Þjóðviljinn - 09.09.1988, Blaðsíða 12

Ásmundur Stefánsson forseti Alþýðusambandsins:
Tillögurnar voru á ábyrgð allra ráðherra. Er ekki leikbrúða
Alþýðubandalagsins í verkalýðshreyfingunni. Vildum ekki
láta neinn velkjast í vafa. Sameiginleg niðurstaða en
mismunandi áherslur í umræðum
Ásmundur Stefánsson
forseti ASÍ hefur verið nokkuð
fyrirferðarmikili í fréttum
undanfarna daga, fyrst og
fremst vegna þeirrar einörðu
afstöðu, sem miðstjórn ASÍ
tók á þriðjudaginn þegar hún
hafnaði frekari ríkisstjórnar-
viðræðum um aðgerðir í efna-
hagsmálum nema því aðeins
að þær hættu að snúast um
launalækkun. Mörgum þótti
kveða þarna við annan tón en
nokkrum dögum fyrr þegar
fulltrúar ASÍ gengu til við-
ræðna við ráðherra þrátt fyrir
lög sem banna umsamdar
kauphækkanir.
Ásmundur er tekinn á
beinið og spurður hvernig á
því hafi staðið að ASÍ hafnaði
ekki strax öllu samráði við
ríkisstjórnina nú í haust.
Augljóst er að við stöndum
frammi fyrir miklum vanda í út-
flutningsgreinunum, sérstaklega
frystingunni, og því er augljóst að
það verður að grípa til efnahags-
aðgerða ef tryggja á atvinnuör-
yggi vítt og breitt um landið. Við
vildum láta á það reyna hver væri
vilji ríkisstjórnarinnar til að grípa
til raunhæfra aðgerða. Við
sögðum strax að forstjóraplaggið
gæti ekki orðið viðræðugrund-
völlur og ítrekuðum að launin í
landinu væru ekki efnahagsvand-
inn sem við væri að stríða. Við
hefðum getað valið þann kost að
snúa okkur til veggjar og láta
hlutina gerast án okkar afskipta
en við töldum skynsamlegra að
reyna að hafa einhver áhrif og
athuga hvort unnt væri að fá ríkis-
stjórnina til að vinna á jákvæðan
hátt úr þeirri erfiðu stöðu sem við
erum í.
Ég minni á að það sama gerðist
á liðnu vori. Þá var ASÍ reiðubú-
ið til viðræðna, en þegar á reyndi
hafnaði ríkisstjórnin því að ræða
um annað en launin og sleit við-
ræðunum.
En gáfuð þið ekki undir fótinn
með að þið væruð til í viðræður á
grundvelli forstjóraplaggsins úr
því að þið mótmæltuð ekki strax
bráðabirgðalögunum sem banna
2,5% kauphækkun 1. septemb-
er?
Nei. Þegar við ákváðum að
halda áfram viðræðum, þrátt
fyrir síðustu bráðabirgðalög,
tókum við það fram að frestun
um 2,5% hækkun 1. september
væri röng aðgerð, jafnvel þó að
henni fylgdi verðstöðvun og
stöðvun á búvöruverðshækkun-
um. Við töldum hins vegar
nauðsynlegt að fá skýrar fram
hvað yrði gert því að það var fylli-
lega ljóst að lögbundin frestun á
launahækkunum var engin lausn
á vandanum sem við er að etja.
Jón Baldvin Hanníbalsson hef-
ur látið í það skína að ASÍ hafl á
miðstjórnarfundinum síðastlið-
inn þriðjudag verið að taka þátt í
einhvers konar leik með Þorsteini
Pálssyni, kanski til að fá for-
stjóraplaggið með niðurfærsl-
unni út af borðinu.
Ég skil Jón Baldvin frekar á
þann veg að það hafi verið hræsni
af Þorsteini að ljá máls á samráði
við ASÍ, vegna þess að hann hafi
aldrei ætlað sér að láta neitt koma
út úr því, frekar en að hann sé að
ýja að einhverju samsæri milli
okkarÞorsteins. En plaggið, sem
lagt var fram á fundi okkar með
ráðherrum á mánudaginn, var
ekki kynnt sem hugmyndir Þor-
steins Pálssonar. Það var ríkis-
stjórnin sem lagði plaggið fram
og Jón Baldvin og Steingrímur
hljóta að bera ábyrgð á plagginu
til jafns við Þorstein. Þar var til-
laga um 9% launalækkun sem
ieiða átti til 2-3% verðlækkunar á
einhverjum mánuðum. Annað
var ekki í því plaggi.
Því hefur verið haldið fram að
þú hafir verið í minnihluta innan
miðstjórnar ASÍ þegar ákveðið
var að ræða við ráðherrana þrátt
fyrir frestun launahækkunar 1.
september. En þú og þeir sem þér
fylgja að málum hafi svo aftur
náð undirtökunum á þriðjudag-
inn var. I DV talar um samtök
Alþýðubandalagsmanna í mið-
stjórninni.
