Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.1996, Blaðsíða 4

4
MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL 1996
Fréttir
Norðmenn ætla í kvótakapphlaupið á Flæmska hattinum með 25 togara
DV
Ruglið i Islendingum
á sér engin takmörk
„Ég verö bara aö segja að ruglið í
íslendingum á sér engin takmörk.
Fyrst leggja þeir mikla áherslu á að
draga sem mest úr veiðum á
Flæmska hattinum, svo fara þeir
heim sáróánægðir og mótmæla nið-
urstööunni til að geta veitt enn meira
en áður. Það skilur enginn samheng-
ið í þessari stefnu," segir Audun
Marák, formaður félags útvegsmanna
í Noregi, í samtali við DV.
Norskir útgeröarmenn eru mjög
reiðir vegna þeirra frétta að íslend-
ingar ætli að senda allt að 40 skip tO
rækjuveiða á Flæmska hattinum í
vor. Marák sagði að samtök hans
segir Audun Marák, formaður félags útvegsmanna í Noregi
hefðu þegar sent frá sér yfirlýsingu
þar sem segir að íslendingar ætli að
„leggja undir sig Flæmska hattinn".
Tvískinnungur hjá
íslendingum
„Þessi stóraukna sókn íslendinga á
Flæmska hattinn gerir það að verkum
að aðrar þjóðir eiga óhægt um vik að
veiða þar. Stórsókn af hálfur einnar
þjóðar leiðir til þess að verðið fellur og
þeir sem vilja fylgja skynsamlegri
stefhu halda að sér höndum,“ sagði
Marák.
Hann vísaði í samtalinu við DV til
fundar Norðaustur-Atlantshafs fisk-
veiðiráðsins, NAFO, um rækjuveiðarn-
ar á Flæmska hattinum síðasta haust.
Eftir þann fund hafi tvískinnungur Is-
lendinga í fiskveiðimálum komið ber-
lega í ljós; fyrst heimti þeir meiri tak-
markanir en leggi svo út í óheftar veið-
ar.
„Það getur enginn tekið íslensk
stjórnvöld alvarlega. Það ríkir fullkom-
in hentistefna i öllum samningum við
aðrar þjóðir. Það er eins og hugsað sé
um það eitt að græða sem allra mest á
sem skemmstum tíma. íslendingar geta
aldrei verið sammála öörum," sagði
Marák.
Hann sagðist hafa reynt að ræða
þessi mál við Jón Baldvin Hannibals-
son, fyrrverandi utanríkisráðherra, á
fundi í Bodo fyrir skömmu. Það hefði
engan árangur borið.
„Við sættum okkur við lítinn hlut í
karfaveiðunum á Reykjaneshryggnum
þegar veiði þar var skipt nú í vetur.
Við gætum þó gert eins og íslendingar
og fariö bara heim og mótmælt og mætt
svo með allan flotann á miðunum. En
þetta gerum við ekki,“ sagði Marák.
25 norskir togarar á Flæmska
hattinn
Marák sagði að Norðmenn ætluðu
að taka þátt í veiðunum á Flæmska
hattinum í sumar þótt útlitið fyrir
rækjuveiðar væri ekki gott. Verð væri
þegar tekið að falla og búast mætti við
enn meiri lækkun ef mikið veiddist á
Flæmska hattinum og fleiri miðum í
sumar.
„Ég geri ráð fyrir að héðan fari 25
skip til veiðanna. Það er mikilvægt
fyrir okkur að vera með vegna þess að
veiðireynslan nú hefur áhrif á úthlut-
un kvóta ef til þess kemur á fundi
NAFO í haust," sagði Marák.
Hann sagði að Norðmenn hefðu
skuldbundið sig til að fylgja reglu
NAFO um fjölda skipa á veiðislóðinni
og fjölda sóknardaga. -GK
Skeiðarárhlaupið í hámarki um páskana:
Verður skarð höggvið í
22 ára sögu hringvegarins?
Vatnsmagnið í Skeiðará á eftir að margfaldast á næstu dögum.
