Dagblaðið Vísir - DV - 23.03.1996, Blaðsíða 38

46
LAUGARDAGUR 23. MARS 1996
%éttir__________________________________________________________
Sjúkrahúsin í Reykjavík og á Reykjanesi:
Svo hart hefur veriö gengið fram
í niðurskurði í heilbrigðisgeiranum
—' undanfarin ár að það hefur komið
niður á hæði sjúklingum og starfs-
fólki sjúkrahúsanna. Þrátt fyrir
mikið aðhald hefur þó ekki tekist að
reka sjúkrahúsin fjögur í Reykjavík
og á Reykjanesi innan ramma fjár-
laga. Vegna ástandsins var þó ekki
talið hægt að ganga lengra til þess
að ná frekari sparnaði án þess að
leita nýrra leiða.
I vikunni kynnti heilbrigðisráð-
herra bráðabirgðatillögur í rekstri
og vinnufyrirkomulagi sjúkrahúsa í
Reykjavík og á Reykjanesi til að ná
200 milljóna króna sparnaði á út-
gjöldum á þessu ári. Tillögurnar
voru unnar af nefnd sem skipuð var
í janúar um aukna samvinnu og
verkaskiptingu sjúkrahúsanna fjög-
urra, það er Sjúkrahúss Reykjavík-
ur, Ríkisspítala, St. Jósefsspítala í
Hafnarfirði og Sjúkrahúss Suður-
nesja.
Innlent
fréttaljós
Ingibjörg Bára Sveinsdóttir
Nefndin, sem ræddi alls við um
100 sérfróða aðila, skilaði á þriðja
tug tillagna. Hún gekk út frá því að
meiri árangri mætti ná með því að
nýta smærri sjúkrahúsin fyrir sjúk-
linga með algengari, einfaidari sjúk-
dóma. Sjúkrahúsin í Reykjavik eiga
aftur á móti að tryggja alla sérhæfð-
ari þjónustu en með skýrri verka-
skiptingu þar sem því verður við
komið.
Ekki eru allir á eitt sáttir um
ágæti allra tillagnanna. Hjá Sjúkra-
húsi Suðurnesja segja menn að með
skýrri verkaskiptingu sé náttúrlega
auðveldara að gera fjárveitingavald-
inu grein fyrir því hvað reksturinn
kostar. Flatur niðurskurður og til-
.> viljanakenndar fjárveitingar hafi
valdið erfiðleikum. „Við gerum hins
vegar athugasemdir við tillögu um
eins dags skurðlækningar hér. Sam-
kvæmt orðanna hljóðan mættum
við þá einungis skera upp fólk sem
fer heim samdægurs. Það mætti
túlka þannig að við gætum ekki
framkvæmt botnlangaskurð. Og
fyrst við eigum að hafa bakvaktir
skiljum við ekki af hverju á að tak-
marka almennar skurðlækningar.
Legudagar eru einnig ódýrari hér,“
hljómtækjasamstæða MHC 801
Glæsileg samstæða með
geislaspilara, kassettutæki,
160W. surround magnara,
Karaoke, tónjafnara, útvarpi,
hátölurum og fjarstýringu.
BRAUTARHOLTI OG KRINGLUNNI
- ekki allir á eitt sáttir
Samvinna sjúkrahúsa
Augndeild Lar
flutt í Fossvot
||
andakot
dak.
Sjúklingar fluttir
úr Hát. í Landak.
Hátún 10
Skurðaðgeröir
fluttar frá Kefl. til Rvíkur
i
í
Aukin samvinna og
verkaskipting sjúkrahúsa í
Reykjavík og á Reykjanesi
getur leitt til hundraða
milljóna sparnaðar. Hér eru
nokkrar tillagnanna.
Landspítalinn
Miðstöð
krabbameinslækn.
á Landspítalann
Endurhæfingarrúm
á Grensási
Grensás
í
Borgarspítallnn
Sjúkrahús
Keflavíkur
Bráðavaktir fluttar frá f
Hafnarf. til Rvíkur
n-.
St. Jósefsspítall t
Sameiginlegt þvottahús
Sameiginl. launadeildir
Sameiginl. starfsmannastj.
Borgarspítalinn
Grensás
Hátún 10
Landakot
Landspítalinn
Sjúkrahús Keflavíkur
St. Jósefsspítali

segir Jóhann Einvarðsson, fram-
kvæmdastjóri Sjúkrahúss Suður-
nesja.
