvember.
Sumir segja að máttur Jarúsel-
skís hafi skerst til muna vegna
vinnudeilnanna í landinu. Flokk-
urinn og hann verði nú að deila
örlitlu af valdi sínu með Walesa
og Samstöðu.
Hvað sem slíkum fullyrðingum
áhrærir er það víst að á næstunni
munu hefjast „hringborðsum-
ræður“ stjórnarsinna og stjórnar-
andstæðinga, kirkjunnar manna
og „óháðra“ menntamanna um
einskonar þjóðstjórn til höfuðs
kreppunni í landinu. Ráðamenn
hafa gefið vilyrði fyrir því að
hvaðeina sem máli skiptir í
pólsku þjóðlífi verði á dagskrá.
Reuter/-ks.
Pershing II. kjarnflaugar í Heilbronn. Sorphaugamatur.
Vestur-Þýskaland
Pershing II. kveður Heilbronn
Flutningabílar með 36 afl08 Pershing II. kjarnflaugum Bandaríkja-
manna héldu áleiðis til sorphauganna í gœr
Bflalest með fyrstu Pershing II.
flaugarnar bandarísku héit á
brott frá herstöðinni í Heilbronn í
Vestur-Þýskalandi í gær. Hópur
friðarsinna fagnaði ákaflega þeg-
ar vagnar og tengivagnar skröltu í
gegnum hiiðin og út. A einn vagn-
inn hafði verið párað: „Við gef-
um friðarsinnum tækifæri!“ Á
einum borða friðarsinna stóð:
„Heilbronn-aldrei aftur kjarn-
orkuvíghreiður!“
Allt er þetta í samræmi við
samning þeirra Míkhaíls Gorbat-
sjovs, sovétleiðtoga, og Ronalds
Reagans, Bandaríkjaforseta,
sem undirritaður var í Washing-
ton í desembermánuði í fyrra og
staðfestur á Moskvufundi
leiðtoganna í júní.
Það er kunnarra en frá þurfi að
segja að samningsplaggið kveður
á um eyðileggingu allra svo-
nefndra „meðaldrægra“ kjarn-
orkuflauga risaveldanna. Þetta
eru flaugar sem svifið geta í einu
kasti 500-5.500 kflómetra leið. Á
upprætingu þeirra að ljúka á
þremur árum.
Pershing II. flaugarnar eru
„meðaldrægar.“ Á öndverðum
þessum áratug var 108 stykkjum
komið fyrir í Vestur-Þýskalandi
og hét það þá að þær væru mátt-
arstólpar vestrænna varna. Þar af
voru 36 í Heilbronn.
„Ég er dauðfeginn að þær skuli
vera á förum,“ sagði frú Ger-
þrúður Antóní, íbúi í Heilbronn,
þegar bflalestin ók franhjá henni
og fréttamanni Reuters. „Ég veit
að þetta er aðeins fyrsta skrefið
en það er stórt og markar djúpt
spor.“
Reuter/-ks.
NÝTT HELGARBLAÐ - ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9