DV-myndir ERIS
DV, Öræfasveit:
Skeiðarárhlaupið fer hægt vax-
andi og er talið að það nái hámarki
um páskahelgina. Um síðustu helgi
var rennslið orðið rúmlega 200
rúmmetrar á sekúndu og eiga menn
von á að sú tala eigi eftir að tífald-
ast. í síðasta hlaupi, í nóvember
1991, varð rennslið mest 2060
m3/sek og þá var vatnsborð Gríms-
vatna ekki orðið jafn hátt og það
var núna.
Brennisteinslyktina leggur yfir
Öræfasveit og loft er lævi blandið.
Menn bíða átekta og ræða sín á
milli hvaða óknytti þessi illskeytta
náttúruvættur, Skeiðará, ætlar sér
að þessu sinni. Þeir sem hafa fylgst
með þróuninni á Skeiðarársandi
undanfama daga hafa veitt athygli
að mikið hlaupvatn rennur nú í
Sæluhúsavatni, litlu vatnsfalli fá-
eina km vestan við Skeiðará. Far-
vegur Sæluhúsavatns er yflrleitt
þurr að vetrinum, en nú er svo kom-
ið að mikil á rennur undir þessa
litlu brú.
Ljóst er að ef vatnsmagnið á eftir
að tífaldast þar, eins og í Skeiðará,
þá eru brúarmannvirkin engan veg-
in nógu stór. Svo má ekki gleyma
því að jökulár hafa þá náttúru að
breyta reglulega um farvegi. Þær
bera með sér aur undan jökli og
smátt og smátt hækkar landið sem
þær renna á. Svo kemur að því að
árfarvegurinn er orðinn hærri en
landið í kring og þá færir áin sig og
myndar nýjan öðru hvoru megin
viö. Einnig getrn- þessi breyting orð-
ið undir jöklinum sjálfum, svo að
skyndilega kemur áin út á allt öðr-
um stað. Það gerðist t.d. í Breiðá,
skammt frá Jökulsárlóninu, í des-
ember sl.
Nú hefur útfall Skeiðarár verið
við Jökulfell og áin runnið með
Skaftafellsbrekkum í marga áratugi.
1929 breytti áin skyndilega um út-
fall og kom um tíma mörgum km
vestar undan jökli. Skaftafell og
manngerðir varnargarðar hafa und-
anfarið stjórnað rennsli hennar en
hvað gerist ef hún tekur upp á því
að breyta leið sinni undir jöklinum
aftur. Þá er hætt við að skarð verði
höggvið í tæplega 22 ára sögu hring-
vegarins.
En þetta eru nú bara vangaveltur
og eins víst að Skeiðaráin tæmi
vatnsgeyma sína í Grímsvötnum
hægt og hljótt án nokkurra ham-
fara. Hvað um það, við sem búum i
þessu unga landi sem er að mótast,
fáum árlega gullin tækifæri til að
verða vitni að sköpunarsögunni
sem ekki lauk, eins og svo margir
virðast halda, á sjö dögum í upphafí
tímans. Þess má geta að í Öræfa-
sveit er nóg framboð af gistingu á
vetrarverði, veitingum, skipulögð-
um ferðum og óþrjótandi útivistar-
og náttúruskoðunarmöguleikum.
-ERIS
Dagfari
Endurvinnsla
Walesa, fyrrum Póllandsforseti,
er aftur kominn í vinnugallann.
Liðin er sælutíðin í forsetahöllinni.
Nú er kappinn orðinn óbreyttur
rafvirki á ný í skipasmíðastöðinni
í Gdansk. Þar varð hann frægur og
vinsæll. Hann var að vísu frægur
meðan hann var forseti en ekkert
sérstaklega vinsæll. Kannski þetta
lagist nú þegar maðurinn er kom-
inn í almennilega vinnu.
Eitthvað lækkar forsetinn fyrr-
verandi í launum. Við þekkjum
það að Pólverjar undirbjóða allar
skipasmíðar og því streyma íslensk
skip þangað í breytingar. Þess
vegna geta þær sömu skipasmíða-
stöðvar ekki boðið hátt kaup. Wa-
lesa fær því ekki nema sextán þús-
und krónur á mánuði. En hann
verður að eiga til hnífs og skeiðar
því Kwasniewski, eftirmaður Wa-
lesa á forsetastóli, hefur enn ekki
gert upp við sig hvort hann hendir
einhverri eftirlaunalús í rafvirkj-
ann.