Árni Sverrisson, framkvæmda-
stjóri St. Jósefsspítala í Hafnarfirði,
segist vera ósáttur við að leggja eigi
niður bráðavaktir á lyflækninga-
deild. „Við stóðum frammi fyrir
þessari tillögu frá tilsjónarmanni í
haust. Niðurstaða fagnefndar ráð-
herra var sú að sjúkrahúsin í
Reykjavík þyrftu aukið fjármagn tU
þess að geta sinnt þessu og sparnað-
ur því enginn. Við fengum svo stað-
fest nú í vikunni að verið væri að
samræma þjónustuna. í okkar huga
þýðir þetta að einstaklingar á
heUsugæslusvæði Hafnarfjarðar og
Garðabæjar, sem hafa notið þessar-
ar þjónustu hér, fá verri þjónustu á
eftir,“ segir Árni. Hann segir hins
vegar mjög margt í tUlögunum vera
áhugavert og gaman að vinna að í
samstarfí við sjúkrahúsin í Reykja-
vík.
Jóhannes Gunnarsson, lækninga-
forstjóri Sjúkrahúss Reykjavíkur,
segir erfitt að sjá það út úr tiUögun-
um að fyrirhugaður sparnaður náist
á þessu ári, auk þess sem í flestum
tilfeUum þurfi aö leggja í stofn-
kostnað. Það þurfi sem sé að fjár-
festa í sparnaðinum. „En í heUdina
hefur nefndin unnið gott starf,“ seg-
ir hann.
Færri í bráðarúmum
í tillögum nefndarinnar er í
fyrsta lagi bent á að fjárhagslegur
ávinningur náist ekki nema sjúk-
lingar, sem lokið hafa meðferð á
bráðadeild, séu fluttir úr dýrum
bráðarúmum, sem kosta 30 þúsund
krónur á dag, í endurhæfingar- eða
langlegurúm sem kosta 13 þúsund
krónur á dag. Samkvæmt upplýs-
ingum frá vinnuhópi í lyflækning-
„Samkvæmt orðanna
hljóðan mættum við þá
einungis skera upp fólk
sem fer heim samdæg-
urs. Það mætti túlka
þannig að við gætum
ekki framkvæmt botn-
langaskurð."
um bíða á Landspítala um það bil 20
til 25 sjúklingar slíkra úrræða, oft
mjög lengi. Samsvarandi tala á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur er lægri,
eða 5. Spara mætti 112 milljónir
króna á ári ef 30 bráðarúmum yrði
breytt í endurhæfingar- eða lang-
legurúm.
Lagt er til að aðstaða verði sköp-
uð fyrir öldrunarrúm á Landakoti
og endurhæfingarrúm opnuð á
Grensási eftir samsetningu þess
sjúklingahóps sem bíður úrræða á
bráðadeildum. Jafnframt er lagt til
að sjúklingar úr Hátúni verði fluttir
á Landakot og Hátúni verði lokað.
Efld heimaþjónusta
Lausleg athugun á vegum nefnd-
arinnar bendir til að á sjúkrahúsun-
um, sérstaklega á Landspítalanum,
liggi 20 til 30 sjúkiingar sem gætu
legið heima hjá sér með aukinni og
efldri hjúkrunar- og heimaþjónustu.
Þetta eru fyrst og fremst öldrunar-
sjúklingar. Með því að efla þjónustu
utan sjúkrahúsanna, hvort sem hún
yrði sjúkrahústengd, á vegum
heimahjúkrunar eða sjálfstætt starf-
andi hjúkrunarfræðinga, mætti
minnka rekstrarkostnað sem teng-
ist beint legu sjúklings inni á
sjúkrahúsinu um allt að 30 prósent,
auk kostnaðarlækkunar vegna
rannsókna, lyfja og fæðis. Um yrði
að ræða hærra þjónustustig heldur
en veitt er af heimahjúkrun í dag.
Stungið er upp á flutningi augn-
deildar Landakots í Fossvog en við
það myndi bráðarúmum fækka.
Bent er á laust framtíðarrými fyrir
göngudeild augndeildar í nálægð
skurðstofu og sjúkradefldar.
Nefndin mælir með að skipulega
verði unnið að staðlaðri meðferð,
svokallaðri kjörmeðferð, ákveðinna
sjúklingahópa allt frá innlögn til út-
skriftar til að koma megi í veg fyrir
ofmeðhöndlun eða ónóga þjónustu.
Víða erlendis hefur verið sýnt fram
á verulega lægri kostnað hjá sjúk-
lingum í kjörmeðferð, allt frá 10 pró-
sentum upp í 30 til 40 prósent.
Brýna á fyrir starfsfólki að gæta að-
halds í allri meðferð, umönnun og
pöntun rannsókna. Æskilegt er talið
að byrja slíka meðferð á algengum
sjúklingahópum, til dæmis bæklun-
arsjúklingum og hjartasjúklingum.