Ég held að þeir, sem þekkja
sæmilega til, álíti mig alls ekki
vera einhverja leikbrúðu Al-
þýðubandalagsins í verkalýðs-
hreyfingunni. Samskipti mín við
flokksforystuna og reyndar ykk-
ur á Þjóðviljanum hafa ekki gefið
tilefni til slíkra ályktana. Innan
miðstjórnar eru ýmis sjónarmið
uppi og menn hafa aðstöðu til að
hafa hver sína skoðun í umræð-
um. Skoðanir manna mótast oft í
umræðum þar sem menn meta
viðhorf hver annars. Þannig vinn-
ur venjulegt fólk. Stjórnmála-
menn vinna oft í heitingum og
kalla ókvæðisorð hver til annars.
En í miðstjórninni vinnum við
sjaldan þannig. Oftast komumst
við að sameiginlegri niðurstöðu
þótt stundum verði að leysa úr
málum með atkvæðagreiðslu.
Auðvitað voru mismunandi
áherslur þegar ákveðið var að
ganga til viðræðna við ríkisstjórn-
ina en niðurstaðan var sameigin-
leg. Það sama var uppi á teningn-
um þegar við tókum um það
ákvörðun á þriðjudaginn var að
láta það koma skýrt og greinilega
fram að við værum ekki til við-
ræðu um launalækkun, að láta
það ekkert velkjast fyrir
mönnum hver væri afstaða okkar
íþeim efnum. Þetta varsameigin-
leg niðurstaða en í umræðum
voru að sjálfsögðu mismunandi
áherslur.
Einn sat hjá, Guðmundur J.
Guðmundsson formaður Dags-
brúnar. Hefur áður verið uppi
skoðanamunur milli ykkar innan
miðstjórnar ASÍ?
Það er betra að Guðmundur
lýsi sjálfur sínum eigin skoðun-
um. Við höfum ekki alltaf verið
sammála, en þó ekki heldur verið
í neinu stanslausu rifrildi. Eðli
málsins samkvæmt er miðstjórn-
in skipuð fólki með mismunandi
viðhorf. Við þurfum auðvitað á
því að halda að miðstjórn sé virk-
ur vettvangur þar sem menn
skiptast á skoðunum og þar sem
hver og einn hefur skoðanir.
Alþýðusambandsþing verður í
nóvember. Hefurðu gefið yfirlýs-
ingar um það hvort þú gefir kost á
þér áfram í embætti forseta ASÍ?
Nei.
Hefur verið eftir því leitað við
Þ'g?
Það eru margir sem ætlast til
þess að ég geri það en ég hef ekki
gefið nein svör enn.
Reikna menn með áframhald-
andi breiðri pólitískri samvinnu á
þessu ASÍ-þingi eða er eitthvað
sem bendir til klofnings eftir
flokkspólitískum línum?
Ég sá nýlega í dönsku blaði að
1953 hefur um fjórðungur Dana
verið félagar í pólitískum flokk-
um. Nú er þessi tala langt innan
við 10%. Þótt íslenskar tölur séu
ekki tiltækar, er þróunin svipuð
hér. Flokkarnir, sem áður fyrr
„áttu“ stóra hópa, hafa misst
tökin á fólkinu. Það kemur sam-
an og mótar sér skoðanir án þess
að velta því mikið fyrir sér hvort
þær séu í samræmi við einhverja
flokkslínu. Þessarar þróunar gæt-
ir að sjálfsögðu einnig innan
verkalýðshreyfingarinnar.
í verkalýðssamtökunum eru
menn að vinna að ýmsum fag-
legum málum þvert á allar flokks-
pólitískar línur þó að þeir, sem
eru í sama pólitíska flokki, beri af
eðlilegum ástæðum sérstaklega
saman bækur sínar, eins og alltaf
er meðal fólks sem hefur lík lífs-
viðhorf. En markalínurnar eru
ekki einhlítar og skýrar. Það er
ljóst að innan verkalýðshreyfing-
arinnar er ekki hægt að vinna á
einföldum flokkspólitískum for-
sendum.
En er ekki Ijóst að þú ert
stimplaður Alþýðubandalags-
maður?
Það er ekki bara stimpill, það
er raunveruleiki. Þetta hefur
alltaf legið fyrir allt frá því að ég
var kjörinn forseti ASI 1980 en
vonandi hefur einnig verið ljóst
að ég mundi ekki vinna sem
flokkspólitískur erindreki heldur
reyna að finna þá niðurstöðu sem
best gagnast félagsmönnum Al-
þýðusambandsins. Ég tel að ég
hafi gert það sem forseti ASÍ og
ef til þess kemur, að ég verði
áfram í því embætti, mun ég að
sjálfsögðu gera það áfram.
-ÓP
A BEININU
Þvert
á allar
pólitískar
línur
12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN - NÝTT HELGARBLAÐ