Þessi aðferð Pólverjanna er mjög
til fyrirmyndar. Margt hefði farið
öðruvísi ef menn gætu gengið að
því sem vísu að forseti færi aftur
til fyrri starfa þegar hann hverfur
úr embætti. Forseti íslands, frú
Vigdís Finnbogadóttir, hefði þá far-
ið beint í sitt gamla starf sem leik-
hússtjóri hjá LR. Þá hefði leik-
húsklíkan þar losnað við allan
vandræðaganginn vegna ráðningar
Viðars Eggertssonar. Vigdís hefði
tekið upp þráðinn þar sem frá var
horfið og engan rekið.
Staða leikfélagsmanna væri þá
allt önnur. Borgarstjórinn væri
ekki reiður og fjárstuðningurinn
ekki í hættu. Ekki hefði komið til
jafnréttiskæru þar sem þær Brynja
og Þórhildur sættu sig að vonum
illa við að karlmaður væri í meiri
metum en þær. Allir hefðu unað
glaðir við sitt nema kannski áhorf-
endur. Tölur sýna að þeir nenna
ekki að sjá leikritin sem boðið er
upp á. En hvað er það á milli vina
ef borgarstyrkurinn heldur sér.
Allt er þetta gott og blessað. Wa-
lesa er sjálfsagt orðinn svolítið
ryögaður í rafvirkjuninni en menn
eru fljótir að komast upp á lag með
skrúfjárnið. Vigdís væri enga
stund að koma sér inn í leikhús-
stjóradjobbið enda er hlutverk for-
seta íslands stanslaus leiklist.
En böggull vill fylgja skammrifi
og í þessum málum eru engar
patentlausnir fremur en i öðrum
málum. Málið verður að hugsa til
enda. Eins og mál standa nú og
nýjasta skoðanakönnun gefur til
kynna gæti svo fariö að Ólafur
Ragnar Grímsson yrði húsbóndi á
Bessastöðum næstu árin. Líta verð-
ur svo á að þjóðin hugsi sem svo að
skömminni skárra sé að hafa Ólaf
þar fremur en á Alþingi.
Þeir sem langminnugir eru
muna það að Ólafur Ragnar var
ekki með vinsælustu mönnum.
forseta
Talsverður ófriður var í kringum
hann á þingi þar sem hann skipti
sér af flestum málum, sérstaklega
þegar hann sat i stjórnarandstöðu.
Þá var hann lítt elskaður af alþýðu
þegar hann var fjármálaráðherra
og fékk viðurnefnið Skattmann
áður en Frikki stal titlinum. Ekk-
ert er að marka rólegheitin og frið-
inn í kringum Ólaf upp á síðkastið.
Það eru fylgifiskar þess að hann
fékk forsetann í magann.
Eftir að Ólafur Ragnar fékk
Bessastaðafiðringinn má segja að
hann hafi nánast breyst í heOagan
mann. Þetta trikk hefur hann ef-
laust lært i einni af fjölmörgum
ferðum sínum til Indlands. Þar er
talsvert af heilögum mönnum og
ekki síður skepnum, þ.e. dýrum.
Ekkert er nema gott um það að
segja að Walesa sé orðinn rafvirki
og vel má hugsa sér Vigdísi í emb-
ætti leikhússtjóra á ný. En það sér
hver maður að það horfir allt öðru
vísi við ef Ólafur Ragnar hverfur
aftur tU fyrri starfa eftir mögulega
Bessastaðaútlegð. Þá væri fjandinn
laus. Enginn friður á þingi, flokkar
í uppnámi og eðalkommar í klípu.
Toppkommar hafa að vísu ekki lýst
•yfir opinberum stuðningi við fyrr-
verandi formann sinn en vitað er
að þeir gera næstum því allt til
þess að skjóta honum upp á við.
Þannig geta þeir vandræðalaust
ráðskast með flokkinn og nýja for-
manninn.
Það eru því augljósir vankantar
á pólsku leiðinni. Fordæmi Walesa
getur augljóslega leyst ákveðin
vandamál en má þó ekki kaupa of
dýru verði. Dagfari