Um framtíðarskipan í skurðlækn-
ingum eru menn sammála um að
eina leiðin til að takast á við erfiða
íjárhagsstöðu, takmarkaðan aðgang
að skurðstofum og takmarkað
vinnuafl sé breytt vinnufyrirkomu-
lag. Er þá átt við að hver sérgrein
innan skurðlækninga myndi kjarna
af sérfræðingum. Sérfræðingarnir,
sem ráðnir eru við sjúkrahúsin fjög-
ur, fá það sameiginlega verkefni að
tryggja þjónustu við sjúklinga í við-
komandi starfsgrein.
Bent er á að vinnuhlutfall starfs-
manna verði lagað að þörfum stofn-
ana. Nauðsynlegt sé að endurskoða
vaktafyrirkomulag sérfræðinga með
tilliti til aukinnar samvinnu og
verkaskiptingar. Einnig verði farið
yfir mönnun deilda tfl að tryggja
hagstæða nýtingu á öflu starfsfólki
og tO að tryggt verði að hæfilega
margt fólk sé á vöktum.
Athygli er vakin á því að mikið
ósamræmi sé á því hvernig greiðslu
er háttað fyrir sjúklinga sem ekki
liggja á sjúkrahúsunum yfir nótt.
Ekki er heldur samræmi í hvernig
sjúklingar greiða eftir því til hvaða
sérfræðings þeir leita. Nauðsynlegt
þykir að samræma greiðslufyrir-
komulag fyrir sjúklinga og að þar
verði hagsmuna sjúklinga og
sjúkrahúss gætt. Einnig verði að
samræma hvernig læknum er greitt
fyrir þjónustu við sjúklinga sem
þeir inna af hendi á göngudeddum
eða öðrum deddum sjúkrahúsanna.
Greint er frá því að mjög erfitt sé
að henda reiður á núverandi fyrir-
komulagi, eftirlit með því sé nær
ógerlegt og þar af leiðandi valdi það
tortryggni. Sumir læknar sinna ut-
anspítalasjúklingum í sínum vinnu-
tíma á fostum launum, aðrir fá
greitt fyrir hvert viðvik og þannig
er hvatt til aukinna afkasta. Ósam-
ræmi er innbyrðis milli sérfræð-
inga eftir sérgreinum hvernig vinna
þeirra er verðlögð.
í skýrslunni segir jafnframt að
margoft hafi verið sýnt fram á að
ekki gangi að tvær fagstéttir sem
vinna hlið við hlið vinni við svo
ólík kerfi þar sem annar aðdi hagn-
ast fjárhagslega af miklu álagi en
hinn aðilinn tapar því hann fær
sömu laun, föst laun, þrátt fyrir
aukið álag. Ýmsir fleiri annmarkar
hafa verið viðurkenndir við afkasta-
hvetjandi launakerfi, til dæmis
hætta á ofrannsóknum og ofmeð-
höndlun.
Einn starfsmannastjóri
Lagt er td að skoðuð verði betur
hagkvæmni þess að sameina þvotta-
hús sjúkrahúsanna en útreikningar
benda til að spara megi 15 mifljónir
króna með því að sameina þau.
Einnig er lagt til að launadeildir
verði sameinaðar og að einn starfs-
mannastjóri verði ráðinn fyrir öll
sjúkrahúsin. Enn fremur er lagt tO
að undirbúið verði að færa heim
þær aðgerðir sem augljóslega er
hagkvæmt að gera hérlendis.
í kaflanum um stjórnskipulags-
breytingar segir að nefndin telji
ekki aðstæður hérlendis td þess að
koma á hreinræktuðu kerfi kaup-
anda og seljanda hedbrigðisþjónust-
unnar sem stendur. Sjúkrahúsin
séu í svo miklum rekstrarvanda og
og upplýsingakerfi þeirra svo ólík
og ófullkomin að nauðsynlegustu
upplýsingar um kostnað einstakra
verkefna séu hreinlega ekki fyrir
hendi.
Hins vegar telur nefndin að
samningsstjórnun hafi ótvíræða
kosti, bæði fyrir sjúkrahúsin og full-
trúa kaupanda hedbrigðisþjónust-
Sumir læknar sinna utan-
spítalasjúklingum í sín-
um vinnutíma á föstum
launum, aðrir fá greitt fyr-
ir hvert viðvik og þannig
er hvatt til aukinna af-
kasta.
unnar, það er að segja opinbera að-
Oa. Þannig hafi sjúkrahúsin mögu-
leika á að koma inn í samning sín-
um sjónarmiðum og sínum viðmið-
unum en opinberir aðilar hafi jafn-
framt meiri og betri upplýsingar
um hvað þeir fái fyrir peningana og
geti sett fram sínar kröfur, td dæm-
is um afköst, forgangsröðun, sjúk-
lingasamsetningu og hvaða verkefni
eru unnin. Þar með beri þeir meiri
ábyrgð á starfseminni og árangri
hennar.